کم‌آبی در ایران و سدسازی در افغانستان؛ مانور طالبان در سد کمال‌خان

این دومین سفر ملا غنی برادر به‌عنوان معاون نخست‌وزیر طالبان به استان نیمروز و بازدید از سد کمال‌خان است

مقام‌های ارشد طالبان از جمله ملا غنی برادر، معاون نخست‌وزیر طالبان، از جریان کار سد کمال‌خان بازدید کردند‌ــ تلویزیون ملی افغانستان

ملا غنی برادر، معاون اقتصادی نخست‌وزیر طالبان، امیرخان متقی، وزیر امور خارجه طالبان، و شماری دیگر از مقام‌های این گروه از سد کمال‌خان در استان نیمروز، هم‌مرز با ایران، بازدید کردند.

در اعلامیه‌ دفتر ملا غنی برادر آمده است که این مقام‌ها نصب توربین‌های سد کمال‌خان را از نزدیک مشاهده و بر مدیریت امور این بند تاکید کرده‌اند. این در حالی است که منابع مردمی از نیمروز به ایندیپندنت فارسی گفتند هنوز کانال‌های آبی که آب را از سد کمال‌خان به مزارع کشاورزی منتقل می‌کنند، تکمیل نشده‌اند.

ملا غنی برادر در این بازدید، سد کمال‌خان را یک پروژه ملی و حیاتی خواند و توضیحات مهندسان این سد درباره کنترل آب را شنید و خواستار بر طرف کردن مشکلات این سد آبی شد.

طالبان از سفر هیئت اعزامی این گروه به استان نیمروز جزئیات بیشتری منتشر نکرده‌اند.

این دومین سفر ملا غنی برادر به‌عنوان معاون نخست‌وزیر طالبان به استان نیمروز و بازدید از سد کمال خان است. او در آبان ۱۴۰۱ هم از مسئولان و مهندسان سد کمال‌خان خواسته بود برای پیشبرد امور این سد تلاش کنند.

سد کمال‌خان فروردین ۱۴۰۰ با حضور اشرف غنی، رئیس‌جمهوری پیشین افغانستان، به بهره‌برداری رسید. حکومت وقت افغانستان درباره اقدام‌هایش برای مدیریت آب و ساخت سدهای آبی تبلیغات گسترده‌ای انجام می‌داد.  اشرف غنی در سخنرانی خود به‌صراحت گفت که در ازای دادن آب بیشتر از حقابه ایران، خواستار نفت است.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

به نظر می‎‌رسد هرف حکومت طالبان هم مانند حکومت پیشین از سدسازی و هشدار درباره مدیریت آب وارد کردن فشار بر جمهوری اسلامی است. در شرایطی که استان‌های شرقی ایران با کمبود شدید آب مواجه‌اند، ساخت سد کمال‌خان نگرانی کشاورزان در استان سیستان و بلوچستان ایران را تشدید کرده است.

حکومت طالبان برای راه‌اندازی یا تکمیل سدهای نیمه‌کاره با کمبود شدید منابع مالی مواجه است و از آنجا که مشروعیت ملی و بین‌المللی ندارد، برای تامین مالی پروژه‌های کلان در افغانستان هیچ روزنه امیدی دیده نمی‌شود.

جمهوری اسلامی ایران روابط نزدیکی با طالبان برقرار کرده و از طالبان خواسته است به حقابه رودخانه هیرمند متعهد باشند. این درخواست در عمر  ۱۹ ماهه حکومت طالبان بر افغانستان، بارها تکرار شده است، اما طالبان در عمل به این درخواست تن نداده‌اند.

ایران با استان‌های هرات، فراه و نیمروز افغانستان مرز مشترک دارد و بخشی از آب‌ جاری این استان‌ها به ایران سرازیر می‌شود اما تهران و کابل تنها برای تقسیم آب رودخانه هیرمند توافقنامه (سال ۱۳۵۱) امضا کرده‌اند. بر اساس این توافق‌، حقابه ایران سالانه ۸۱۷ میلیون مترمکعب است.

مقام‌های جمهوری اسلامی ایران پیش‌تر گفته بودند که برای گفت‌وگو با حکومت طالبان درباره حقابه هیرمند هیئتی را به افغانستان می‌فرستند.

حکومت‌های افغانستان ادعا می‌کنند که از حوزه‌‌های آبی، بیش از میزان توافق‌نامه هیرمند آب به ایران سرازیر شده است و برای جلوگیری از این کار باید سدهایی ساخته شود تا نیاز کشاورزان افغان به آب هم تاحدودی رفع شود.

بخش‌هایی از کشورهای جنوب آسیا و خاورمیانه با تغییرات اقلیمی و کمبود شدید بارندگی مواجه‌اند و برخی از رودخانه‌ها در این منطقه کم‌آب یا خشک شده‌اند.

در غرب افغانستان، سد سلما در استان هرات به بهره‌برداری رسیده است و طالبان ادعا می‌کنند که کار ساخت سد بخش‌آباد در استان فراه نیز جریان دارد. با تکمیل عملیات ساخت این سد، کم‌آبی در ایران بیشتر هم می‌شود؛ چون بنا به ادعای طالبان، ظرفیت ذخیره این سد یک هزار و ۳۶۹ میلیون مترمکعب است.

© The Independent

بیشتر از اقتصاد