دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری ایالات متحده در تازه‌ترین موضع‌گیری در قبال تهران گفته است «از آنجایی که جمهوری اسلامی به دنبال بقاست، نمی‌خواهد موجودیت خود را با ساخت سلاح هسته‌ای به خطر بیاندازد.»
این تئوری شاید در حال حاضر نقشه راه مقامات جمهوری اسلامی باشد که پس از جنگ ۱۲ روزه دریافته‌اند، دیگر ترفندهای تکراری کارایی ندارد و برای بقا باید دست‌کم سه سال آینده را بدون بحران‌‌آفرینی با ترامپ و متحدان نزدیکش سپری کرد؛ اما آیا برای رئیس‌جمهوری آمریکا هم «مساله جمهوری اسلامی» در همین دو جمله خلاصه می‌شود؟
اگر عملکرد یک‌ساله ترامپ چراغ راه آینده باشد و با نگاهی عمیق‌تر به دومینوی پرسرعت در خاورمیانه، باید گفت که پساترامپ و حفاظت از میراث او حالا بخشی از واقعیت‌های سیاسی در منطقه است.
کمتر از یک سال از آغاز دور دوم ریاست‌جمهوری ترامپ می‌گذرد و همین مدت کوتاه نشان داد که تحلیل ترامپ با یک برچسب یا در یک قالب نه تنها ممکن نیست که ساده‌لوحانه است.
همان‌هایی که ترامپ را «تاجر» و «ضدجنگ»، و معامله او را با جمهوری اسلامی تمام شده می‌دانستند، با پرواز بی-۲ها در آسمان ایران در آخرین روز جنگ ۱۲ روزه در شوک فرو رفتند. جنگی که باز هم بر خلاف گمانه‌زنی‌ها به «جنگ جهانی سوم» منجر نشد چرا که همانگونه که ترامپ به‌درستی تشخیص داده، جمهوری اسلامی به‌دنبال بقاست.
دونالد ترامپ شبیه هیچ‌یک از رهبران تاریخ معاصر نیست و همین غیرقابل پیش‌بینی بودن و ویژگی‌های شخصیتی ترامپ، علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی را از معامله با او برحذر داشت. حالا که برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی و توان دفاعی و گروه‌های نیابتی‌اش ضعیف شده‌اند، ترامپ گزینه «تسلیم مطلق» را پیش روی خامنه‌ای قرار داده است.
رئیس‌جمهوری آمریکا در شرم‌الشیخ، جایی که اغلب رهبران منطقه از عراق و ترکیه تا کشورهای حاشیه خلیج فارس در غیاب ایران برای امضا توافق آتش‌بس حماس و اسرائیل حضور داشتند، گفت: اگر آنها (جمهوری اسلامی) آماده باشد، آمریکا هم آماده مذاکره است. او حتی رو به جرد کوشنر، دامادش و از معماران پیمان ابراهیم که توافق آتش‌بس غزه را نهایی کرد گفت خوب است مامور حل این مساله شود.
اما آمادگی برای مذاکره از دید ترامپ، به معنی واگذار کردن برنامه هسته‌ای و موشکی است که روشن است رهبر جمهوری اسلامی با آن موافقت نخواهد کرد. پیشنهاد «تسلیم مطلق» ترامپ در واقع همان طرح ۱۲ ماده‌ای دولت اول او است که پس از حمله هفتم اکتبر حماس به اسرائیل، بخش عمده‌ای از آن بر جمهوری اسلامی تحمیل و اجرا شد. رهبر جمهوری اسلامی به صراحت گفته است که بعد از مساله هسته‌ای، موضوع موشکی و موارد دیگر مطرح می‌شود و مذاکره با آمریکا «بن‌بست محض» است. او معتقد است که نظامش در شرایط بازگشت تحریم‌های بین المللی، و حتی اگر جنگ دیگری در راه باشد، دوام می‌آورد اما احتمالا گمان می‌کند که با پذیرش پیشنهاد ترامپ، پایانش را رقم می‌زند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
اما پیشنهاد «تسلیم در مقابل رفع تحریم» برای مدت نامحدودی روی میز نمی‌ماند. حالا، غنی‌سازی صفر به دیدگاه اروپا هم راه پیدا کرده است. از سوی دیگر اتحادیه اروپا و شورای همکاری خلیج فارس نیز اخیرا در بیانیه‌ای مشترک از ایران خواسته‌اند توسعه برنامه موشک‌های بالستیک را متوقف کند.
علاوه بر احتمال اشتباه محاسباتی تهران در ماه‌های پیش‌رو، گزارش‌ها حاکی از آن است که بمباران سایت‌های هسته‌ای، پیشرفت این برنامه‌ها را تا یک سال و نیم به تاخیر انداخته است. باقی‌ماندن این پتانسیل هسته‌ای، و برنامه‌های موشکی در کنار احتمال تجهیز دوباره نیابتی‌ها و دیگر ماجراجویی‌های احتمالی جمهوری اسلامی، خطری است که بیش از همه اسرائیل، متحدان آمریکا در منطقه و در نهایت میراث «صلح» ترامپ را تهدید می‌کند.
دونالد ترامپ می‌خواهد نام او به عنوان رئیس‌جمهور «صلح» جاودان شود و جمهوری اسلامی می‌خواهد باقی بماند، هر دو این‌ها با هم ممکن نیست.
