امروز چهارشنبه نهم مهر، قطعی اینترنت و شبکه‌های مخابراتی در سراسر افغانستان وارد سومین‌ روز خود شد. این قطعی که از ساعت ۱۷ دوشنبه آغاز شد، هنوز مشخص نیست چه مدت ادامه خواهد داشت و تا لحظه انتشار این مطلب، رژیم طالبان بیانیه و اطلاعیه‌ای در این مورد منتشر نکرده‌ است.

با قطع اینترنت و شبکه‌های مخابراتی در افغانستان فعالیت همه رسانه‌های وابسته به رژیم طالبان از جمله رادیو تلویزیون ملی و خبرگزاری باختر هم متوقف شده و از ساعت ۱۷ بعدازظهر دوشنبه، در حساب‌‌های مقام‌ها، سخنگویان و اعضای طالبان در شبکه‌های اجتماعی مطلبی منتشر نشده است.

خبرنگار ایندیپندنت فارسی روزهای سه‌شنبه و چهارشنبه موفق شد از طریق پیام‌رسان سیگنال و مسنجر فیس‌بوک، با چند نفر در استان‌های کابل، مزارشریف، شهرک حیرتان و شهرستان درواز بدخشان صحبت کند.

منبعی که از شهر کابل پیام می‌داد، گفت که از طریق اینترنت استارلینک ارتباط برقرار کرده است. منبع ساکن شهر مزارشریف هم گفت از طریق اینترنت ماهواره‌ای توانسته است وصل شود و منبعی دیگر در شهرک حیرتان در مرز با ازبکستان گفت که سیم‌کارت ازبکستان دارد. منبع ساکن بدخشان هم گفت سیم‌کارتی از تاجیکستان تهیه کرده بود و حالا از اینترنت همراه تاجیکستان استفاده می‌کند.

این افراد افزودند که اوضاع در شهرهای کابل، مزارشریف، حیرتان و بدخشان عادی است، اما مردم سراسیمه و به‌شدت‌ نگران‌اند.

به گفته فرد ساکن شهرک حیرتان، روند کار گمرک این شهر مختل شده و فعالیت بازرگانان افغان در دو سوی مرز متوقف مانده‌ است. به گفته او، با قطع شدن اینترنت بخش‌های مهم و کاربردی گمرک از کار افتاده‌اند و این باعث شده است در دو شبانه‌روز گذشته، بازرگانانی که مواد غذایی، دارو و میوه وارد افغانستان می‌کنند، متضرر شوند.

وب‌سایت استارلینک نشان می‌دهد که افغانستان تحت پوشش شبکه آن قرار ندارد، اما منبعی در کابل که با استفاده از استارلینک به اینترنت وصل است، گفت گیرنده‌های استارلینک از کشورهای دیگر از جمله بنگلادش، قزاقستان و برخی کشورهای اروپایی به صورت غیرقانونی وارد افغانستان شده‌اند و شماری از مقام‌های طالبان، بازرگانان و سازمان‌های بین‌المللی از آن‌ها استفاده می‌کنند.

به گفته این منبع، طالبان نیز استفاده از استارلینک را مجاز نمی‌دانند، با این حال شمار اندکی از افراد در ماه‌های گذشته و پس از مطرح شدن محدود یا مسدود شدن اینترنت به فرمان رهبر طالبان، برای تهیه دستگاه‌های گیرنده استارلینک اقدام کردند و سفارتخانه‌های اروپایی نیز به لطف استارلینک، اینترنت دارند.

Screenshot 2025-10-01 at 10.34.04.png

در همین حال برخی ساکنان شهرهای هم‌مرز با ایران و پاکستان نیز از طریق سیم‌کارت‌های ایرانی و پاکستانی اینترنت دارند. ویدیوهایی از ساکنان نیمروز و قندهار در رسانه‌های اجتماعی منتشر شده است که هجوم مردم به نقاط مرزی را برای دسترسی به اینترنت و برقراری تماس نشان می‌دهند.

قطع اینترنت و شبکه‌های مخابراتی در سراسر افغانستان از یک سو فعالیت روزمره مردم و نهادها را از مختل کرده و از سوی دیگر افغان‌های ساکن کشورهای مختلف جهان را نگران کرده است. بسیاری از خانواده‌ها در داخل افغانستان به کمک‌های مالی بستگانشان در خارج از این کشور وابسته‌اند و از کار افتادن خدمات بانکی در اثر قطع اینترنت باعث شده است که ارسال پول به داخل افغانستان هم ممکن نباشد.

واکنش‌های بین‌المللی

به رغم اینکه قطع سراسری اینترنت در افغانستان وارد سومین‌ روز شده است، هیچ یک از دولت‌ها و رهبران سیاسی جهان تاکنون به آن واکنشی نشان نداده‌اند. تنها سازمان ملل متحد و برخی سازمان‌های بین‌المللی مدافع حقوق بشر با انتشار واکنش‌هایی این اقدام طالبان را محکوم کرده و خواستار لغو هرگونه محدودیت بر دسترسی مردم به اینترنت و شبکه‌های مخابراتی شده‌اند.

کمیسیون حقوق بشر سازمان ملل در پیامی که در شبکه اجتماعی ایکس منتشر کرد، نوشت: «اقدام طالبان در قطع سراسری اینترنت، پیامدهای بسیار جدی حقوق بشری در سراسر این کشور دارد. این امر جریان آزاد اطلاعات حیاتی برای فعالیت‌های روزمره، از جمله دسترسی به خدمات ضروری از بهداشت و آموزش گرفته تا بانکداری را محدود می‌کند.»

دیده‌بان حقوق بشر نیز در بیانیه‌ای اعلام کرد با قطع اینترنت در افغانستان، خدمات درمانی مختل شده است و ادامه این روند به مردم افغانستان زیان بیشتری وارد می‌کند.

در این بیانیه، به نقل از فرشته عباسی، پژوهشگر این سازمان، آمده است: «اقدام طالبان در قطع دسترسی به اینترنت معیشت میلیون‌ها افغان را به خطر انداخته و آنان را از حقوق اساسی‌شان در زمینه آموزش، مراقبت‌های بهداشتی و دسترسی به اطلاعات محروم کرده است. طالبان باید از ادعاهای بی‌اساس خود دست بردارند و این قطع ارتباط را پایان دهند.»

در همین حال تیم بورچت، عضو جمهوری‌خواه کنگره ایالات متحده، در نامه‌ای به مایک والتز، سفیر ایالات متحده در سازمان ملل متحد، از او خواست به سازمان ملل متحد پیشنهاد کند اقدام طالبان برای قطع اینترنت در سراسر افغانستان با صدور قطعنامه‌ای محکوم شود.

بورچت افزود که ایالات متحده باید از نیروهای مقاومت مخالف طالبان حمایت کند و مانع ادامه همکاری و حمایت طالبان از القاعده و دیگر گروه‌های تروریستی بین‌المللی فعال در افغانستان شود.

ریچارد لندسی، فرستاده ویژه بریتانیا در امور افغانستان، هم در پیامی که به زبان فارسی در شبکه اجتماعی ایکس منتشر کرد، نوشت: «نگرانی عمیقم را از قطع دسترسی به اینترنت در افغانستان و توقف پروازهای بین المللی ابراز می‌کنم.»

لندسی افزود که این اقدام طالبان «عواقبی وخیم و زیانبار» برای مردم افغانستان خواهد داشت و «ما از طالبان می‌خواهیم ارتباطات را در سراسر کشور دوباره برقرار کنند».