نخستین مناظره نامزدهای حزب دموکرات آمریکا برای انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۲۰ دیشب در شهر میامی ایالت فلوریدا برگزار شد. بخش عمده مباحث، متمرکز بر اقتصاد، چگونگی افزایش دسترسی شهروندان آمریکایی به خدمات بهداشتی و آموزش و پرورش رایگان، قوانین دسترسی به اسلحه و بحران مهاجرت در مرز جنوبی ایالات متحده با مکزیک بود. نامزدهای حزب دموکرات به طور باور نکردنی توجه کمتری به دونالد ترامپ داشتند؛ امری که باعث شد او در توئیتی مناظره را «خسته کننده و بیمزه» بخواند.
نظرسنجیهای پس از مناظره نشان میدهد که الیزابت وارن در شکلدهی گفتمان مسلط بر مناظره سهم غیر قابل انکاری داشته است. در حالی که اکثریت رقبای همحزبی خانم وارن در جریان مناظره در تلاش برای یافتن مناسبترین شیوه بیان دیدگاههایشان بودند، سناتور سابقهدار ایالت ماساچوست به لطف سخنوری، دانش حقوقی و تسلط در مباحث مربوط به سیاستگذاری، موفق شد تصویر یک سیاستمدار پراگماتیست از خودش ارائه کند. از شفگتیهای دیگر مناظره دیشب خیز بلند جولیان کاسترو، وزیر پیشین توسعه شهری دولت اوباما بود. در کادر رهبری حزب دموکرات بسیاری تا پیش از مناظره دیشب برای او حساب باز نمیکردند. کاسترو اما منسجم و با دیدگاهی مشخص ظاهر شد. او که به «اوبامای لاتینی» معروف است، نشان داد که هم در فهم سیاستگذاری و هم در ایجاد انگیزه در میان مخاطبان خود مهارت دارد.
در بحث سیاست خارجی همانگونه که انتظار میرفت، ایران از موضوعات اصلی بود. از مجموع ده نامزد حزب دموکرات که در نخستین شب مناظره حضور داشتند، ۹ تن به برگشت ایالات متحده به توافق هستهای با ایران در صورت پیروزی در انتخابات تاکید کردند. کوری بوکر، سناتور سیاهپوست ایالت نیوجرسی تنها نامزد دموکرات بود که با «برگشت یکجانبه» به توافق هستهای با ایران رای مخالف داد. بوکر گفت که اگر فرصت بیابد بر سر «توافق بهتری» مذاکره خواهد کرد. شماری از رسانههای آمریکایی با اشاره به انتقاد تند آقای بوکر از رئیس جمهور ترامپ مبنی بر خروج از برجام در سال گذشته، تعدیل مواضع او نسب به توافق هستهای با ایران را مرتبط به میانه خوب او با لابی اسرائیل در واشنگتن میدانند.
سایر نامزدهای حزب دموکرات اما، منطق برگشت ایالات متحده به توافق هستهای را منطق کاربردی و واقعبینانه توصیف کردند. سناتور وارن برگشت به برجام را به این دلیل مهم خواند که به گفته او ایالات متحده نمیتواند بار یک «جنگ طولانی» دیگر را در خاورمیانه بر دوش بکشد، جنگی که به گفته او ترامپ دارد پای آمریکا را در آن میکشاند. سناتور امی کلوبکهار دیگر نامزد حزب دموکرات نیز با انتقاد از خروج ترامپ از توافق هستهای گفت: «رئیس جمهور به مردم آمریکا وعده داده بود که به توافق بهتری با ایران میرسد، اما هنوز به وعدهاش وفا نکرده است».
قضیه ایران احتمالا در دومین مناظره انتخاباتی که امشب میان ده نامزد باقی مانده حزب دموکرات برگزار میشود، همچنان موضوع اصلی در مباحث مربوط به سیاست خارجی خواهد بود. حضور جو بایدن، معاون رئیس جمهوری در دولت اوباما، بیتردید اهمیت گفتوگو در مورد ایران را افزایش میدهد. آقای بایدن در نظر سنجیها نامزد پیشتاز حزب دموکرات است. سایر نامزدهای مناظره امشب نیز از طرفداران برگشت ایالات متحده به برجام هستند.
در حالی که گروهی، از موافقت نامزدهای حزب دموکرات، برای برگشت آمریکا به برجام استقبال میکنند، به نظر میرسد تاکید اکثریت نامزدهای مخالف ترامپ برای پیوستن مجدد ایالات متحده به توافق هستهای و ضرورت از سرگیری مذاکرات با ایران و تنشزدایی در خاورمیانه، احتمالا بر چگونگی تصمیمگیری شخص رئیسجمهوری تاثیر مطلوبی نخواهد داشت. بر عکس، دیدگاههای او را به مواضع حلقههای جنگافروز حزب جمهوریخواه، در رأس آنها آقای جان بولتون، بیشتر نزدیک خواهد کرد.
ترامپ آنگونه که نشان داده دستکم هنوز، سیاستمداری خودشیفته و خودرأی است. مخالفت نامزدهای دموکرات و تلاش برای مشروعیتزدایی از تصمیمهای او، در عرصه سیاست خارجی، قطعاً او را بیشتر از پیش به درست بودن تصمیمهایش معتقد میکند. بنابراین هر اندازه که بحثهای سیاست خارجی آمریکا در جریان مناظرههای انتخاباتی معطوف به دیپلماسی شود، ترامپ به همان اندازه خط مشی جنگافروزانهای در خاورمیانه اتخاذ خواهد کرد. پس، فعلا بهتر است مقامهای جمهوری اسلامی ایران، زیاد دل به مناظرههای انتخاباتی آمریکا نبندند.