اگر در گذشته روابط سخت یا آسیبزا داشتهاید، ممکن است حتی وقتی با فرد مناسبی روبهرو میشوید ترسهای قدیمی برآمده از آن روابط دوباره ظاهر شوند. ذهن، به دلیل کمبود احساس امنیت عاطفی در رابطه، یاد میگیرد که حتی در روابط سالم هم در انتظار خطر و تهدید باشد.
عواملی مانند شیوه دلبستگی (که در روابط اولیه زندگی و به واسطه تجربههای گذشته شکل میگیرد) گواه آن است که چرا در برابر رابطه جدید ترس یا اضطراب دارید. تشخیص اینکه آیا واقعا با فرد مناسبی همراهید همیشه آسان نیست، اما اغلب میتوانید تفاوت آن را در مقایسه با روابط قبلیتان احساس کنید. در ادامه، سه نشانه رابطه سالم و عاشقانه آمده است:
۱. درمورد عشق او تردید نمیکنید
وقتی با فرد مناسبی رابطه دارید سوال «آیا واقعا مرا دوست دارد؟» بهندرت به ذهنتان میرسد. دیگر خود را درگیر تحلیل پیامها یا بررسی هر تعامل نمیکنید و احساس قضاوت شدن، انتقاد یا بیقراری دائمی ندارید.
در چنین رابطهای، بازیهایی برای آزمودن وفاداری یا تلاش برای جلب محبت صرفا برای دیده شدن جایی ندارد و فشاری نیست که بخواهید ارزشمندی خود را اثبات کنید. با فرد مناسب، حس اطمینان و امنیت دارید. نیازی به «درست کردن» یکدیگر نیست؛ فقط دو حضور بالغ هستید که در کنار هم رشد میکنید. میتوانید همان کسی باشید که در کنار دوستان نزدیک یا خانوادهتان هستید و بابت همین «خود بودن» ارزشمند و مورد احترام باشید.
مطالعه سال ۲۰۲۳ که در «مجله اروپایی تحقیقات سلامت، روانشناسی و آموزش» (European Journal of Investigation in Health, Psychology and Education) منتشر شد نشان داد، افرادی که رابطه صمیمی و باثبات دارند از سلامت روانی بیشتری برخوردارند و در مقابل استرس واکنش بهتری نشان میدهند. پژوهشگران دریافتند که در روابط ایمن افراد از در دسترس بودن و حمایت عاطفی شریک زندگیشان خاطرجمع هستند و میدانند که در شرایط دشوار نیز از حمایت او برخوردارند.
همچنین، یافتهها نشان دادند که هرچه یک رابطه باثباتتر باشد نیاز افراد به تایید شدن کاهش مییابد. بنابراین، در یک رابطه سالم، نه خود را زیر سوال میبرید نه طرف مقابل را ــ چون او حضور دارد، قابل اعتماد است، و شما را همانطور که هستید میپذیرد.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
۲. رابطه درست آسان به نظر میرسد
اگر شنیدهاید که «عشق باید آسان باشد»، به معنای آن نیست که رابطه نیاز به تلاش ندارد، بلکه یعنی ارتباط بهطور طبیعی جریان دارد و حتی پس از فروکش کردن هیجان اولیه همچنان پویا و شکوفاست، زیرا هر دو طرف برای حفظ آن تلاش میکنند.
در رابطه سالم هم ممکن است درگیری پیش بیاید، اما این به معنای پایان کار نیست، بلکه فرصتی است برای شناخت بیشتر، ترمیم رابطه و عمق بخشیدن به پیوند میان شما و شریک عاطفیتان. در این نوع رابطه، میتوانید نگرانیهایتان را ابراز کنید و مطمئن باشید حرف شما شنیده میشود، نه اینکه در بحثهایی گرفتار شوید که صرفا شدت میگیرند و به جایی نمیرسند.
همراه بودن با فرد مناسب به این معنا نیست که زندگی یکباره بینقص و آسان میشود، اما قطعا کنار آمدن با چالشها در حضور او سادهتر میشود. رابطه شما منبع اضطراب، تردید یا بیثباتی نخواهد بود. نگران جایگاه خود در دل او نیستید، چون احساس میکنید با هم در یک تیم هستید، نه در رقابت با هم.
شما را درک میکند ــ احساسات، نیازها و شیوه زندگیتان را میشناسد و به آن توجه میکند.
شما را ارزشمند میداند ــ نه بهخاطر کارهایی که برایش انجام میدهید، بلکه به خاطر خودتان.
از شما حمایت میکند ــ هنگامی که به تشویق یا کمک نیاز دارید همراه شماست.
احساساتتان را تایید میکند ــ هیچگاه شما را بابت آنچه احساس میکنید کوچک یا نادیده نمیگیرد.
به سلامت و شادی شما اهمیت میدهدــ با عمل، نه فقط با حرف.
۳. در کنار هم رشد میکنید، بدون اینکه از خودتان دور شوید
در یک رابطه سالم نهتنها امکان رشد دارید، بلکه تشویق میشوید که بیشتر رشد کنید. شریکتان از شما نمیخواهد که بخشی از هویتتان را فدای او کنید. او در مسیر رشد شخصیتان همراه شماست و در عین حال، به رشد خودش هم توجه دارد. مطالعه سال ۲۰۲۱ مفهومی به نام «مقیاس شکوفایی زوجها» (Couple Flourishing Measure) را معرفی کرد که معیاری برای سنجش کیفیت پویای روابط عاشقانه است.
پژوهشگران دریافتند که این طور نیست که زوجهای شکوفا فقط حالشان در کنار هم خوب باشد، آنها با هم رشد میکنند. اینگونه روابط ویژگیهای زیر را دارند:
سلامت روان توام با لذت (hedonic well-being): یعنی احساسات مثبت، صمیمیت عاطفی، رضایت و گرمای رابطه.
رفاه و سلامت روان هدفمند (eudaimonic well-being): یعنی رشد فردی، شفقت دوطرفه، و ساختن معنای مشترک، و در واقع یعنی رابطهای که الهامبخش پیشرفت هر دو طرف است.
در چنین رابطهای دیگر نمیپرسید: «آیا این رابطه دوام میآورد؟» یا «آیا او برای من مناسب است؟» بلکه سوالتان این خواهد بود: «چطور میتوانیم با هم در این زندگی شکوفا شویم؟»