پژوهشی تازه نشان می‌دهد مصرف زردچوبه و ترکیب فعال آن، کورکومین، می‌تواند به کاهش وزن و کم شدن سایز دور کمر در مبتلایان به پیش‌دیابت و دیابت نوع ۲ کمک کند. البته این تاثیر خفیف است و نمی‌تواند جایگزین درمان‌های اصلی شود.
دیابت نوع ۲ بیماری پیچیده‌ای است که در اثر آن، بدن برای تنظیم سطح قند خون دچار مشکل می‌شود. این بیماری اغلب با چاقی شکمی همراه است و می‌تواند به مشکلات جدی در چشم‌ها، اعصاب، کلیه‌ها و قلب نیز منجر شود. در سال ۲۰۲۱، بیش از ۵۳۶ میلیون نفر در جهان به دیابت مبتلا بودند و پیش‌بینی می‌شود این رقم در سال‌های آینده باز هم افزایش یابد.
به گزارش ایتینگ‌ول، کنترل دیابت بسیار چالش‌برانگیز است، زیرا هیچ درمان واحدی برای همه افراد کارآمد نیست و بسیاری از داروهای رایج یا گران‌قیمت‌اند یا عوارض جانبی دارند. همین امر باعث شده است که پژوهشگران به دنبال گزینه‌هایی ایمن‌تر و مقرون‌به‌صرفه‌تر باشند و یکی از گزینه‌های موردتوجه زردچوبه است.
زردچوبه و ترکیب فعال آن
ترکیب فعال این ادویه زردرنگ که در آشپزی به‌طور گسترده استفاده می‌شود، کورکومین نام دارد و نشان داده شده است که بر دیابت، چاقی و رفع التهاب اثر مثبت دارد. با این حال، نتایج پژوهش‌ها تاکنون متناقض بوده‌اند. به طوری که برخی مطالعات فوایدی نشان داده‌اند، اما برخی دیگر اثر چندانی نیافته‌اند. به همین دلیل، اخیرا یک فراتحلیل جدید انجام شد تا با بررسی دقیق‌تر، پاسخ روشن‌تری ارائه کند.
نتایج این بررسی جامع در نشریه تغذیه و دیابت (Nutrition & Diabetes)، منتشر شده است.
پژوهشگران ۲۰ مقاله واجدشرایط را انتخاب کردند که روی بزرگسالان مبتلا به دیابت یا پیش‌دیابت انجام و در آن‌ها، تاثیر زردچوبه یا کورکومین با دارونما مقایسه شده بود. دوز مصرف روزانه کورکومین یا زردچوبه بین ۸۰ میلی‌گرم تا دو هزار و ۱۰۰ میلی‌گرم متغیر بود و مطالعات بین هشت تا ۳۶ هفته ادامه داشتند. شیوه‌های استفاده از زردچوبه هم به سه دسته تقسیم شدند: کورکومین ساده، کورکومین با قابلیت جذب بالا و پودر زردچوبه.
نتایج ترکیبی ۱۴ کارآزمایی بالینی نشان داد مصرف زردچوبه یا کورکومین به طور متوسط باعث کاهش ۱.۹ کیلوگرم وزن، نسبت به دارونما، شد. در افرادی با شاخص توده بدنی زیر ۳۰، این کاهش به ۲.۲ کیلوگرم رسید. در بیماران مبتلا به دیابت، مصرف زردچوبه/کورکومین به‌طور خفیف باعث کاهش سایز دور کمر و دور باسن شد، اما بر شاخص توده بدنی و درصد چربی بدن تاثیر چندانی نداشت.
سه مطالعه هم نشان دادند که مصرف زردچوبه/کورکومین در افراد مبتلا به پیش‌دیابت به مدت ۲۲ هفته باعث کاهش اندک وزن و کاهش مختصر دور کمر شد.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
با وجود این نتایج، کیفیت شواهد در بسیاری از مطالعات «پایین» یا «بسیار پایین» ارزیابی شد که دلیل آن تفاوت در طراحی مطالعات، دوزها، مدت زمان مصرف و حجم کوچک نمونه‌ها بود. از طرفی، برخی داده‌ها به صورت خوداظهاری ثبت شده بودند که می‌توانند خطا داشته باشند. به علاوه، تاثیر‌ها اغلب خفیف بودند و نمی‌توان انتظار داشت زردچوبه به‌تنهایی در کنترل دیابت تغییر چشمگیری ایجاد کند.
برای افراد مبتلا به پیش‌دیابت یا دیابت نوع ۲، افزودن مکمل زردچوبه یا کورکومین به غذاها می‌تواند گزینه‌ای طبیعی و نسبتا ارزان باشد. پژوهش‌ها نشان می‌دهند مصرف طولانی‌مدت (بیش از ۲۲ هفته) یا دوزهای بالاتر (بیش از هزار و ۵۰۰ میلی‌گرم در روز) ممکن است کاهشی مختصر ولی مفید در وزن و سایز دور کمر ایجاد کند. به عنوان مثال در افراد مبتلا به پیش‌دیابت، کاهش ۲.۵ کیلوگرم وزن و سه سانتی‌متر کاهش دور کمر مشاهده شد.
این تغییرات هرچند زیاد نیستند، می‌توانند به‌عنوان بخشی از یک برنامه جامع شامل تغذیه سالم، ورزش منظم و مراقبت پزشکی موثر باشند. با این حال، یادآور می‌شویم که زردچوبه جایگزین درمان‌های استاندارد نیست، تاثیر آن محدود است و نتایج در افراد مختلف متفاوت خواهد بود. همچنین مصرف خودسرانه آن به‌ویژه در دوزهای بالا توصیه نمی‌شود، چون ممکن است با داروهای دیابت یا داروهای دیگر تداخل ایجاد کند.
