پژوهشی تازه از دانشگاه هاروارد نشان می‌دهد قرار گرفتن در معرض نور مصنوعی در شب، حتی نوری بسیار ضعیف، می‌تواند خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی را به‌ میزان قابل‌توجهی افزایش دهد.

به‌ گزارش نیویورک‌پست، نتایج این مطالعه که با کمک تصویربرداری مغزی و سنجش میزان نور شب در محیط زندگی افراد انجام شد، نشان می‌دهد نور شب با افزایش فعالیت استرسی مغز، التهاب عروق و بالا رفتن احتمال حملات قلبی مرتبط است؛ هشداری که متخصصان آن را زنگ خطری برای سلامت عمومی و عادت‌های خواب می‌دانند.

دکتر ابوهاشم، نویسنده ارشد مطالعه و مدرس دانشکده پزشکی هاروارد، در توضیح علت اجرای این مطالعه می‌گوید: «ما می‌دانیم که عوامل محیطی مانند آلودگی هوا و آلودگی صوتی از طریق ایجاد استرس بر اعصاب و رگ‌های خونی، می‌توانند باعث بیماری قلبی شوند. این در حالی است که آلودگی‌های نوری نیز بسیار شایع‌اند، اما درباره اثر آن‌ها بر قلب اطلاعات چندانی وجود ندارد.»

او و همکارانش داده‌های ۴۶۶ بزرگسال سالم با میانگین سنی ۵۵ سال را بررسی کردند. همه شرکت‌کنندگان بین سال‌های ۲۰۰۵ تا ۲۰۰۸ پت‌اسکن شدند و میزان نور شبانه در خانه‌های آن‌ها اندازه‌گیری شد.

بررسی‌ نتایج پیگیری ۱۰ ساله این افراد نشان داد که ۱۷ درصد آن‌ها مشکلات قلبی عمده پیدا کردند و در افرادی که بیشتر در معرض نور مصنوعی شبانه بودند، فعالیت استرس مغزی بالاتر، التهاب عروقی بیشتر و خطر مشکلات قلبی شدید بالاتر بود. 

بر اساس این یافته‌ها، هرچه میزان نور بیشتر بود، خطر نیز بالاتر می‌رفت. به‌ طوری که به ازای افزایش نور شبانه در حد یک انحراف معیار (یعنی افزایشی قابل‌توجه نسبت به میانگین)، خطر بیماری‌های قلبی طی دوره‌های پنج و ۱۰ ساله به ترتیب ۳۵ درصد و ۲۲ درصد افزایش یافت.

دکتر ابوهاشم می‌گوید: «ما میان نور شبانه و بیماری قلبی یک رابطه تقریبا خطی یافتیم. یعنی هرچه نور شبانه بیشتر می‌شد، خطر هم تقریبا به همان نسبت، بالاتر می‌رفت و حتی افزایش‌های اندک نور نیز با استرس بیشتر در مغز و عروق همراه بود.»

او توضیح داد وقتی مغز استرس را درک می‌کند، می‌تواند واکنش ایمنی را آغاز کند که به التهاب در رگ‌های خونی منجر می‌شود. این فرایند به مرور زمان می‌تواند به سفت شدن شریان‌ها و افزایش خطر حمله قلبی و سکته منجر شود.

این خطر حتی پس از در نظر گرفتن عوامل خطر سنتی مانند آلودگی صوتی و وضعیت اقتصادی‌ــ‌اجتماعی نیز پابرجا ماند و بالاترین میزان خطر در میان افرادی دیده شد که در محلات فقیرنشین و پرتردد زندگی می‌کردند.

پژوهشگران امیدوارند نتایج آن‌ها مسئولان شهری را قانع کند که کاهش مواجهه با نور مصنوعی شبانه یک مسئله مهم از نظر سلامت عمومی است. با اثبات وجود این خطر، می‌توان برای به حداقل رساندن نورپردازی‌های غیرضروری در فضاهای شهری، کم کردن نور چراغ‌های خیابانی یا استفاده از چراغ‌های حساس به حرکت، اقدام‌هایی انجام داد.

ابوهاشم افزود: «این پژوهش نشان می‌دهد آلودگی نوری چیزی بیش از یک پارازیت و عامل مزاحم است و می‌تواند خطر بیماری‌های قلبی را افزایش دهد. ما امیدواریم پزشکان و سیاست‌گذاران هنگام تدوین راهبردهای پیشگیری، کنترل نور‌های شبانه را نیز در نظر بگیرند.»

پژوهشگران توصیه می‌کنند تا زمان اجرای مداخلات گسترده‌تر، افراد سعی کنند اتاق خوابشان را تاریک نگه دارند و پیش از خواب، از نگاه کردن به صفحه‌نمایش‌ها خودداری کنند. همچنین پیشنهاد می‌شود از پرده‌های ضخیم یا چشم‌بند استفاده شود تا نور مزاحم مسدود شود.

باید توجه داشت که قلب تنها اندامی نیست که از نور مصنوعی آسیب می‌بیند. نور مصنوعی شبانه می‌تواند ساعت زیستی بدن را مختل کند و خواب را بر هم بزند. خواب بی‌کیفیت و بی‌خوابی نیز با زوال شناختی مرتبطند. پژوهش‌های پیشین نشان داده‌اند قرار گرفتن در معرض نور شدید بیرون در شب، می‌تواند خطر ابتلا به آلزایمر را افزایش دهد و این تاثیر حتی از برخی عوامل خطر شناخته‌شده دیگر نیز بیشتر است. به طوری که در سالمندان، شیوع آلزایمر با آلودگی نوری ارتباط قوی‌تری داشت تا عواملی همچون سوءمصرف الکل، بیماری کلیوی مزمن،  افسردگی و چاقی.