هشدارهای فرانسه در آستانه دومین سفر امانوئل مکرون، رئيس جمهوری آن کشور به بیروت در کمتر از سه هفته، برای شرکت در جشن صدمین سالگرد اعلامیه "کشور لبنان بزرگ"، مبنی بر اینکه لبنان ممکن است با خطر نابودی روبه‌رو شود، مورد بی‌توجهی قرار نگرفت. منابع دیپلماتیک در سفارت فرانسه خاطرنشان می‌کنند که اظهارات ژان ایو لودریان، وزیر امور خارجه فرانسه در مورد این‌که در صورت عدم موفقیت در تشکیل دولت و ایجاد اصلاحات فوری، لبنان دچار فروپاشی می‌شود، در واقع، نارضایتی و ناامیدی جامعه جهانی، به ویژه فرانسه را نسبت به ناهنجاری‌های لبنان بازتاب می‌دهد. به باور آن‌ها، این اظهارات به عنوان زنگ خطری برای نیروهای سیاسی لبنان و هشداری برای احتمال عقب‌نشینی فرانسه از ابتکار عمل آن در برابر لبنان به شمار می‌رود و شکی نیست که عدم اتخاذ تدابیر فوری برای جلوگیری از تداوم وضعیت آشفته کنونی می‌تواند لبنان را تبدیل به یک کشور سرکش کند و منجر به شعله‌ور شدن آتش جنگ داخلی شود.

منابع دیپلماتیک یادشده ضمن اشاره به اندیشه و سیاست فرانسه در قبال بحران لبنان، توضیح می‌دهند که پاریس می‌خواهد لبنان از نظر ثبات سیاسی و اقتصادی به وضعیت قبلی خود بازگردد. اما در حالی‌که تمام احزاب و جناح‌های سیاسی لبنان نسبت به ابتکار عمل فرانسه نگرش مثبتی دارند، در مدت چند هفته گذشته دست به هیچ اقدامی برای تعیین شخصیت جدیدی به عنوان نخست وزیر به هدف تشکیل دولت نزدند تا این که سفر رئيس جمهوری فرانسه به بیروت سود بیشتری برای لبنان در پی داشته باشد و همین امر، خشم فرانسه را برانگیخته است.

منابع فرانسوی با رد این سخنان‌که مکرون برای مداخله در امور لبنان، وارد این کشور شده است، افزودند که رئیس جموری فرانسه تنها مواضع عمومی را مطرح می‌کند و هدف از سفر وی تلاش برای ترغیب طرف‌های سیاسی لبنان به سر وسامان دادن به وضعیت نهادهای دولتی است. رئیس جمهوری فرانسه در جریان سفرش به بیروت سعی خواهد کرد احزاب سیاسی را به تشکیل دولت انتقالی و ایجاد اصلاحات تشویق کند. زیرا لبنان زمانی می‌تواند واجد شرایط دریافت کمک‌های بین‌المللی برای بازسازی و رشد اقتصادی ‌شود که دارای دولت فراگیری بوده و دست به ایجاد اصلاحات اساسی بزند.

منابع مزبور خاطرنشان کردند که در پیام ارسالی فرانسه به مقامات لبنانی آمده است که در صورت عدم اتخاذ حد اقل تدابیر لازم که عبارت از انتخاب نخست وزیر جدید باشد تا زمینه اجرایی شدن ابتکار عمل فرانسه که مورد حمایت کشورهای اروپایی و جامعه جهانی است را فراهم کند، دیگر هیچ مقام بین‌المللی از لبنان دیدن نخواهد کرد؛ زیرا در این مسئله اجماع بین‌المللی وجود دارد و در نتیجه، لبنان عملا به انزوای کامل قرار می‌گیرد.

در پیوند به این موضوع، ریاض طباره، سفیر پیشین لبنان در ایالات متحده، گفت: هدف از اظهارات اخیر لو دریان، افزایش فشار بر مقامات لبنانی است، به ویژه پس از این‌که پاریس در بیش از دو سال گذشته، لبنانی‌ها را به ایجاد اصلاحات دعوت می‌کند. وی خاطرنشان کرد که واشنگتن و پاریس خواستار فروپاشی لبنان نیستند و در این میان، هر کشور دلایل خاص خود را دارد. دلیل فرانسوی‌ها این است که در صورت فروپاشی لبنان، بیش از یک و نیم میلیون آواره سوری به سمت اروپا در حرکت خواهند شد در حالی‌که آمریکایی‌ها بدین باورند که فروپاشی لبنان می‌تواند زمینه بازگشت مجدد داعش را احیا کند، به ویژه پس از این‌که تلاش‌های بسیاری برای رسیدن به این هدف در دو سال گذشته انجام شد، افزون بر آن که واشنگتن می‌خواهد جبهه جنوبی با اسرائیل آرامش خود را حفظ کند. وی معقتد است که پاریس و واشنگتن در این زمینه هماهنگی دارند و نقش یکدیگر را تکمیل می‌کنند و نقشه را که فرانسه برای بیرون‌رفت از بحران ترسیم کرده است، هدف عمده آن جلوگیری از فروپاشی لبنان است. البته فرانسوی‌ها نیز در کنار آمریکا فشارهای خود را بر لبنان ادامه می‌دهند تا این که لبنان از بن‌بست فعلی خارج شود و کشور از ورطه فساد سیاسی رهایی یابد و مکرون سعی دارد این مسئله را در سفر آینده به خود لبنان به اتمام برساند. اما بعید به نظر می‌رسد که فرانسه دست به اعمال تحریم‌های مالی همچون مسدود کردن حساب‌های بانکی مقامات لبنان در اروپا بزند، زیرا تصمیم بر این است تا ایالات متحده این نقش را بازی کند. به همین دلیل مکرون سعی داشت دونالد ترامپ، رئیس جمهوی ایالات متحده در نشست بین‌المللی که پس از انفجار بندر بیروت در ۴ ماه اوت جاری برگزار شد حضور یابد.

از سوی دیگر و بر خلاف خوش‌بینی‌های بسیاری که نسبت به ابتکار عمل فرانسه وجود دارد، محافل سیاسی لبنان متوجه شده اند که نقشه راه فرانسه سلاح‌های حزب الله را کاملاً نادیده می‌گیرد، در حالی‌که به باور این محافل حزب الله به دلیل تسلط بر تمام نهادهای دولتی، نقش اساسی در فروپاشی لبنان دارد و همین امر باعث ناامیدی بسیاری از لبنانی‌های می‌شود؛ زیر نقشه راه فرانسه هیچ تضمینی برای جلوگیری از چیرگی این حزب بر کمک‌های خارجی ندارد. این محافل همچنان از احتمال ناامیدی مکرون در صورت عدم دستیبابی به شرایطی که زمینه تحقق نقشه راه را فراهم کند، ابراز نگرانی می‌کنند. در این‌صورت، سفر بعدی رئیس جمهوری فرانسه به بیروت نمی‌تواند هیچ گونه دستاوردی در پی داشته باشد، بنابر این، پاریس ناگزیر خواهد شد در عوض عملی کردن تعهداتی که در کنفرانس "سدر" برای لبنان کرده بود، به دادن وعده‌های بزرگی که قابل اجرا نیست اکتفا کند یا پروژه‌های کوچکی را پیشنهاد کند که تأمین مالی آن‌ها توسط کشورهای خارجی به ویژه کشورهای حوزه خلیج فارس صورت می‌گیرد.

در همین حال، سامی کلیب، روزنامه‌نگار لبنانی که تابعیت فرانسه را نیز دارد، معتقد است که سفر مکرون به بیروت با چالش‌ها و موانع بی‌شماری روبه‌رو است؛ زیرا مردم لبنان در طول یک دهه اخیر، در ورطه ساختار سیاسی ناهنجاری قرار گرفته اند و سیستم مشتری‌مداری و فساد نهادینه شده در نهادهای دولتی، همه چیز را مختل کرده است. از این‌رو، لبنان نیازمند یک تغییر اساسی برای ایجاد اصلاحات بنیادی است که به خواسته‌های ملت پاسخگو باشد. وی می‌گوید که رئیس جمهور فرانسه با موانعی بسیاری که ناشی از تناقضات سیاسی لبنان است مواجه خواهد شد؛ به دلیل این که فرانسه خواستار اخراج لبنان از تنش میان قدرت‌های منطقه‌ به ویژه ایران است و تأکید دارد که باید لبنان از باتلاق این تنش‌ها بیرون شود، در حالی‌که حزب الله و متحدانش بدین باورند که جدایی میان ایران و لبنان تلاشی برای در محاصره قرار دادن تهران و حزب الله است. وی می‌افزاید: مکرون معتقد است که کشورهای حوزه مدیترانه بایستی اقدام به تأسیس اتحادیه انرژی مدیترانه کنند. وی همچنان عقیده دارد که روسیه برای دستیابی به آب‌های مدیترانه از گذشته تا کنون نگرانی دارد و برای همین منظور سعی می‌کند به برخی از نقاط منطقه دسترسی پیدا کند، در حالی‌که ترکیه را به تشدید تنش‌ها متهم می‌کند. بدین ترتیب می‌توان گفت که مکرون در لبنان مأموریت دشواری دارد؛ زیرا وی علاوه بر مقابله با نفوذ ایران بایستی در برابر روسیه و ترکیه نیز ایستادگی کند، بدون این‌که متوجه این خطر شود که مسکو و آنکارا در لبنان متحدانی دارند که از منافع آن‌ها در منطقه حمایت می‌کنند. گذشته از آن، بعید به نظر می‌رسد که روسیه و ترکیه که نفود خود را در منطقه گسترش داده اند، اجازه دهند پروژه‌های فرانسه در لبنان عملی شود، حتی اگر این اقدام منجر به درگیری یا اقدامات امنیتی میان دوجانب شود.

سامی کلیب، همچنان خاطرنشان کرد که رئیس جمهوری فرانسه بارها اشاره به لزوم صلح و آشتی با اسرائیل کرد و لبنان در حال حاضر قادر نیست دست به چنین اقدامی بزند.

از سوی دیگر، اظهارات دوروتی شیا، سفیر ایالات‌متحده آمریکا در لبنان در مورد این‌که "طرح فرانسه، تنها به فرانسوی‌ها مربوط می‌شود"، بیانگر تناقض و اختلاف‌نظر میان پاریس و واشنگتن در رویکرد با بحران لبنان است. وی خاطرنشان کرده است که ایالات متحده نیز خواستار تشکیل فوری دولت جدیدی در لبنان است که قصد و توانایی اجرای اصلاحات اقتصادی که مدت‌ها در انتظار آن بود را داشته باشد تا اقتصاد ورشکسته لبنان را از فروپاشی نجات دهد.

بر اساس اطلاعات، نقشه راه فرانسه بر تشکیل دولت جدید و یا حد اقل انتصاب رئيس جدیدی برای لبنان استوار است، به ویژه پس از این‌که پاریس تلاش‌های بسیاری را در این زمینه انجام داده است، در حالی‌که ایالات متحد، همسویی بیشتری با فشارهای مردمی و لزوم شکل‌گیری دولت جدیدی در لبنان دارد. البته سفر دیوید شنکر، دستیار وزیر امور خارجه آمریكا در امور خاور نزدیک، به لبنان پس از عزیمت رئیس جمهوری فرانسه و اصرار وی برای دید و بازدید با نمایندگان جامعه مدنی و نادیده‌گیری جناح‌های سیاسی و مقامات دولتی لبنان، می‌تواند در چارچوب همین سیاست جا داده شود. بنابر این، فشارهای آمریکا تنها حزب الله را هدف قرار نمی‌دهد بلکه تمام کسانی که قصد مقابله با حزب الله را نداشته و یا اصرار به همبستگی با آن حزب دارند را تحت تأثیر قرار خواهد داد. در واقع، واشنگتن نمی‌خواهد مسئولیت تمام آشفتگی‌های کنونی را بر عهده حزب الله بگذارد بلکه سعی می‌کند تمام نیروهای سیاسی که آمادگی برای مقابله با حزب الله نشان نمی‌دهند را مسئول بحران فعلی لبنان بداند. این امر نشان می‌دهد که فرانسه در صدد خروج از بحران و بازگرداندن آرامش به لبنان است حتی اگر رسیدن به این هدف مستلزم توافق با حزب الله باشد، در حالی‌که آمریکایی‌ها حاضر به عقب‌نشینی از موضع خود نیستند.

ایالات متحده در حال حاضر زمینه را برای فرانسه باز گذاشته است تا پاریس تلاش‌های خود را برای رسیدن به هدف مورد نظر ادامه دهد، اما شکی نیست که تصمیم آخر را واشنگتن خواهد گرفت. آمریکا سعی می‌کند مطابق به قانون "ماگنیتسکی"، مقامات دولتی که در قتل یا شکنجه شهروندان نقش داشته و تاجرانی که با مقامات یادشده رابطه‌ای داشته باشند را تحت تحریم و مجازات قرار دهد.