جنگ ۱۲ روزه جمهوری اسلامی و اسرائیل خاورمیانه را دگرگون کرده و حتی اروپا نیز اکنون آماده است فشار را بر تهران افزایش دهد. وال‌استریت ژورنال می‌نویسد جمهوری اسلامی با تعلل در زمینه بازرسی‌ها و مواد هسته‌ای، عملا تحریم‌های «مکانیسم ماشه» را فرا می‌خواند. 

فرانسه، بریتانیا و آلمان روز چهارشنبه در نامه‌ای به سازمان ملل اطلاع دادند که آماده‌اند تحریم‌های بین‌المللی علیه جمهوری اسلامی ایران را که در چارچوب توافق برجام با دولت باراک اوباما لغو شده بود، دوباره برقرار کنند. آن‌ها می‌گویند این اقدام را تا پایان ماه انجام خواهند داد، مگر اینکه جمهوری اسلامی تمایل حداقلی به دیپلماسی نشان دهد. از ماه ژوییه، اروپایی‌ها پیشنهاد داده‌اند که در صورت ازسرگیری مذاکرات تهران با آمریکا و همکاری با بازرسان سازمان ملل، این مهلت تمدید شود.

جمهوری اسلامی حتی زحمت پاسخ به خود نداده است. همچنین، درخواست‌های استیو ویتکاف، نماینده ویژه آمریکا، برای مذاکره را نادیده گرفته و بارها اعلام کرده است که حاضر نیست از «حق» غنی‌سازی اورانیوم در داخل کشور دست بکشد‌ــ اقدامی که برای تولید انرژی غیرنظامی ضرورتی ندارد، اما برای حفظ مسیر دستیابی به سلاح هسته‌ای حیاتی است. عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی، در گفت‌وگو با فاکس نیوز گفت: «غنی‌سازی برای ما بسیار ارزشمند است.»

پس از هفته‌ها وقت‌کشی، جمهوری اسلامی روز سه‌شنبه در تهران نشست کوتاهی با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برگزار کرد، اما اجازه بازرسی نداد. هم‌زمان، بنا بر مدارکی که ایران اینترنشنال مشاهده کرده است، وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی به شرکت‌های داخلی دستور داد برای بازگشت تحریم‌ها آماده شوند و «تامین‌کنندگان جایگزین را در کشورهایی مانند چین، روسیه، عراق» شناسایی کنند.

فرانسه و بریتانیا به‌عنوان طرف‌های برجام و اعضای دائم شورای امنیت سازمان ملل، می‌توانند تحریم‌های سازمان ملل را به‌دلیل تخلف‌های متعدد جمهوری اسلامی، که فهرستش را به تفصیل ارائه کرده‌اند، دوباره اعمال کنند. آن‌ها می‌توانند هر قطعنامه روسیه یا چین برای ممانعت از بازگشت تحریم‌ها را وتو کنند.

شورای امنیت می‌تواند تاریخ انقضای مکانیسم ماشه در ۱۸ اکتبر را تمدید کند و فوریت اقدام اروپا را به تعویق بیندازد. اما این امر باید مستلزم اقدام‌های واقعی از جانب جمهوری اسلامی باشد، نه صرفا حرف، و جمهوری اسلامی تاکنون حاضر به انجام هیچ‌کدام نبوده است. رویترز روز پنجشنبه گزارش داد که شاید جمهوری اسلامی اکنون علاقه‌مند به مذاکره باشد، اما عاقلانه است که فعال‌سازی مکانیسم ماشه به لحظه آخر موکول نشود، زمانی که جمهوری اسلامی می‌تواند با یک حرکت دیپلماتیک وقت‌کشی کند و سپس، زیر قولش بزند.

مکانیسم ماشه بخش مهمی از کارزار فشار برای گرفتن امتیازهای هسته‌ای از تهران است. این اقدام می‌تواند به اقتصاد ایران آسیب بزند و تحریم جهانی خریدو‌فروش سلاح به ایران را احیا کند، همچنین ممنوعیت حمایت از برنامه موشکی، ممنوعیت آزمایش و توسعه موشک‌های با قابلیت حمل کلاهک هسته‌ای و استاندارد «غنی‌سازی صفر» را بازگرداند.

این بخش آخر می‌تواند اکثر کشورهای جهان را پشت خواسته اصلی آمریکا متحد کند. این گامی در راستای چندجانبه‌سازی دوباره سیاست «فشار حداکثری» دونالد ترامپ خواهد بود.

مهم‌تر از همه، فعال‌سازی مکانیسم ماشه به جمهوری اسلامی خواهد فهماند که توافق اوباما دیگر مرده و تمام شده است. این توافق تا عمر دولت ترامپ دوام ندارد و همچنان روی میز نخواهد ماند؛ حتی اروپا نیز در حال عبور از آن است. این فرصتی است برای ترامپ تا توافق اوباما را برای همیشه دفن کند و جهان را پشت شروط بسیار بهتر‌ــ بدون غنی‌سازی، بدون بندهای انقضا‌ــ متحد کند. اروپا می‌تواند به جمهوری اسلامی بفهماند که گزینه‌های دیگر بسیار بدترند.