شهر عمرکوت در ایالت سند پاکستان شهرتی تاریخی دارد. قلعه موجود در این شهر مرکز حکومت‌‎های مختلف بوده و جلال‌الدین اکبر، سومین پادشاه حکومت مغول، نیز آن‌جا به دنیا آمده است.

ارباب نیک محمد، ستون‎‌نویس معروف اهل عمرکوت که با زبان فارسی هم آشنایی دارد- در گفت‌وگو با ایندیپندنت اردو گفت که موزه این قلعه در سال ۱۹۶۷ تاسیس شد و انوار الحق که اهل بنگلادش بود، آن را افتتاح کرد.

به گفته او، در این قلعه حدود ۱۰ جلد کتاب دست نویس/ نسخه خطی وجود دارد که به زبان فارسی‌اند و بیش از ۵۰۰ سال قدمت دارند.

wikipedia

ارباب نیک محمد می‌گوید که در حکومت مغول‌ها، نگارش کتاب بسیار رونق داشت و در زمان اکبر، امپراتور مغول، زبان رسمی فارسی بود. او با ذکر نمونه‌ای از هنر نویسندگی به زبان فارسی در آن زمان گفت که ملا فیضی و ملا مبارک از منطقه سیهون در سند به دهلی رفتند و در آنجا به زبان فارسی تفسیری بر قرآن کریم نوشتند که غیرمنقوط بود؛ یعنی در آن تنها از حروف بدون نقطه استفاده شد.

به گفته ارباب نیک محمد، کتاب‌های تاریخی که در دوران مغول به زبان فارسی نوشته شدند، انواع مختلفی دارند. مثلا «عیار دانش» به سبک نمایشی نوشته شده و براساس پژوهشی، تاریخ نگارش آن سال ۱۵۸۸ است.

او اشاره کرد: «دیوان نظیری هم اثری منظوم است که محمدحسین نظیری، شاعر معروف زمان اکبر اعظم، سروده است. آیین اکبری هم کتابی متعلق به قرن شانزدهم است که حاوی قوانین دوران سلطنت اکبرشاه است. همچنین ترجمه فارسی خلاصه کتاب مهابهاراتا (دارای ۱۹ جلد قطور که به سبک شاهنامه فردوسی، تاریخ تمدن هند را از آغاز بازگو می‌کند) و یک کتاب در مورد وقایع دوران ساخت تاج محل به نام «حالات تاج محل» نیز در این موزه موجود است.»

کتاب دیگری که زندگی‎نامه شیرشاه سوری را شرح می‌دهد و به قلم عباس شروانی، مورخ مشهور عصر مغول، نوشته شده، نیز در اینجا موجود است.

پس از مرگ اکبرشاه، پسرش شاهزاده سلیم نورالدین جهانگیر بر اریکه قدرت تکیه زد؛ زندگی‎نامه و دستاوردهای او به عنوان شاهنشاه در کتاب «اقبال‌نامه جهانگیری» در تاریخ ثبت شده و این اثر تاریخی نیز جزو آثار موجود دراین قلعه است.

ارباب نیک محمد اخیرا گفت که مرکب/رنگ کتاب‌های خطی بسیار زیبا است و برای شهر عمرکوت چه افتخاری برتر از این که چنین دست‌‎نوشته‌ها و نسخ خطی آن هم به شکل قدیمی خود، هنوز آن‌جا محفوظند.