یک کشف علمی شگفت‌انگیز نشان می‌دهد که دو داروی موردتایید اف‌دی‌ای برای درمان سرطان، نه‌تنها ممکن است بتوانند سرعت پیشرفت بیماری آلزایمر را کند کنند، بلکه آن را معکوس و حافظه را هم بازیابی خواهند کرد.

به‌ گزارش نیویورک‌پست، محققان ابتدا نحوه اختلال در فعالیت ژن‌ها در سلول‌های مغزی افراد مبتلا به آلزایمر را شناسایی کردند و سپس با استفاده از پایگاه داده Connectivity Map حاوی هزار و  ۳۰۰ داروی موردتایید اف‌دی‌ای است، به دنبال داروهایی گشتند که بتوانند تغییرات ژنی مرتبط با آلزایمر را معکوس کنند و در نهایت به یک فهرست کوتاه از پنج دارو رسیدند و روی دو داروی سرطان تمرکز کردند.

محققان طی آنچه «یک آزمایش بالینی شبیه‌سازی شده» می‌نامند، ۱.۴ میلیون پرونده پزشکی را بررسی کردند و دریافتند افرادی که برای درمان سرطان از داروهای لتروزول (letrozole) یا ایری‌نوتکان (irinotecan) استفاده کرده بودند، به طور قابل‌توجهی کمتر احتمال داشت به بیماری آلزایمر مبتلا شوند.

وقتی داروهای لتروزول‌ــ که برای درمان برخی انواع سرطان پستان در زنان یائسه استفاده می‌شود‌ــ و ایری‌نوتکان‌ــ یک داروی ضدسرطان که برای درمان سرطان روده بزرگ و سرطان ریه سلول‌کوچک به کار می‌رود‌ــ به طور هم‌زمان به یک مدل موش مبتلا به آلزایمر شدید داده شد، توانستند علائم تغییرات ژنی مرتبط با بیماری را معکوس کنند، تجمع سمی پروتئین تائو را از بین ببرند و از تخریب سلول‌های مغزی جلوگیری کنند.

مهم‌ترین نکته این بود که این داروها حافظه و یادگیری را در موش‌هایی که قبلا علائم شدید بیماری را نشان داده بودند، بازگرداند. این نتیجه برای بیماری‌ که درمان آن همواره با پیچیدگی و دشواری همراه بوده است، دستاوردی چشمگیر به شمار می‌رود.

به گفته مارینا سیروتا، مدیر موقت موسسه علوم بهداشت محاسباتی باکار در دانشگاه یوسی‌اس‌اف، «بیماری آلزایمر تغییراتی پیچیده‌ در مغز ایجاد می‌کند که مطالعه و درمان آن را دشوار می‌کند، اما ابزارهای محاسباتی ما این امکان را فراهم کردند که پیچیدگی‌ها را مستقیم بررسی کنیم. ما خوشحالیم که این رویکرد محاسباتی ما را به یک درمان ترکیبی بالقوه برای آلزایمر‌ــ با استفاده از داروهای موردتایید اف‌دی‌ای‌ــ رساند».

یادونگ هوانگ، استاد مغزواعصاب و آسیب‌شناسی یو‌سی‌اس‌اف، هم توضیح می‌دهد که بیماری آلزایمر احتمالا نتیجه تغییرات متعدد در بسیاری از ژن‌ها و پروتئین‌ها است که با هم سلامت مغز را مختل می‌کنند؛ آنچه ساخت دارو را بسیار چالش‌برانگیز می‌کند، زیرا برای هر بیماری، عموما دارو برای یک ژن یا پروتئین خاص تولید می‌شود.»

چون هر دو دارو پیش‌تر برای درمان سرطان تاییدیه سازمان غذا و داروی آمریکا را دریافت کرده‌اند، روند ورود آن‌ها به مرحله آزمایش‌های انسانی برای آلزایمر می‌تواند بسیار سریع‌تر از داروهای جدید طی شود. با این حال از آنجا که این داروها برای درمان سرطان تجویز می‌شوند، تغییر کاربری آن‌ها ممکن است پیچیده و پرخطر باشد.

این یافته به فهرست رو‌به‌گسترش درمان‌های بالقوه آلزایمر اضافه می‌شود. از جمله ترکیبی به نام کارنوسیک اسید که به‌طور طبیعی در رزماری و مریم‌گلی یافت می‌شود و آزمایش روی موش‌های مبتلا به آلزایمر، نشان داد که می‌تواند التهاب مغزی را کاهش دهد و عملکرد شناختی آن‌ها را به سطح تقریبا طبیعی باز گرداند.

مطالعه‌‌ای در دانشگاه استنفورد هم دریافت سالمندانی که واکسن زونا زده‌اند، ۲۰ درصد کمتر احتمال دارد که طی هفت سال پس از آن، به زوال عقل مبتلا شوند.

محققان دانشگاه پن‌استیت و استنفورد هم کشف کردند که در مراحل اولیه آلزایمر، یک داروی ضدسرطان خاص می‌تواند حافظه و عملکرد مغز را بازگرداند.