شناسایی گاز هالوژن بر روی سیاره مریخ، برای اولین بار تاریخ سیاره سرخ را بیش‌ازپیش قابل‌فهم کرده است.
فضاپیمایی به نام «فضاپیمای راسکوموس اکسومارس برای ردیابی گاز» متعلق به آژانس فضایی اروپا، که در مدار مریخ قرار دارد، کلرید هیدروژن را که از یک اتم هیدروژن و یک اتم کلر تشکیل شده، بر روی مریخ شناسایی کرده است.
گازهای مبتنی بر کلر یا گوگرد، نشانه‌های احتمالی فعالیت آتشفشانی هستند که دانشمندان مریخ از قبل به دنبال کشف آن بودهند اما یافته جدید، ویژگی‌های عجیبی دارد. این واقعیت که این کشف خاص همزمان و در مکان‌های دوردست و بدون گازهای دیگری که از آتشفشان‌های مریخ انتظار می‌رود، انجام شده، به این معنی است که یک واکنش ناشناخته بین سطح سیاره و جو آن در حال وقوع است.
فرضیه دانشمندان این است که باد، نمک باقیمانده از اقیانوس‌های سابق مریخ را به جو منتقل می‌کند. نور خورشید باعث بالا رفتن جو و بخار آب می‌شود. این دو برای آزاد سازی کلر به یکدیگر می‌رسند و در نهایت کلرید هیدروژن را تولید می‌کنند.
هاکان اسوِدهم، یکی از دانشمندان این پروژه، در بیانیه‌ای گفت: «کشف اولین گاز جدید در جو مریخ یک نقطه عطف مهم برای ماموریت ردیابی گاز است. پس از کشف متان توسط پروژه مارس اکسپرس آژانس فضایی اروپا در سال ۲۰۰۴، این دومین نوع گازی است که بر روی مریخ شناسایی می‌شود. کشف سال ۲۰۰۴ انگیزه‌ای برای جستجوی سایر مولکول‌های آلی فراهم کرد. در نهایت این کار با توسعه ماموریت اولیه به فضاپیمای ردیاب گاز که کارش شناسایی گازهای جدید است، به اوج خود رسیده است.»
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
درک دقیق این فرایندها در سیارهای که ۱۹۴/۶۵ میلیون کیلومتر با زمین فاصله دارد، برای درک چگونگی تکامل آب‌وهوای مریخ حیاتی است، خصوصا این که چرخه آب‌وهوایی آن بسیار شبیه به زمین است.
هاکان اضافه کرد: «به نظر می‌رسد تغییر فصل در مریخ و به ویژه تابستان نسبتا گرم نیمکره جنوبی، نیروی محرکه مشاهدات جدید ما مانند از دست دادن رطوبت جوی و فعالیت گردوغبار است و به شناسایی کلرید هیدروژن در دو مطالعه اخیر ما مرتبط باشد. مشاهدات پروژه ردیابی گازهای مریخ ما را قادر می‌سازد تا درباره جو مریخ به درکی به مراتب عمیق‌تر از گذشته دست یابیم.»
دانشمندان همچنین می‌توانند بخار آب و آب «نیمه سنگین» را اندازه‌گیری کنند. آب نیمه‌سنگین زمانی است که یک اتم هیدروژن در ترکیب مولکول آب با یک اتم دوتریم جایگزین می‌شود.
جرونیمو ویلانوا از مرکز پروازهای فضایی گدارد در ناسا، می‌گوید: «نسبت دوتریم به هیدروژن زمان‌سنج ما است. این یک معیار قدرتمند در اختیار ما است و به ما درباره گذشته وجود آب در مریخ و چگونگی تکامل آب در طی زمان، اطلاعاتی مهمی می‌دهد.»
این تحولات اکنون با جزییات بیشتری نسبت به گذشته قابل‌اندازه‌گیری هستند. آن کارین واندائل، محقق اصلی پروژه کاوش در مریخ به نام نوماد (NOMAD) که دستگاه ساخته او در این تحقیق استفاده شده است، گفت: «مثل این است ما فقط قبلا یک تصویری دو بعدی در اختیار داشتیم و اکنون می‌توانیم جو را به صورت سه‌بعدی مشاهده کنیم.»
اخیرا کاوشگر دیگری برای بررسی محیط مریخ به نزدیک‌ترین همسایه سیارهای ما ارسال شده است.
کاوشگر امارات متحده عربی موسوم به «امید» (Hope) نیز به تازگی یک مانور چالش‌برانگیز برای پرواز کاوشگر به فضا برای ورود به مدار مریخ را با موفقیت به پایان رساند.
کاوشگر امید اکنون نحوه حرکت انرژی در جو مریخ را مطالعه خواهد کرد، از جمله حرکت اتم‌های هیدروژن و اکسیژن که می‌تواند پایه و اساس استقرار بشر در جهانی دیگر باشد.
© The Independent
