دیوید لمی، وزیر امور خارجه بریتانیا، در گفتگویی با نشریه گاردین به موضوع برنامه هستهای جمهوری اسلامی پرداخت و، با بیان اینکه جهان در لبه پرتگاه قرار دارد، افزود: «تهدید واقعی در حال حاضر از جانب ایران است.»
لمی با اشاره به اینکه کشورهای غربی بر این توافق دارند که جمهوری اسلامی نباید سلاح هستهای داشته باشد، گفت: «من با مقامهای جمهوری اسلامی بسیار گفتگو کردهام اما آنها نمیتوانند توضیح قانعکنندهای ارائه دهند که چرا به اورانیوم غنیشده ۶۰ درصدی نیاز دارند.»
او تاکید کرد: «جمهوری اسلامی ادعا میکند اورانیوم غنیشده را برای استفاده علمی نیاز دارد اما من این گفتهها را قبول ندارم.»
وزیر خارجه بریتانیا ادامه داد: «یک ایران هستهای میتواند از نظر سایر کشورهای همسایه نیز خطرناک تلقی شود و کشورهای بیشتری را در منطقه به داشتن سلاح اتمی ترغیب کند. به این ترتیب، خیلی زود با جهانی مواجه خواهیم شد که سلاحهای هستهای بسیاری در قیاس با امروز دارد.»
لمی در بخشی از این گفتگو اشاره کرد که شب ۲۱ ژوئن، در پایان روز کاریاش، تلفن همراهش زنگ خورد و مارکو روبیو، وزیر خارجه ایالات متحده، به او اطلاع داد که آمریکا در شرف حمله به جمهوری اسلامی است.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
وزیر خارجه بریتانیا در ادامه افزود که به عقیده او تصمیم آمریکا برای بمباران تاسیسات هستهای ایران به قصد سرنگونی رژیم جمهوری اسلامی نبوده است، زیرا این به مردم ایران بستگی دارد که در این زمینه چه تصمیمی بگیرند.
او با اشاره به اینکه موضع بریتانیا در این باره مشابه است، گفت: «تمرکز ما صرفا بر آن عملی است که میتواند مانع از تبدیل جمهوری اسلامی به یک قدرت هستهای شود.»
او در بخش دیگری از این گفتگو به رابطه نزدیکش با جمهوریخواهان آمریکا بهویژه مارکو روبیو اشاره کرد و او را «فوقالعاده حرفهای، بسیار باهوش و اهل مطالعه» توصیف کرد.
لمی در هفتههای گذشته به جمهوری اسلامی هشدار داد که چنانچه وضعیت برنامه هستهایاش را روشن نکند و به بازرسان آژانس اجازه بازگشت ندهد، کشورهای اروپایی به اعمال «تحریمهای شدید» علیه آن اقدام خواهند کرد.
او همچنین در مجلس عوام بریتانیا گفت: «جمهوری اسلامی نباید این طور خیال کند که اسرائیل دیگر به تاسیسات هستهایاش حمله نخواهد کرد.»
وزیر خارجه بریتانیا از ایران خواست ارزیابی هوشیارانهای از ضعف راهبردی واقعی خود داشته باشد و گفت: «ایران پدافند هوایی خود را از دست داده و من گمان میکنم اسرائیلیها، که ایران را بهدقت زیر نظر دارند، در صورت تشخیص امکان تضعیف بیشتر توان هستهای ایران، مختارند که بار دیگر اقدام کنند.» او افزود: «نه روسیه و نه چین بلافاصله به دفاع از ایران برنخاستند.»
بریتانیا، فرانسه و آلمان، موسوم به تروئیکای اروپا، امضاکنندگان اولیه توافق هستهای با ایران در سال ۲۰۱۵ بودند و براساس مفاد آن میتوانند تحریمهای سازمان ملل را بهصورت «خودکار» بازگردانند، بدون آنکه نیازی به رای شورای امنیت باشد یا بشود آن را وتو کرد، مشروط بر آنکه این اقدام پیش از انقضای مهلت در ماه اکتبر انجام شود. همچنین اگر جمهوری اسلامی به مذاکره تمایل نشان دهد، این کشورها میتوانند قطعنامهای را در شورای امنیت مطرح کنند تا بازگشت خودکار تحریمها برای چند ماه به تعویق افتد.
این سه کشور از تواناییشان در بازگرداندن تحریمهای سازمان ملل، برای تحت فشار قرار دادن جمهوری اسلامی استفاده میکنند، اما تاکنون به نتیجهای نرسیدهاند. جمهوری اسلامی تاکید دارد تنها در صورتی گفتگو با آمریکا را از سر خواهد گرفت که تضمین داده شود اسرائیل در طول این مذاکرات حمله نخواهد کرد.
عباس عراقچی، وزیر خارجه جمهوری اسلامی، در گفتگوی تازهای با نشریه فایننشال تایمز مدعی شد که ایران بهرغم حملات آمریکا و اسرائیل، هنوز توانایی غنیسازی اورانیوم را دارد و اگر بخواهد میتواند برنامه هستهای را از سر بگیرد.
عراقچی در این گفتگو با اشاره به اینکه «به شرایط بستگی دارد که چه زمانی و چگونه برنامه غنیسازی را از سر بگیریم» بار دیگر تاکید کرد: «ایالات متحده باید حملات ماه گذشته به ایران را جبران کند و خسارتهای واردشده را بپردازد تا مذاکرات پیش برود. همچنین آنها باید توضیح دهند که چرا در بحبوحه مذاکرات به ما حمله کردند و باید تضمین کنند که قرار نیست این کار را در مذاکرات آینده تکرار کنند.»
او تهدید کرد که «اگر قرار باشد تحریمها علیه ایران بازگردند، مذاکره با اروپا متوقف خواهد شد و در واقع فعال شدن مکانیسم ماشه به معنی پایان راه آنهاست».
تهران همچنین قصد دارد براساس مصوبه جدید مجلس، که پس از جنگ ۱۲ روزه با اسرائیل تصویب شد، چارچوب همکاریهای هستهای با آژانس را محدودتر کند.
فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت پزشکیان، هم روز شنبه اعلام کرد که گفتگوهای جاری میان جمهوری اسلامی و سه کشور اروپایی (آلمان، بریتانیا و فرانسه) درباره مسائل هستهای با «شرایط پیچیدهای» مواجه است و در حال حاضر «مذاکره به معنای تلاش برای رسیدن به توافق» وجود ندارد.
او به خبرگزاری اسپوتنیک گفت که جمهوری اسلامی هیچگاه برای گفتگو با کشورهای اروپایی مانعی نداشته و «رایزنیهای کنونی بیشتر بر تبادل نظر متمرکز است تا دستیابی به توافق».
تامی پیگت، معاون سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا، در نشست خبری روز پنجشنبه نهم مرداد، درخواست جمهوری اسلامی را، مبنی بر اینکه آمریکا باید بابت حمله به تاسیسات هستهایاش غرامت بپردازد، «مضحک» توصیف کرد.
پیگت گفت: «این درخواست مضحک است. اگر آنها برای رفاه مردم خود میخواهند صرفهجویی کنند یا تاثیر تحریمها را کاهش دهند، باید از اتلاف پول برای برنامه هستهای و تامین مالی گروههای تروریستی دست بردارند.»
او در ادامه تاکید کرد که آمریکا هنوز حاضر است با جمهوری اسلامی مذاکره کند اما «فرصت کوتاه و توپ در زمین تهران است».
همزمان با اعمال تحریمهای گسترده علیه کشتیرانی و صنعت نفت ایران، وزارت خزانهداری آمریکا با انتشار بیانیهای اعلام کرد که این اقدامات با هدف «جلوگیری از دستیابی جمهوری اسلامی به تواناییهای تسلیحاتی متقارن و نامتقارن» و نیز «تضعیف و مختل کردن فعالیتهای سپاه پاسداران و نیروهای نیابتی آن» اتخاذ شدهاند.