روزنامه اسرائیلی اورشلیم پست، در گزارشی با بررسی راه‌های مختلف پیش روی اسرائیل برای مقابله با برنامه هسته‌ای ایران، حمله هوایی به آن کشور را در حال حاضر بعید می‌داند اما در مقابل به گزینه‌های فراوان سازمان اطلاعاتی خارجی اسرائیل، موساد، برای انجام عملیات‌های پنهانی اشاره می‌کند.  

ایالات متحده آمریکا در ماه‌های گذشته با هدف کنترل و محدود کردن برنامه‌ هسته‌ای ایران، مذاکراتی غیرمستقیم برای احیای توافق برجام با جمهوری اسلامی ایران را در وین اتریش، همراه با دیگر کشورهای عضو برجام پیگیری می‌کرد. دور ششم این مذاکرات اواخر خردادماه به پایان رسید و ایران ادامه مذاکرات را به روی کار آمدن دولت جدید در آن کشور محول کرده بود که از حدود یک هفته پیش کار خود را آغاز کرده است. 

به نوشته اورشلیم پست، ایالات متحده از اواخر خردادماه تاکنون، در مقابل پیشرفت برنامه هسته‌ای ایران، تنها به صدور بیانیه‌هایی مبهم مبنی‌بر «نامحدود نبودن فرصت جمهوری اسلامی برای بازگشت به برجام» بسنده کرده است.

برنامه هسته‌ای ایران در حال حاضر، در بالاترین سطح غنی‌سازی اورانیوم و پایین‌ترین سطح نظارت بین‌‌المللی در سال‌های اخیر، در حال پیش تاختن است. درحالی‌که تهران به پیشروی ادامه می‌دهد، اگر ایالات متحده برنامه‌ای برای مقابله با آن نداشته باشد، اسرائیل چه گزینه‌هایی برای کاهش سرعت برنامه هسته‌ای ایران در اختیار دارد؟

برای این منظور می‌توان به مجموعه گسترده‌ای از عملیات‌های مخفی ممکن اشاره کرد، اما آیا یک حمله هوایی به شیوه سنتی برای مقابله با برنامه هسته‌ای ایران نیز در مجموعه گزینه‌های اسرائیل قرار می‌گیرد؟ 

به نوشته اورشلیم پست، در این مرحله بعید است اسرائیل مانند سال ۱۹۸۱یا ۲۰۰۷ که از حمله هوایی علیه برنامه‌های هسته‌ای عراق و سوریه استفاده کرد، به چنین اقدامی دست بزند. 

از دیدارهای اخیر ویلیام برنز، رئیس سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا با دیوید بارنئا، رئیس موساد، نفتالی بنت، نخست‌وزیر، و دیگر مقام‌های اسرائیل جزئیات کمی منتشر شده، اما براساس این گزارش، از لحن صحبت‌ها به نظر می‌رسد واشینگتن در پی آرام کردن اسرائیل و ایجاد فضا برای ادامه مذاکرات است.   

به گزارش اورشلیم پست، «یک حمله هوایی عمومی در این مرحله علاوه‌بر تلافی جمهوری اسلامی و نیروهای نیابتی آن، ممکن است برای اسرائیل، پیامدهای منفی عمده‌ای ازسوی ایالات متحده نیز درپی داشته باشد. علاوه‌بر این، در این برهه زمانی، هیچ نشانه‌ای مبنی‌بر این‌که ایرانی‌ها درحال تلاش برای دستیابی سریع به سلاح هسته‌ای باشند، وجود ندارد و همچنین ارزیابی مقام‌ها این نیست که تلاش برای رسیدن به توافق با آمریکا را به‌طور کامل کنار گذاشته‌اند».

بنابر این گزارش، تصور بر این است که مقام‌های جمهوری اسلامی مذاکرات را به یکی از این دو دلیل متوقف کرده‌اند: «یا می‌خواهند درپی به قدرت رسیدن ابراهیم رئیسی، رئیس جمهوری جدید ایران، به امتیازهای جدیدی دست پیدا کنند و یا صرفا می‌خواهند پیش از امضای توافق، دانش خود درمورد غنی‌سازی اورانیوم در سطوح بالاتر را ارتقا دهند».  

از عملیات‌های اخیر اسرائیل علیه برنامه هسته‌ای ایران، می‌توان به خرابکاری در تاسیسات هسته‌ای نطنز در ژوئیه ۲۰۲۰ و آوریل سال جاری و در مرکز هسته‌ای کرج در ماه ژوئن امسال و همچنین ترور محسن فخری‌زاده، از چهره‌های کلیدی برنامه هسته‌ای ایران، در نوامبر سال ۲۰۲۰ اشاره کرد.

آن‌طور که ایران اعلام کرده و اورشلیم پست مورد راستی‌آزمایی قرار داده است، دو حمله‌ به نظنز و حمله‌ای که به مرکز هسته‌ای کرج انجام شد، هر سه خرابکاری‌های فیزیکی بودند. جالب این است که در هر سه مورد، برخی گزارش‌های اولیه مبنی‌بر خرابکاری در اثر حمله سایبری منتشر شده بود که بعدتر رد شد و اعلام شد حمله‌های نطنز با انفجار بمب‌های جاسازی‌شده در وسایل موجود در تاسیسات و حمله کرج با به‌کارگیری یک یا چند پهپاد انجام شده است. 

براساس این گزارش، پس از حمله سایبری با بدافزار استاکس‌نت به تاسیسات نطنز در سال‌های ۲۰۰۹ و ۲۰۱۰ که در آن زمان به بیش از یک‌هزار سانتریفیوژ ایران آسیب رساند، در سال‌های اخبر از این نوع حمله علیه تاسیسات هسته‌‌ای ایران استفاده نشده است. اما ایران حمله سایبری ماه مه سال ۲۰۲۰ به بندر مهم شهید رجایی را به اسرائیل نسبت داده است. علاوه‌بر این، به گزارش اورشلیم‌پست، ایران دولت اسرائیل را متهم می‌کند که با هک کردن تجهیزات الکترونیکی شناور ساویز که در واقع یک پایگاه دریایی اطلاعات سپاه پاسداران بود، باعث انفجار و خسارت عمده به قابلیت‌های اطلاعاتی آن نهاد شده است.  

علاوه بر حمله‌های سایبری و خرابکاری از طریق جاسازی بمب، هواپیماهای بدون سرنشین و غیره، اورشلیم‌پست به ترور چهره‌های کلیدی برنامه هسته‌ای ایران، مسعود علیمحمدی، مجید شهریاری، داریوش رضایی‌نژاد و مصطفی احمدی‌روشن در سال‌های ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۲ و در امتداد آن ترور محسن فخری‌زاده اشاره می‌کند و می‌نویسد: «برخی مقام‌های اطلاعاتی اسرائیل معتقدند کشتن فخری‌زاده و بعضی موارد حذف دیگر دانشمندان هسته‌ای، ممکن است جمهوری اسلامی را حتی بیشتر از حمله‌ها به تاسیسات عقب انداخته باشد.»   

بر اساس این گزارش، «برخی برآوردها نشان می‌دهد تلفیق این عملیات‌های مختلف، برنامه هسته‌ای ایران را سال‌ها عقب انداخته است و تهران برای متوقف کردن این مداخلات مخفیانه نتوانسته است کاری انجام دهد».   

بنابراین اگر ایالات متحده آمریکا و ایران در ماه‌های آینده همچنان به توافقی نرسند و جمهوری اسلامی نه غنی‌سازی اورانیوم در سطح بالای ۶۰ درصدی را متوقف کند و نه همکاری کامل خود با بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای را از سر بگیرد، به گزارش اورشلیم‌پست، بدون این‌که لازم باشد ارتش اسرائیل بمبی بیندازد، موساد فهرست گسترده‌ای از گزینه‌های مختلف را برای مقابله با برنامه هسته‌ای ایران در اختیار دارد.