۴۳ سال از آخرین باری که دختران ایرانی به‌طور رسمی و با پرچم ایران در یک رقابت بین‌المللی زیبایی شرکت کردند، می‌گذرد. بااین ‌حال در چند سال گذشته نمایندگانی از ایران تلاش کردند برگزارکنندگان این نوع مسابقات قانع شوند که دوباره درها را به روی دختران ایرانی باز کنند، گر چه سه سال پیش نیمه‌باز هم شد اما نه آن‌قدری که سونیا بیطوشی یا شیرین حیدری بتوانند از آن بگذرند.

البته این در همیشه به این پاشنه نمی‌چرخیده و چندین بار دختران ایرانی موفق شدند تا تاج دختر شایسته را روی سر بگذارند.

داستان از کجا آغاز شد؟

مجله زن روز، یکی از زیرمجموعه‌های موسسه انتشاراتی کیهان، برای اولین بار در ایران ترتیب برگزاری مسابقات دختر شایسته را داد. این انتخاب به‌صورت چندمرحله‌ای بود و توسط داورها از بین دختران دانش‌آموز ۱۴ تا ۱۸ ساله سراسر ایران انجام می‌شد. برنده به همراه مادرش و یک گروه خبری از زن روز به‌عنوان نماینده ایران به یک مسابقه بین‌المللی فرستاده می‌شد.

یکی از این مسابقات که برنده نوجوان ایرانی برای شرکت در آن به آمریکا می‌رفت مسابقات بین‌المللی «شاهزاده نوجوان» International Teen Princess بود.

شهلا وهاب‌زاده در سال ۱۳۴۶، سوم شد اما سال بعد، نماینده ایران، اول شد. الهه عضدی، منتخب جهان شد. چهار سال بعد هم رویا روحانی در این رقابت‌ها دوم شد.

علاوه بر دختر شایسته ایران که از طرف زن روز انتخاب می‌شد، اطلاعات بانوان و مجلات دیگر هم‌ دست‌به‌کار شدند و مسابقات خودشان را راه انداختند از جمله ملکه جهانگردی، دختران دریا، دختر خوش‌فکر ایران، دختر بهار، دوشیزه ایران و ملکه هیپی‌ها.

مجله فردوسی، در شماره فروردین سال ۱۳۴۶، طرح جلد خودش را به این مسابقات اختصاص داد و نوشت: «مسابقات دختر سال و دختر ماه مجلات، دختران ایرانی را وسوسه می‌کنند.»

شرکت هواپیمایی سوییس ایر و پیکان، از حامیان مالی دختر شایسته ایران بودند. تصاویر دخترهای برنده روی کاپوت پیکان آخرین مدل، دختران زیادی را ترغیب می‌کرد در این رقابت‌ها که به گفته مجله زن روز «گام بلند در راه تقویت نهضت آزادی و مساوات زن ایرانی» بود شرکت کنند.

در سال ۱۳۵۵، افسانه بایگان که ۱۵ ساله بود در این مسابقات شرکت کرد، به بخش نهایی رسید و دوم شد. آن سال و چند دوره دیگر، گوگوش، شاه‌ماهی موسیقی ایران، مجری برنامه بود و کلید خودرو را به برندگان می‌داد.

آخرین سالی که دختر شایسته ایران معرفی شد، هایده در جشن آن خواند و شهره آغداشلو هم جزو داوران بود.

در این سال ۲۰ نفر به بخش نهایی راه پیدا کردند. جشن روز انتخاب دختر شایسته را حسن خیاط‌باشی افتتاح کرد. گروه موسیقی ناصر چشم آذر در آن نواخت.

 فیروزه حائری گزارشی از نحوه انتخاب دخترها به حاضران داد. داوران آن سال، فروغ کیا مدیر دبیرستان رضاشاه، منیر مومن مدیر دبیرستان نصر، فروغ مصباح زاده مدیر مجله زن روز، ترانه قره گوزلو روزنامه نگار، شهره آغداشلو بازیگر، امیر طاهری روزنامه‌نگار و مجید دوامی سردبیر مجله زن روز بودند.

بعد از هنرنمایی هایده، ستار هم آهنگ شازده خانم و چند ترانه دیگر را خواند. حمیرا هنرمند دیگری بود که آن شب برای جشن دختران شایسته برنامه اجرا کرد.

داوران از دخترها سوا لاتی درباره زندگی و عقایدشان پرسیدند. یکی از سؤالات درباره این بود که اگر به‌عنوان سپاهی دانش به روستایی بروید چطور با اهالی برخورد خواهید کرد. همین‌طور از آن‌ها پرسیدند اگر شهردار تهران بشوند برای شهر چه خواهند کرد؟

بعد از پرسش و پاسخ شهرام شب‌پره روی صحنه آمد و بعد از او ویگن برای دخترها و خانواده‌هایشان «چرا نمی‌رقصی» را خواند.

دختر شایسته سال ۲۵۳۷، ترانه کی‌سر، آخرین دختر شایسته ایران بود که تاجش را در ایران بر سر گذاشت. تنها چند ماه بعد، دنیای میلیون‌ها دختر نوجوان در ایران با وقوع انقلاب و بعد از آن تشکیل حکومت اسلامی برای همیشه، زیر و رو شد.