پزشکان نتایج یک کارآزمایی بالینی را که نشان می‌دهد یک تزریق هدفمند سه‌عملکردی می‌تواند ظرف شش هفته، تومورها را در بیماران مبتلا به سرطان سر و گردن کوچک کند، «به‌طرز باورنکردنی دلگرم‌کننده» توصیف کرده‌اند.

به‌ گزارش گاردین، سرطان سر و گردن ششمین نوع شایع سرطان در جهان است. اگر این سرطان پس از درمان استاندارد گسترش یابد یا بازگردد، اغلب به بیماران ایمنوتراپی (ایمنی درمانی) و شیمی‌درمانی مبتنی بر پلاتین پیشنهاد می‌شود. اما اگر این درمان‌ها موثر نباشند، معمولا گزینه‌های درمانی دیگری وجود ندارد.

اینک پژوهش‌ها نشان داده‌اند دارویی به نام امیوانتاماب (amivantamab) که به‌صورت تزریقی تجویز می‌شود، می‌تواند تومورها را در بیماران مبتلا به سرطان عودکننده یا متاستاتیک که قبلا ایمنوتراپی و شیمی‌درمانی را امتحان کرده‌اند، کوچک کند. جزئیات این تحقیق در نشست «انجمن اروپایی انکولوژی پزشکی» (ESMO) در برلین ارائه شد.

پروفسور کوین هرینگتون، استاد درمان‌های زیستی سرطان در موسسه تحقیقات سرطان لندن و پزشک متخصص در بیمارستان رویال مارزدن، گفت: «دیدن چنین سطحی از اثربخشی در بیمارانی که درمان‌های متعددی را پشت سر گذاشته‌اند، واقعا دلگرم‌کننده است. این می‌تواند تغییری واقعی در نحوه درمان سرطان‌های سر و گردن باشد، نه فقط از نظر کارآیی، بلکه از نظر نحوه ارائه مراقبت.»

او افزود: «این نخستین بار است که ما چنین درمان سه‌مرحله‌ای را برای بیماران مبتلا به سرطان که بیماری‌شان پس از درمان بازگشته است، آزمایش می‌کنیم. امیوانتاماب یک داروی هوشمند است که نه‌تنها دو مسیر کلیدی رشد سرطان را مسدود می‌کند، بلکه به سیستم ایمنی بدن نیز کمک می‌کند تا بهتر عمل کند.»

عبارت «داروی هوشمند» در اینجا به این معنا است که دارو می‌تواند هم‌زمان چند مسیر بیولوژیکی مختلف را هدف قرار دهد تا از گریز سلول‌های سرطانی از درمان جلوگیری کند.

به گفته او، برخلاف بسیاری از درمان‌های سرطان که به ساعت‌ها حضور در بیمارستان نیاز دارند، امیوانتاماب به‌صورت یک تزریق ساده زیرپوستی انجام می‌شود. این روش سریع‌تر، راحت‌تر و احتمالا در آینده قابل اجرا در درمانگاه‌ها یا حتی خانه است.

در کارآزمایی بالینی اوریگ-آمی‌ (Orig-AMI 4) که با حمایت مالی شرکت داروسازی جنسن (Janssen) انجام شد، بیمارانی از ۱۱ کشور، از جمله بریتانیا، شرکت داشتند که همه آن‌ها به کارسینوم سلول سنگفرشی سر و گردن (HNSCC) مبتلا بودند؛ نوعی از سرطان که درمان آن دشوار است و معمولا پس از درمان‌های استاندارد دوباره بازمی‌گردد.

در این مطالعه، به گروهی متشکل از ۸۶ بیمار که قبلا ایمنوتراپی و شیمی‌درمانی شده بودند، آمیوانتاماب تزریق شد. نتایج اولیه نشان داد که در ۷۶ درصد از این بیماران، تومورها کوچک شدند یا از رشد بازایستادند. واکنش به درمان معمولا ظرف شش هفته مشاهده شد و درمان به‌طور کلی به‌خوبی تحمل شد. بیشتر عوارض جانبی خفیف تا متوسط بودند و میانگین زمان زنده ماندن بدون پیشرفت بیماری در بیماران دریافت‌کننده آمیوانتاماب ۶.۸ ماه بود.

امیوانتاماب دارویی است که سرطان را از سه‌ مسیر هدف قرار می‌دهد:

۱ــ مسدود کردن گیرنده فاکتور رشد اپیدرمی ئی‌جی‌اف‌آر (‌EGFR‌) که به رشد تومور کمک می‌کند
۲ــ مسدود کردن مسیر ام‌ئی‌تی (‌MET‌) که سلول‌های سرطانی برای فرار از درمان از آن استفاده می‌کنند
۳ــ  فعال‌ کردن سیستم ایمنی بدن برای حمله به تومور

یکی از داوطلبان آزمایش، کارل والش، ۵۹ ساله از بیرمنگام، که به سرطان زبان مبتلا است، گفت: «من اکنون در هفتمین دوره درمانم هستم و نتایج تا اینجا بسیار خوب بوده است. پیش از شروع آزمایش، به‌سختی می‌توانستم صحبت کنم و خوردن غذا برایم دشوار بود، اما حالا ورم به‌طرز محسوسی کاهش یافته و درد کمتری احساس می‌کنم. گاهی حتی فراموش می‌کنم که سرطان دارم.»