سال‌های اخیر زیاد به گوشمان می‌خورد که رژیم غذایی گیاهخواری سالم‌تر است اما ممکن است برخی در درستی این مدعا تردید داشته باشند.

هر انسانی رژیم غذایی خودش را بنا بر دلایل متفاوتی انتخاب می‌کند. فرهنگ، مذهب، دسترسی و سلامت فردی در اینکه چه چیزی را در بشقاب غذایمان بگذاریم تأثیر دارند.

در طول تاریخ رژیم غذایی گیاهخواری بنا بر دلایل مذهبی رایج بوده است اما آیا آنچه برخی از دنبال کنندگان این روش تغذیه درباره مؤثر بودن گیاهخواری بر سلامت و درنتیجه طول عمر بیشتر درست است؟

طول عمر به چه مؤلفه‌هایی ربط دارد؟

دکتر جیمز براون، مدرس زیست شناسی و علوم زیست پزشکی، دانشگاه استون معتقد است توانایی ما برای داشتن یک زندگی طولانی تحت تأثیر ترکیبی از ژن‌ها و محیط اطراف ما است. در مطالعاتی شامل دوقلوهای همسان، دانشمندان تخمین زده‌اند که تنها اندکی بیش از ۳۰ درصد از این تأثیر از ژن‌های ما سرچشمه می‌گیرد، به این معنا که بزرگ‌ترین گروه از عواملی که مدت‌زمان زندگی یک فرد را کنترل می‌کنند، محیط اطراف اوست.

از میان بسیاری از عوامل محیطی ممکن، تعداد کمی به‌اندازه رژیم غذایی ما موردمطالعه یا بحث قرارگرفته‌اند. به‌عنوان‌مثال محدود کردن کالری یکی از زمینه‌های در حال بررسی است.

مطالعات نشان داده‌اند که محدود کردن کالری می‌تواند طول عمر را حداقل در موجودات کوچک افزایش دهد؛ اما آنچه برای موش‌ها کار می‌کند لزوماً برای انسان‌ها جواب نمی‌دهد.

چه چیزی ما را سریع‌تر به مرگ نزدیک می‌کند؟

اینکه چه می‌خوریم، در مقابل مقداری که می‌خوریم، موضوع داغی برای مطالعه و بررسی است و اغلب این مصرف گوشت است که زیر ذره‌بین قرار می‌گیرد. مطالعه‌ای که تقریباً صد هزار آمریکایی را به مدت پنج سال مورد بررسی قرار داد، نشان داد که احتمال مرگ افرادی که به هر دلیلی گوشت نمی‌خورند در طول دوره مطالعه کمتر از گوشت‌خواران است. این اثر به‌ویژه در مردان قابل‌توجه بود.

برخی از مطالعات گسترده که داده‌های چندین پژوهش را ترکیب و مجدداً تجزیه‌وتحلیل می‌کنند، نشان داده‌اند که رژیم غذایی کم‌گوشت با طول عمر بیشتر همراه است و هر چه فرد طولانی‌تر به رژیم غذایی بدون گوشت پایبند باشد، فایده آن بیشتر خواهد بود. بااین‌حال همه مطالعات موافق این نتیجه‌گیری نیستند. برخی از آن‌ها تفاوتی بسیار اندک یا حتی صفر را در مقایسه طول عمر بین گوشت‌خواران و غیر گوشت‌خواران را نشان می‌دهند.

آنچه واضح است این است که شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد رژیم‌های غذایی بدون گوشت می‌تواند خطر ابتلا به مشکلات سلامتی مانند دیابت نوع ۲، فشارخون بالا و حتی سرطان را کاهش دهد.

شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد رژیم‌ وگان احتمالاً محافظت بیشتری نسبت به رژیم گیاه‌خواری استاندارد ارائه می‌دهند. پس آیا می‌توانیم با اطمینان بگوییم که پرهیز از گوشت باعث افزایش طول عمر شما می‌شود؟ پاسخ کوتاه این است: هنوز نه.

گیاهخواری یک سبک زندگی است

ممکن است به نظر برسد که گیاهخواری و طول عمر با هم مرتبط هستند، اما فقط به خاطر پرهیز از گوشت خوردن نیست. به‌طور متوسط گیاهخوارانی که به دلایل اخلاقی و سلامتی این رژیم غذایی را انتخاب می‌کنند نسبت به کسانی که گوشت را در برنامه غذایی خود دارند، بیشتر ورزش می‌کنند، کمتر سیگار می‌کشند و کمتر الکل می‌نوشند.

از سوی دیگر فرهنگ‌های مربوط به گوشت‌خواری نیز در بالا بردن خطر نقش دارند. مثلاً همراه گوشت نمک بیشتری مصرف می‌شود. یا در دورهمی‌ها و مهمانی‌های کباب و منقل، مقدار زیادی گوشت در یک وعده غذایی خورده می‌شود. همین‌طور تنقلات کنار آن و مهم‌تر از همه میزان الکل مصرفی هم بسیار مؤثر است. همین‌طور گوشت‌خوارها مشتری‌های ثابت رستوران‌های غذای حاضری هستند که تأثیر مخربی بر سلامتی دارند.

از سوی دیگر درحالی‌که دسترسی به گیاهان تازه آسان است، گوشت و محصولات مربوط به آن معمولاً روزها یا ماه‌ها را در محفظه‌های نگهداری و سردخانه‌ها باقی می‌مانند.

آیا برای زندگی طولانی و سالم باید از خوردن گوشت پرهیز کنیم؟

کلید سالم عمر کردن احتمالاً در کنترل عوامل محیطی ما نهفته است، ازجمله آنچه می‌خوریم. با توجه به شواهد موجود این امکان وجود دارد که خوردن یک رژیم غذایی بدون گوشت به این امر کمک کند و پرهیز از گوشت در رژیم غذایی به‌طور حتم می‌تواند شانس شما را برای جلوگیری از ابتلا به بیماری‌ها با افزایش سن بالا ببرد؛ اما شواهدی نیز وجود دارد که نشان می‌دهد این امر ممکن است در کنار اجتناب از برخی خطرات واضح‌تر برای طول عمر از جمله سیگار کشیدن جواب بدهد.