تام باراک، فرستاده ویژه آمریکا، که تلاش می‌کند میان اسرائیل و لبنان به یک توافق بلندمدت دست یابد، جزئیات پیشنهادی را که برای خلع سلاح به گروه شبه‌نظامی حزب‌الله ارائه شد، تشریح کرده است.

به گزارش العربیه، باراک که بارها برای پیشبرد این هدف به بیروت رفته و با مقام‌های ارشد لبنان دیدار کرده است، گفت که واشینگتن برای خلع سلاح حزب‌الله و تبدیل آن به یک نهاد سیاسی حزبی، پیشنهادی ارائه کرد که به دلیل اختلاف‌نظر درون کابینه، رد شد.

فرستاده ویژه آمریکا در امور سوریه با انتشار مقاله‌ای طولانی با عنوان «سوریه و لبنان: گام بعدی به سوی صلح جامع خاورمیانه» که از طریق حساب‌هایش در شبکه‌های اجتماعی‌ منتشر کرد، توضیح داد که در روز سیزدهم اکتبر ۲۰۲۵ لحظه‌ای تاریخی در دیپلماسی خاورمیانه رقم خورد، زیرا رهبران جهان در شهر شرم‌الشیخ مصر گرد هم آمدند تا از طرح ۲۰ ماده‌ای دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا، برای بازسازی منطقه و دستیابی به رفاه برای همه و پایان دادن به جنگ در نوار غزه حمایت کنند.

او در ادامه افزود: «آنچه به‌عنوان آتش‌بس در غزه آغاز شد، به آغاز واقعی یک مشارکت منطقه‌ای جدید تبدیل می‌شود که مبتنی بر همکاری به جای درگیری و فرصت به جای ترس است.»

با این حال، باراک معتقد است که با وجود پیشرفت‌های حاصل‌شده، سوریه همچنان «یک قطعه گمشده در پازل صلح منطقه‌» است. هرچند اضافه کرد «هم‌زمان با احیای روابط سوریه با همسایگانش، از جمله اسرائیل و ترکیه، این کشور در حال تبدیل شدن به بخشی از نظام امنیتی منطقه‌ است».

فرستاده ویژه ترامپ افزود: «در حالی که دمشق در حال تثبیت اوضاعش است، لبنان همچنان گروگان سلطه شبه‌نظامیان حزب‌الله است؛ گروهی که حاکمیت کشور را تضعیف می‌کند، مانع سرمایه‌گذاری می‌شود و موجب نگرانی اسرائیل است.»

او همچنین افزود که «توافقنامه کاهش تنش که نوامبر ۲۰۲۴ با حمایت دولت جو بایدن، رئیس‌جمهوری سابق آمریکا، منعقد شد، به دلیل فقدان سازوکار اجرایی واقعی، ادامه حمایت مالی جمهوری اسلامی ایران از حزب‌الله و تفرقه در دولت لبنان، نتوانست به صلح منجر شود».

باراک توضیح داد که ایالات متحده یک طرح نهایی را برای «خلع سلاح تدریجی حزب‌الله در ازای مشوق‌های اقتصادی» پیشنهاد داد، اما دولت لبنان به دلیل «نفوذ این حزب در کابینه»، آن را رد کرد. با این حال، او خاطرنشان کرد که «این فرصت هنوز وجود دارد» و افزود که اگر دولت بتواند از طریق ارتش لبنان کنترل انحصاری قدرت نظامی دوباره به دست آورد، شرکای منطقه‌ای آماده سرمایه‌گذاری‌اند».

او تاکید کرد که «خلع سلاح حزب‌الله نه‌تنها یک ضرورت امنیتی برای اسرائیل است، بلکه فرصتی برای لبنان به شمار می‌آید تا حاکمیت خود را بازیابد و به بهبود اقتصادی دست پیدا کند».

باراک همچنین اشاره کرد که «واشینگتن این ماه بیش از ۲۰۰ میلیون دلار برای حمایت از ارتش لبنان اختصاص داد و طرحی دیپلماتیک برای تبدیل حزب‌الله به یک نهاد سیاسی صلح‌آمیز ارائه کرد». با این حال، افزود که این ابتکارها متوقف شده‌اند و این در حالی است که سایر کشورهای منطقه به‌سرعت در حال بیرون راندن نمایندگان و نیروهای نیابتی جمهوری اسلامی‌اند.

او در پایان تاکید کرد: «اکنون زمان آن است که لبنان هم در جهت صلح و حاکمیت گامی قاطع بردارد.»

ژوزف عون، رئیس‌جمهوری لبنان، اوایل هفته گذشته تاکید کرد که «مذاکرات» با اسرائیل برای حل مسائل معوقه بین دو طرف ضروری است.

کاهش تنش بین لبنان و اسرائیل که از ۲۸ نوامبر ۲۰۲۵، پس از یک سال درگیری بین اسرائیل و حزب‌الله، به اجرا درآمد، بر خروج نیروهای اسرائیلی از سرزمین‌های لبنان در جنوب، عقب‌نشینی حزب‌الله به شمال رودخانه لیتانی و تحویل سلاح‌های این گروه و سایر گروه‌های مسلح، همچنین استقرار نیروهای لبنانی در جنوب تاکید دارد.

در ماه اوت ۲۰۲۵، دولت لبنان لزوم تحویل سلاح‌های حزب‌الله را تصویب و ارتش را به اجرای آن موظف کرد، با این حال هنوز نتایج کاملی از اجرای این طرح گزارش نشده و ارتش اسرائیل نیز هنوز به طور کامل از خاک لبنان خارج نشده است. اسرائیل پنج مکان در جنوب لبنان را در اختیار دارد و به طور متناوب به روستاهای جنوب بیروت و دره بقاع در شرق حمله می‌کند تا به گفته خود، عناصر و مواضع حزب‌الله را هدف قرار دهد.

مسئله خلع سلاح حزب‌الله پس از جنگ ویرانگر سال گذشته با اسرائیل که توازن قدرت را در لبنان برهم زد، به موضوعی مناقشه‌برانگیز تبدیل شده است. لبنان تحت فشار آمریکا و رقبای داخلی حزب‌الله برای خلع سلاح این گروه، قرار دارد، اما حزب‌الله این در برابر این طرح ایستادگی می‌کند و می‌گوید حتی طرح موضوع خلع سلاح هم در شرایطی که اسرائیل همچنان به حملات هوایی‌ ادامه می‌دهد و بخش‌های وسیعی از جنوب لبنان را اشغال کرده، خطای بزرگی است.

مقام‌های تهران هم طی هفته‌های گذشته، بارها مخالفتشان را با خلع سلاح این گروه شبه‌نظامی به‌صراحت اعلام کرده‌اند. در واکنش به این سخنان، یوسف رجی، وزیر خارجه لبنان، در گفتگو با شبکه العربیه اعلام کرد که در جریان سفر اخیر علی لاریجانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی، به بیروت، از دیدار با او خودداری کرد و علت این تصمیم را نیز دخالت‌های مکرر مقام‌های جمهوری اسلامی در امور داخلی لبنان عنوان کرد.

ژوزف عون، رئیس‌‌جمهوری لبنان، هم پس از دیدار با نماینده علی خامنه‌ای در بیروت، با تاکید بر اینکه «اولویت‌های من تحقق امنیت و ثبات کشور است» گفت: «تلاش می‌کنیم کشور را از هرگونه درگیری داخلی و خارجی دور نگه داریم، زیرا این درگیری‌ها ما را فرسوده کرده است. پیام ما روشن است و آن مداخله نکردن ایران در امور ما است.»