معتادان مواد مخدر در کابل برای زنده ماندن علف می‌خورند

طالبان هرروز زندانیان بیشتری را به اینجا می‌آورند درحالی‌که هیچ امکاناتی برای غذا و درمان آن‌ها ندارند

فیلیپ خوخار گزارشی مستند از زندان معتادان منتشر کرده و به کمبود شدید غذا و گرسنگی فراگیر در میان معتادان اشاره کرده است - BULENT KILIC / AFP

طالبان از زمان تسلط بر افغانستان، هزاران معتاد به مواد مخدر را به‌منظور ترک اعتیاد روانه بیمارستان‌ها و مراکز ترک اعتیاد کرده است؛ اما این بیمارستان‌ها بدون امکانات درمانی، دارو و حتی غذا به زندان‌های پر ازدحام و ترسناک مبدل شده‌اند. درحالی‌که طالبان هدف از این کار را درمان معتادان عنوان می‌کند، معتادان زندانی از کمبود شدید غذا علف‌های هرز می‌خورند.

فیلیپ خوخار، خبرنگار شبکه رادیو تلویزیون DR، از قدیمی‌ترین رسانه‌های دانمارکی، گزارش تصویری از بیمارستان ترک اعتیاد در منطقه پلچرخی کابل تهیه کرده است. این گزارش که در شانزدهم ژانویه منتشر شد، نشان می‌دهد که معتادان مواد مخدر پس از آن‌که از جاده‌های کابل جمع‌آوری ‌و به بیمارستان منتقل شدند از فرط گرسنگی در حال احتضارند و هیچ‌گونه امکان درمانی نیز برای آنان وجود ندارد.

فیلیپ خوخار در شرح این گزارش در وب‌سایت رسانه DR نوشت: «زندانیان در وضعیت بدی روی زمین خالی نشسته‌اند، این افراد به‌شدت گرسنه و ضعیف شده‌اند و این منظره خاطرات یک اردوگاه کار اجباری را در ذهن تداعی می‌کند؛ اما این یک بیمارستان در پایتخت افغانستان است.»

این خبرنگار دانمارکی با شماری از معتادان مواد مخدر در بیمارستان که به قول او بیشتر زندان است تا بیمارستان، ملاقات کرد. یکی از آن‌ها عبدالله است که به‌دلیل مصرف مواد مخدر دستگیر شده است. او و دیگر معتادان به خبرنگار دانمارکی گفتند، طالبان نه‌تنها معتادان را دستگیر و زندانی می‌کند بلکه آن‌ها را اعدام می‌کند. به گفته عبدالله این اتفاق برای اولین زندانی که پس از دستگیری در آنجا مستقر شده بود، رخ داد. عبدالله افزود: «طالبان هشت نفر از دوستان ما را کشت. دو روز است که هیچ غذایی به ما نداده‌اند.»

فیلیپ خوخار گزارشی مستند از زندان معتادان منتشر کرده و به کمبود شدید غذا و گرسنگی فراگیر در میان معتادان اشاره کرده است. خوخار به نقل از عبدالله نوشت: «مردم دیروز از شدت گرسنگی گربه خوردند، چیز دیگری برای خوردن نیست.» زندانیان به خبرنگار دانمارکی گفتند، هر شب یک نفر در زندان از گرسنگی می‌میرد. آن‌ها حتی از آدم‌خواری هم خبر دادند. در ویدیویی که فیلیپ خوخار ثبت کرده است یکی از معتادان می‌گوید: «چند نفر مرده بودند، معتادان از گرسنگی گوشت مرده‌ها را می‌خوردند.»

تصاویری که در وب‌سایت رسانه DR منتشر شده است، معتادان را با وضعیت جسمی وخیم و در حال خوردن علف‌های هرز نشان می‌دهد. این معتادان به خبرنگار دانمارکی گفتند از شدت گرسنگی دچار معده‌ درد شده‌اند و مجبورند معده‌شان را با علف پر کنند.

کارکنان ناتوان شده‌اند و امکانات بیمارستان اندک است

فیلیپ خوخار در این گزارش تصریح کرد، این بیمارستان واقعا یک زندان است. معتادان به مواد مخدر که از زمان به قدرت رسیدن طالبان در افغانستان در ماه اوت ۲۰۲۱، به‌خاطر سیاست سخت‌گیرانه طالبان به این وضعیت افتاده‌اند، بیشتر زندانی‌اند تا بیمار. کسانی که در این زندان کار می‌کنند در دولت پیشین استخدام شده‌اند و از تابستان سال گذشته تاکنون حقوقشان را دریافت نکرده‌اند. این کارکنان اذعان دارند، غذای کافی برای تغذیه بسیاری از زندانیان وجود ندارد و کارکنان خدماتی توانایی مواجهه با این بحران را ندارند.

محمدظاهر سلطانی، رئیس بیمارستان ترک اعتیاد گفت: «پس از سرنگونی دولت قبلی، بیمارستان ما که گنجایش ۱۰۰۰ تخت را دارد، تقریبا ۳۰۰۰ معتاد در حال درمان را در خود جای داده است.» او تصریح کرد:«کلمه درمان در این مورد خیلی دقیق نیست، زیرا طالبان هرروز زندانیان بیشتری را به اینجا می‌آورد، درحالی‌که هیچ امکاناتی برای غذا و درمان آن‌ها ندارد.»

وعده‌ نظم و قانون طالبان عملی نشد

طالبان پس از تسلط بر افغانستان، وعده نظم و قانون به مردم داد و با حرکات نمادین همچون جمع‌آوری معتادان تلاش کرد تا به وعده‌اش عمل کند، اما وضعیت وخیم معتادان در بیمارستان‌های ترک اعتیاد خبر از ناکامی در این امر می‌دهد. در همین حال هنوز صدها فرد معتاد به مواد مخدر در جاده‌های کابل زندگی می‌کنند.

معتادانی که هنوز در جاده‌ها هستند به خبرنگار رادیو تلویزیون دانمارکی DR گفتند، طالبان با آنان همچون یک مجرم رفتار می‌کند و اعتیاد آنان را بیماری به‌حساب نمی‌آورد. یکی از این معتادان افزود: «طالبان معتادان را سرکوب‌، شکنجه و حتی می‌کشد.» پیش‌ازاین، ویدیوهایی در شبکه‌های اجتماعی افغانستان نیز منتشر شد که نشان می‌داد، افراد طالبان افراد معتاد را با شلنگ آب سرد، شلاق و میل اسلحه شکنجه می‌کردند و از آنان می‌پرسیدند که آیا بازهم میل به مواد مخدر دارند؟ این در حالی است که در دو دهه اخیر، بزرگ‌ترین منابع مالی گروه طالبان از کشت، قاچاق و گسترش مواد مخدر در مناطق روستایی کشور به دست می‌آمد و این کار، تکثیر مواد مخدر در میان مردم را شدت می‌بخشید.

بیمارند، اما جنایتکار نیستند

باوجود رفتار خشن نسبت به معتادان زندانی در بیمارستان کابل، طالبان معتادان به مواد مخدر را جنایتکار نمی‌داند. قاری سعید خوستی، سخنگوی وزارت داخله طالبان به خبرنگار DR گفت: «این افراد واقعا بدبخت هستند، مریض هستند، اما جنایتکار نیستند.»

فیلیپ خوخار نوشت، طالبان همچنان وعده می‌دهد که معتادان در این بیمارستان در آینده مواد غذایی بیشتری دریافت خواهند کرد؛ بااین‌حال، آن‌ها درک زیادی از جدی بودن وضعیت ندارند. او از مقام‌های مسئول طالبان پرسید چطور ممکن است این‌همه زندانی را اینجا نگه دارید درحالی‌که حتی غذا برایشان وجود ندارد؟ حسیب الله احمدی، رئیس اداره مبارزه با مواد مخدر طالبان، در پاسخ به این پرسش، معتادان را روان‌پریش خواند و گفت، این خبر واقعیت ندارد، آن‌ها مریض‌اند و نمی‌دانند چه می‌گویند.

پس از چیرگی طالبان، حمایت‌های مالی از افغانستان قطع و در پی آن سیستم بهداشت در کشور دچار بحران شد. امکانات مراکز ترک اعتیاد نیز همچون دیگر مراکز بهداشتی متکی به پروژه‌های خارجی بود که اکنون در افغانستان متوقف شده‌اند. به همین دلیل این مراکز توانایی درمان و مراقبت بیماران را ندارند، اما طالبان اصرار دارد تا معتادان را از جاده‌های شهر جمع‌آوری کند و به این مراکز انتقال دهد. بااین‌حال، اکنون این مراکز به‌جای مرکز درمان به بازداشتگاه معتادان مبدل شده‌اند.