قطره‌ای که روند درمان پیرچشمی را متحول می‌کند

پیرچشمی یکی از عوارض طبیعی افزایش سن است

عکس تزیینی‌ــ زنی در چشمش قطره می‌ریزد‌ــ canva

سازمان غذا و داروی آمریکا نخستین قطره چشم مبتنی بر آسکلیدین را برای بهبود دید نزدیک در افراد میانسال مبتلا به پیرچشمی‌ــ عارضه‌ای که تنها در آمریکا بیش از ۱۰۰ میلیون نفر را تحت تاثیر قرار داده‌‌ــ  تایید کرده است و به این ترتیب این قطره ظرف سه ماه آینده به بازار خواهد آمد.

‌به‌ گزارش نیواطلس، این قطره که ویز (VIZZ) نام دارد و تولید شرکت داروسازی لنز (LENZ) است، محلول چشمی مبتنی بر آسکلیدین است که پیرچشمی در میانسالان را به‌طور موثر درمان می‌کند و مصرف روزی یک‌ بار این قطره می‌تواند تاری دید نزدیک را به مدت حدود ۱۰ ساعت برطرف کند.

قطره ویز با استفاده از ماده آسکلیدین، مردمک چشم را به‌شکلی ملایم کوچک می‌کند. این کار «اثر سوراخ‌ سوزن» ایجاد می‌کند (مشابه بستن دیافراگم دوربین) که به وضوح بیشتر اجسام نزدیک کمک می‌کند. برخلاف قطره‌های قدیمی‌تر، این دارو اثر قابل‌توجهی بر عضلات متمرکزکننده چشم نمی‌گذارد، بنابراین باعث تاری دید دور یا ایجاد تغییر موقت یا دائمی در تمرکز چشم به سمت نزدیک‌بینی (myopic shift) نمی‌شود.

ایف شیمملپننک، رئیس و مدیرعامل شرکت داروسازی لنز، تایید سازمان غذا و دارو برای ویز را «موفقیتی بزرگ و لحظه‌ای سرنوشت‌ساز» می‌داند که می‌تواند تاری دید نزدیک ۱۲۸ میلیون بزرگسال آمریکایی را برطرف کند. او تاکید می‌کند که این دستاورد حاصل تلاش و همکاری تیم لنز، شرکای تجاری آن، تلاش‌ محققان بالینی و مشارکت صدها داوطلب در کارآزمایی‌های بالینی است.

نخستین قطره‌های چشمی برای درمان پیرچشمی در سال ۲۰۲۱ عرضه و با استقبال زیادی هم روبرو شدند، با این حال ویز به دلیل ویژگی‌های منحصربه‌فردش بهترین گزینه موجود به شمار می‌رود. برای مثال قطره «ویوتی» (‌Vuity‌) با ترکیب هیدروکلرید پیلوکارپین ۱.۲۵ درصد، یک قطره دو‌عملکردی است که می‌تواند دید نزدیک را بهبود دهد، اما ممکن است عوارضی مانند احساس سنگینی در پیشانی یا مشکلات زجاجیه و شبکیه (به‌ندرت) ایجاد کند، زیرا عضله متمرکزکننده چشم (ciliary muscle) را فعال می‌کند. در حالی که آسکلیدین یک ماده میوتیک انتخابی برای مردمک است که بدون تحریک قابل‌توجه عضله متمرکزکننده، مردمک را کوچک می‌کند و با ایجاد اثر سوراخ‌ سوزنی، دید نزدیک را بهبود می‌بخشد، آن هم بدون بروز عوارضی که در ویوتی دیده می‌شود.

مارک بلومنستاین، از مرکز چشم‌پزشکی لیزری شوارتز در اسکاتسدیل آریزونا، می‌گوید که تایید سازمان غذا و دارو در گزینه‌های درمانی برای میلیون‌ها فردی که از دست دادن اجتناب‌ناپذیر دید نزدیک در اثر افزایش سن را تجربه و با آن دست‌وپنجه نرم می‌زنند، تغییری اساسی و تحول‌برانگیز است. او معتقد است که این دارو راه‌حلی بسیار ارزشمند برای چشم‌پزشکان خواهد بود و می‌توانند درمانی بسیار موثر و پرتقاضا برای پیرچشمی ارائه دهند؛ درمانی که می‌تواند به‌سرعت به یک استاندارد درمانی تبدیل شود و عملکرد آن هم با نیاز بیماران کاملا همخوان باشد.

تاییدیه سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) بر اساس نتایج سه مطالعه فاز دوم تصادفی، دوسوکور و کنترل‌شده که صدها داوطلب در آن شرکت داشتند، صادر شد. قطره ویز در این مطالعات به‌خوبی تحمل شد و طی بیش از ۳۰ هزار روز مصرف درمانی در مجموع سه کارآزمایی، هیچ عارضه جانبی جدی گزارش نشد.

پیرچشمی یکی از عوارض طبیعی افزایش سن است که تقریبا همه افراد بالای ۴۵ سال را درگیر می‌کند. این مشکل معمولا به‌تدریج پیشرفت می‌کند، اما گاهی به شکل ناگهانی شدت می‌گیرد و کارهای ساده روزمره مثل خواندن دستورالعمل‌ها یا برچسب مواد غذایی را هم دشوار می‌کند.

شرکت لنز اعلام کرده که ویز در سه‌ماهه چهارم سال ۲۰۲۵ به‌طور گسترده عرضه خواهد شد و نخستین و تنها قطره حاوی آسکلیدین برای درمان پیرچشمی است که تایید سازمان غذا و دارو را دارد.

تاییدیه سازمان غذا و دارو بر اساس داده‌های شرکت داروسازی صادر شده است و باید توجه داشت که گزارش‌های داوری‌ علمی‌شده هنوز منتشر نشده‌اند. البته این روند در حوزه چشم‌پزشکی و پوست رایج است و این نوع مقالات علمی معمولا بعد از کسب تاییدیه‌های قانونی، منتشر می‌شوند. 

بیشتر از علوم