سازمان بهداشت جهانی نام جدیدترین سویه ویروس کووید-۱۹ را «اومیکرون» گذاشته و اعلام کرده است از روز ۹ نوامبر که این سویه اولین بار در آفریقای جنوبی کشف شد، موجب نگرانی شده و خطر شیوع جهانی آن با احتمال بروز عواقب وخیم «بسیار زیاد» است.
این نهاد جهانی و سایر متخصصان همچنان درحال مطالعه میزان خطرات و سرایت‌پذیری این سویه‌اند اما به علت تعداد «بی‌سابقه» جهش‌هایی که در مقایسه با سایر سویه‌ها از خود نشان می‌دهد، توجه جامعه جهانی به آن جلب شده است. البته این پرسش هم مطرح شده که نام این سویه از کجا آمده است.
چرا نام این سویه اومیکرون است؟
پیش‌تر در طول این همه‌گیری، بر سویه‌های جدید ویروس سارس-کوو-۲ نام‌های علمی می‌گذاشتند که ترکیب پیچیده‌ای از حروف و اعداد بود.
به این معنا که برای اختصار، معمولا نام سویه‌ها را از روی نام کشور محل کشف آن‌ها می‌گذاشتند؛ سیستمی که به گفته متخصصان پدید آمدن ذهنیت منفی درباره مردم آن کشورها و نیز سردرگمی و گزارش‌های اشتباه را در پی داشت.
سازمان بهداشت جهانی در مه ۲۰۲۱ نظام نام‌گذاری ساده‌ای برای سویه‌های جدید این ویروس ترتیب داد و اعلام کرد که هر سویه جدید را به ترتیب از روی حروف الفبای یونانی نام‌گذاری خواهد کرد.
بدین ترتیب یکی از اولین سویه‌هایی را که جهش‌های چشمگیری داشت و اولین بار در بریتانیا توالی‌یابی شده بود، یعنی بی.۷.۱.۱ ، را آلفا نامیدند و یکی از سویه‌هایی را که بالقوه خطرناک بود و در سال ۲۰۲۰ در آفریقای جنوبی پیدا شد، بتا نام گذاشتند.
سازمان بهداشت جهانی در ادامه این روش، روز جمعه نام سویه بی.۵۲۹.۱.۱ را اومیکرون گذاشت که پانزدهمین حرف الفبای یونانی است. حرف اومیکرون معادل اُ (O) انگلیسی است که کوتاه‌تر تلفظ می‌شود.
سویه جدیدِ نو (Nu) از راه رسید، اما سازمان بهداشت جهانی با از قلم انداختن xi (شی) این سویه را اومیکرون نام گذاشت. pic.twitter.com/UJ4xMwg52i
توییتر مارتین کالدروف(MartinKulldorff@) ، ۲۶ نوامبر ۲۰۲۱
سازمان بهداشت جهانی علاوه بر اومیکرون، نام پنج سویه دیگر را نیز در فهرست «سویه‌های نگران‌کننده» قرار داده است. این فهرست سویه‌هایی را شامل می‌شود که مسری‌ترند، اثرگذاری واکسن بر آن‌ها کمتر است یا ترکیبی از هر دو خصوصیت را دارند.
سویه‌های آلفا و بتا در کنار سویه‌ای که اولین بار در برزیل کشف شد یعنی گاما و سویه لاندا که در پرو کشف شد و البته سویه‌ای که در سراسر جهان پخش شد و در هند پدید آمد یعنی دلتا همچنان سویه‌هایی نگران‌کننده به شمار می‌روند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
سویه‌های دیگری نیز وجود دارد که بلافاصله موجب نگرانی نشدند اما برای ارزیابی بهتر به آن‌ها لقب «سویه‌های مدنظر» دادند. این سویه‌ها میو، زتا، اتا، تتا، آیوتا، کاپا و اپسیلون را شامل می‌شوند.
ماریا فان کرک‌هوفه، سرپرست فنی کووید-۱۹ در سازمان بهداشت جهانی، هم‌زمان با اعلام نام‌گذاری بر اساس نظام الفبای یونانی در توییتر نوشت: «هیچ کشوری نباید بابت شناسایی و گزارش سویه‌ها بدنام شود.»
خانم فان کرک‌هوفه در همان زمان در مصاحبه‌ای گفت اگر شمار سویه‌ها مهم شناسایی شده از ۲۴ بگذرد و حروف الفبای یونانی تمام شود، سازمان بهداشت جهانی برنامه جدیدی برای نام‌گذاری اعلام خواهد کرد.
چرا «نو» و «شی» از قلم افتادند؟
هنگام نام‌گذاری سویه جدید، دو حرف قبل از اومیکرون در الفبای یونانی یعنی «نو» و «شی» از قلم افتادند. بسیاری گوشزد کردند که «شی» بیش از همه یادآور نام شی جین‌پینگ، رئیس جمهوری چین، است.
سازمان بهداشت جهانی در بیانیه‌ای به رویترز اعلام کرد که «نو» خیلی آسان با «نیو» (جدید) اشتباه می‌شود و «شی» به دلیل آنکه نام خانوادگی رایجی است به کار گرفته نشد.
در این بیانیه همچنین آمده است: «طبق بهترین روشی که سازمان جهانی بهداشت برای نام‌گذاری بیماری‌ها به آن رسیده است، باید از نام‌هایی استفاده کرد که توهین به هیچ فرهنگ، جامعه، ملت، منطقه، صنف یا قومی را سبب نشود.»
این نخستین باری است که سازمان بهداشت جهانی در نام‌گذاری سویه‌ای از ویروس کرونا حروفی را از قلم می‌اندازد و در نتیجه به مخالفان سیاسی چین فرصت داده است.
در ایالات متحده، تد کروز، سناتور جمهوری‌خواه، در توییتر نوشت: «اگر سازمان بهداشت جهانی تا این حد از حزب کمونیست چین می‌ترسد، دفعه بعد که آن‌ها خواستند همه‌گیری جهانی فاجعه‌بار دیگری را لاپوشانی کنند، چطور می‌توان برای مقابله به این سازمان اطمینان کرد.»
«اگر سازمان جهانی بهداشت تا این حد از حزب کمونیست چین می‌ترسد دفعه بعد که آن‌ها خواستند همه‌گیری جهانی فاجعه‌بار دیگری را لاپوشانی کنند چطور می‌توان برای مقابله به این سازمان اطمینان کرد.»
تد کروز(tedcruz@) ۲۶ نوامبر ۲۰۲۱
دونالد ترامپ جونیور، پسر رئیس‌جمهوری سابق ایالات متحده، نیز نوشت: «تا آنجایی که به من مربوط می‌شود، اسم اصلی این سویه همواره سویه شی خواهد بود.»
«تا آنجایی که به من مربوط می‌شود اسم اصلی این سویه همواره سویه شی خواهد بود.»
دونالد ترامپ جونیور(DonaldJTrumpJr@) ۲۷ نوامبر ۲۰۲۱
سیاست‌مداری اهل هند به نام پری‌یانکا چاتورودی نیز از سازمان بهداشت جهانی به‌شدت انتقاد کرده است.
این خانم نوشت: «سازمان جهانی بهداشت کاری به کار چین ندارد. سازمان جهانی بهداشت در نام‌گذاری سویه کرونا «نو» و «شی» را از قلم می‌اندازد اما در توییتر خواهیم دید که ماست‌مالی‌کنندگان کارهای سازمان بهداشت جهانی چطور به آفریقا و هندوستان اتهام می‌زنند. آدم باید جگر داشته باشد بعد حرف بزند.»
سازمان جهانی بهداشت کاری به کار چین ندارد. سازمان بهداشت جهانی در نام‌گذاری سویه کرونا «نو» و «شی» را از قلم می‌اندازد. اما در توییتر خواهیم دید که ماست‌مالی‌کنندگان کارهای سازمان بهداشت جهانی چطور به آفریقا و هندوستان اتهام می‌زنند. آدم باید جگر داشته باشد بعد حرف بزند»
پری‌یانکا چاتورودی(priyankac19@) ۲۷ نوامبر ۲۰۲۱
© The Independent
