مطالعه‌ای برای اولین بار نشان داد نوشیدن آب حاوی مقدار زیاد لیتیوم از شیر آب در دوران بارداری ممکن است خطر تولد کودک مبتلا به اوتیسم را افزایش دهد.

به گزارش تلگراف، محققان دریافتند احتمال ابتلا به اوتیسم در نوزادان زنان بارداری که در مناطقی با آب آشامیدنی‌ حاوی مقدار زیادی لیتیوم زندگی می‌کنند، در مقایسه با مادران بارداری که در معرض مقدار کمی از این ماده قرار دارند، تا ۴۶ درصد بیشتر است.

لیتیوم فلزی است که به صورت طبیعی در زمین وجود دارد و به این دلیل که از عناصر اصلی تولید محبوب‌ترین باتری‌هایی است که در همه‌چیز از موبایل گرفته تا دریل، خودروهای تسلا و پهپاد کاربرد دارد، به مقدار زیاد از زمین استخراج می‌شود.

به نوشته تلگراف، این محققان می‌گویند «بررسی موشکافانه و دقیق» این یافته‌ها اهمیت زیادی دارد؛ مخصوصا به این دلیل که لیتیوم هرچه بیشتر در محل دفن پسماند‌ها زیر زمین مدفون می‌شود و ممکن است به منابع آب نشت کند.

محققان هشدار داده‌اند دفن باتری‌‌‌ها در خاکچال‌های زباله ممکن است به افزایش خطر آلودگی منابع آب‌ آشامیدنی به لیتیوم منجر شود.

پروفسور بیاته ریتز، نویسنده اصلی این پژوهش و متخصص مغزواعصاب دانشگاه یو‌سی‌ال‌ای، هشدار می‌دهد: «به دلیل استفاده از باتری لیتیومی و دفع آن در خاکچال‌های زباله که می‌تواند به آلودگی منابع آب‌‌ زیرزمینی منجر شود، در آینده احتمالا لیتیوم موجود در آب با منشا انسانی گسترده‌تر خواهد شد.»

پیش‌تر عوامل مختلفی را با خطر ابتلا به اوتیسم مرتبط می‌دانستند؛ از جمله آلودگی هوا، آفت‌کش‌ها و مواد شیمیایی موسوم به فتالات‌ها.

لیتیوم فلزی واکنش‌پذیر است که به داشتن خواص طبی نیز مشهور است و معمولا برای افراد مبتلا به اختلال‌های مختلف سلامت روان از جمله اختلال دوقطبی و افسردگی تجویز می‌شود. به گزارش تلگراف، پژوهش‌های اخیر نشان داده که وجود لیتیوم در آب آشامیدنی ممکن است برای سلامت روان فوایدی داشته باشد و آن را با کاهش خطر خودکشی مرتبط دانسته‌اند؛ اما محققان سال‌ها است بر سر اینکه مصرف آن مخصوصا برای زنان باردار عوارض جانبی دارد یا نه، اختلاف نظر دارند.

گروهی از محققان در ایالات متحده از داده‌های کشور دانمارک استفاده کرده‌اند تا ببینند در بخش‌های مختلف این کشور اسکاندیناوی چه مقدار لیتیوم در آب آشامیدنی مصرفی مردم وجود دارد. به نوشته تلگراف، آنان دریافتند در بازه سال‌های ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۳، هشت هزار و ۸۴۲ کودک مبتلا به اوتیسم در این منطقه به دنیا آمده‌اند و بیش از ۴۳ هزار کودک نیز در همان مکان‌ و زمان به دنیا آمده‌اند که اوتیسم ندارند.

نتایج نشان داد مقدار لیتیوم در جاهای مختلف این کشور تفاوت فاحش دارد و بازه آن بین ۰.۶ تا ۳۰.۷ میکروگرم در یک لیتر آب با میانگین ۱۱.۶ است.

زنان بارداری که در یک‌چهارم پایینی این بازه قرار داشتند (زیر ۴.۴ میکروگرم در لیتر) گروه شاهد این تحقیق در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد افرادی که در یک‌چهارم بالایی یعنی بیش از ۱۶.۸ میکروگرم در لیتر قرار داشتند، ۴۶ درصد بیشتر احتمال داشت فرزند مبتلا به اوتیسم به دنیا بیاورند.

مقدار لیتیوم

طبق یافته‌های مطالعه اخیر دانشگاه کمبریج، در انگلستان مقدار لیتیوم در یک لیتر آب، از کمتر از یک تا حدود ۲۱ میکروگرم است.

طبق گزارش تلگراف، در این تحلیل سایر عواملی را که امکان داشت باعث ایجاد انحراف یا ناتوازنی در تحلیل شوند، در نظر گرفتند؛ از جمله جنسیت کودک (زیرا تشخیص اوتیسم در میان پسران بیشتر از دختران بوده است)، زادگاه، اینکه مادر دخانیات مصرف کند یا نه، وضعیت اجتماعی‌اقتصادی و آلودگی هوا.

طبق این یافته‌ها، در معرض لیتیوم بیشتر قرار داشتن با افزایش احتمال ابتلا به طیف‌های مختلف اختلالات اوتیسم شامل اختلال اوتیسمی، سندروم اسپرگر و ای‌اس‌دی نامشخص رابطه دارد.

در مطالعه منتشرشده این محققان در مجله پزشکی کودکان جاما آمده است: «طبق این مطالعه، لیتیومی که به طور طبیعی در آب آشامیدنی یافت می‌شود، می‌تواند عامل خطر محیطی جدیدی برای ابتلا به ای‌اس‌دی باشد و باید در این باره بررسی بیشتری انجام داد.»

البته طبق گزارش تلگراف، به گفته دکتر دیوید بلینگر از مدرسه عالی پزشکی که در این مطالعه شرکت نداشته است، به دلیل منفعت‌های بالقوه‌ای که لیتیوم موجود در آب می‌تواند برای سلامت روان داشته باشد، پیامد این یافته‌ها پیچیده خواهد بود.

در سرمقاله او آمده است: «میزان لیتیوم موجود در آب در غلظت‌هایی که مشخص شده است، با افزایش بالقوه خطر ای‌اس‌دی ارتباط دارد. همچنین با مزیت‌های بهداشتی و به طور مشخص کاهش میزان بستری شدن در بیمارستان بابت اختلالات روانی و خودکشی نیز پیوند دارد. اگر تمامی این ارتباط‌ها درست باشد برای آنکه بتوان برای میزان لیتیوم در آب دستورالعملی تدوین کرد و با آن حداکثر حفاظت را برای کل جمعیت فراهم کرد، حکمت حضرت سلیمان لازم است.»

نقد شیوه تحقیق

برخی از محققان مستقل نیز به شیوه این مطالعه انتقاد کرده‌ و گفته‌اند گردآوری داده‌ها به این روش به معنای آن است که امکان دارد احتمال اینکه کودکان در مناطق دارای لیتیوم بیشتر خدمات اوتیسمی بهتری در محل خود دریافت کنند، بیشتر باشد و بنابراین تشخیص بیماری در آن‌ مناطق محتمل‌تر است.

به گفته دکتر رزا هوئکسترا، کارشناس ناهنجاری عصبی تکوینی در کینگز کالج لندن که در این مطالعه شرکت نداشته است، امکان دارد سوگیری‌های منطقه‌ای بر یافته‌های این تحقیق اندکی اثر گذاشته باشد و احتمالا تشخیص بیماری در مردم شهرهای دارای میزان بالای لیتیوم محتمل‌تر است.

او گفت: «آیا این نمی‌تواند یافته‌های گزارش‌شده را تا حدی توضیح دهد؟»

«همان‌طور که خود نویسندگان قبول دارند، مطالعات بیشتری لازم است تا بهتر بفهمیم آیا در معرض لیتیوم بودن در احتمال ابتلا به اوتیسم نقش دارد یا خیر؟»