شما اکنون تماشا می کنید | ایندیپندنت فارسی

اردن و تاریخچه پادشاهی خاندان هاشمی

کشور پادشاهی اردن هاشمی روزگاری جنگجویانی داشت که قیام اعراب علیه حکومت عثمانی را رهبری کردند. پادشاهی اردن پس از فروپاشی عثمانی، همزمان با جنگ جهانی اول تشکیل شد. اردن ابتدا تحت‌الحمایه بریتانیا قرار گرفت. اما سال ۱۹۴۶ به‌صورت رسمی با نام کشور اردن هاشمی اعلام استقلال کرد. پسوند هاشمی به دلیل حکمرانی خاندان هاشمی بر کشور اردن، کنار نام آن قرار گرفته است. الهاشمیون که در فارسی خاندان هاشمی نامیده می‌شود، طایفه قدیمی است که نسبشان به‌واسطه حسن ابن علی، به امام اول شیعیان باز می‌گردد. خاندان هاشمی سنی مذهب است. اردن برخلاف کشورهایی عربی مانند امارات، قطر، عراق و عربستان سعودی مناابع نفتی ندارد و نفت مورد نیاز خود را از طریق کشورهای عضو شورای خلیج فارس تأمین می‌کند. اردن همچنین یکی از کم آب ترین کشورهای روی زمین است. با ۹۷ متر مکعب آب برای هر نفر در سال، طبق طبقه بندی فالکن مارک اردن با «کمبود مطلق آب» مواجه است. توجه به بحران آب یکی از زمینه‌های همکاری این کشور با اسرائیل است که به مدد فناوری توانسته تا حد زیادی بر بحران‌ آب فایق آید. حدود ۲٫۱ میلیون فلسطینی (که اکثر آنها تابعیت اردن دارند) و ۱٫۴ میلیون پناهنده سوری در اردن حضور دارند. این پادشاهی همچنین پناهگاه هزاران عراقی مسیحی است. در حالی که اردن همچنان به پذیرش پناهندگان ادامه می‌دهد، هجوم گسترده پناهجویان سوری در طول دهه ۲۰۱۰ فشار قابل توجهی بر منابع و زیرساخت‌های ملی این کشور وارد کرده است. دولت اردن یک سلطنت مشروطه است، اما پادشاه دارای اختیارات اجرایی و مقننه گسترده است. اردن یکی از اعضای مؤسس اتحادیه عرب و سازمان همکاری اسلامی است. طی دوران حکمرانی محمدرضا شاه پهلوی روابط ایران و اردن نزدیک و صمیمانه بود، اما از زمان به قدرت رسیدن جمهوری اسلامی این رابطه با تلاطم‌های زیادی روبرو شده است. حمایت رسمی اردن از عراق در جنگ با ایران و تضاد منافع دو کشور در موضوعاتی مانند صلح با اسرائیل، جنگ داخلی در سوریه و تنش روابط ایران و عربستان سعودی دلایل تلاطم روابط دو کشور است. ملک عبدالله دوم سال ۲۰۰۳ با سفر به ایران تلاش کرد کمی از تنش میان دو کشور بکاهد، هرچند این تنش به دلیل رویکرد منطقه‌ای جمهوری اسلامی متوقف نشده است. با درنظرگرفتن حضور اردن در ائتلاف نظامی آمریکا و اسرائیل و اعلام موضع رسمی این کشور مبنی بر مقابله با حملات موشکی سپاه پاسداران علیه اسرائیل، تنش میان دو کشور می‌تواند در ماه‌های پیش رو بیشتر شود.

اردن و تاریخچه پادشاهی خاندان هاشمی

کشور پادشاهی اردن هاشمی روزگاری جنگجویانی داشت که قیام اعراب علیه حکومت عثمانی را رهبری کردند. پادشاهی اردن پس از فروپاشی عثمانی، همزمان با جنگ جهانی اول تشکیل شد. اردن ابتدا تحت‌الحمایه بریتانیا قرار گرفت. اما سال ۱۹۴۶ به‌صورت رسمی با نام کشور اردن هاشمی اعلام استقلال کرد. پسوند هاشمی به دلیل حکمرانی خاندان هاشمی بر کشور اردن، کنار نام آن قرار گرفته است. الهاشمیون که در فارسی خاندان هاشمی نامیده می‌شود، طایفه قدیمی است که نسبشان به‌واسطه حسن ابن علی، به امام اول شیعیان باز می‌گردد. خاندان هاشمی سنی مذهب است. اردن برخلاف کشورهایی عربی مانند امارات، قطر، عراق و عربستان سعودی مناابع نفتی ندارد و نفت مورد نیاز خود را از طریق کشورهای عضو شورای خلیج فارس تأمین می‌کند. اردن همچنین یکی از کم آب ترین کشورهای روی زمین است. با ۹۷ متر مکعب آب برای هر نفر در سال، طبق طبقه بندی فالکن مارک اردن با «کمبود مطلق آب» مواجه است. توجه به بحران آب یکی از زمینه‌های همکاری این کشور با اسرائیل است که به مدد فناوری توانسته تا حد زیادی بر بحران‌ آب فایق آید. حدود ۲٫۱ میلیون فلسطینی (که اکثر آنها تابعیت اردن دارند) و ۱٫۴ میلیون پناهنده سوری در اردن حضور دارند. این پادشاهی همچنین پناهگاه هزاران عراقی مسیحی است. در حالی که اردن همچنان به پذیرش پناهندگان ادامه می‌دهد، هجوم گسترده پناهجویان سوری در طول دهه ۲۰۱۰ فشار قابل توجهی بر منابع و زیرساخت‌های ملی این کشور وارد کرده است. دولت اردن یک سلطنت مشروطه است، اما پادشاه دارای اختیارات اجرایی و مقننه گسترده است. اردن یکی از اعضای مؤسس اتحادیه عرب و سازمان همکاری اسلامی است. طی دوران حکمرانی محمدرضا شاه پهلوی روابط ایران و اردن نزدیک و صمیمانه بود، اما از زمان به قدرت رسیدن جمهوری اسلامی این رابطه با تلاطم‌های زیادی روبرو شده است. حمایت رسمی اردن از عراق در جنگ با ایران و تضاد منافع دو کشور در موضوعاتی مانند صلح با اسرائیل، جنگ داخلی در سوریه و تنش روابط ایران و عربستان سعودی دلایل تلاطم روابط دو کشور است. ملک عبدالله دوم سال ۲۰۰۳ با سفر به ایران تلاش کرد کمی از تنش میان دو کشور بکاهد، هرچند این تنش به دلیل رویکرد منطقه‌ای جمهوری اسلامی متوقف نشده است. با درنظرگرفتن حضور اردن در ائتلاف نظامی آمریکا و اسرائیل و اعلام موضع رسمی این کشور مبنی بر مقابله با حملات موشکی سپاه پاسداران علیه اسرائیل، تنش میان دو کشور می‌تواند در ماه‌های پیش رو بیشتر شود.