وقتی عبارت «ساعت بیولوژیکی» را می‌شنویم، معمولا تصویری از زنی در اواخر دهه ۳۰ زندگی در ذهنمان نقش می‌بندد که می‌کوشد تا قبل از پایان دوران باروری، باردار شوند، اما متخصصان میگویند این تصور رایج که تنها زنان برای فرزندآوری با محدودیت سنی مواجه‌اند، یک برداشت نادرست است.
به گزارش نیویورک‌پست، دکتر دن نایوت، متخصص غدد جنسی و ناباروری، می‌گوید: «هرچند افت قدرت باروری در زنان با افزایش سن کاملا شناخته‌شده، حدود ۵۰ درصد از ناباروری‌ها ناشی از مشکل در مردان است و این نکته مهم هم نباید فراموش شود که افزایش سن، توان باروری مردان را نیز کاهش می‌دهد.»
او افزود: «درست است که مردان مانند زنان با افزایش سن به طور کامل از چرخه باروری خارج نمی‌شوند، اما سن همچنان مهم است و داشتن رویکردی پیشگیرانه می‌تواند تفاوتی قابل‌توجه ایجاد کند.»
بسیاری به این نکته اشاره می‌کنند که چارلی چاپلین در سن ۷۳ سالگی صاحب فرزند شد و آن را به‌عنوان مدرکی برای بی‌پایان بودن توان باروری مردان مطرح می‌کنند، اما اغلب مردم «چارلی چاپلین» نیستند. دکتر نایوت می‌گوید: «اگرچه مردان ممکن است در سنین بالاتر همچنان از نظر بیولوژیکی بارور باقی بمانند، این به آن معنا نیست که توان باروری آن‌ها دست‌نخورده می‌ماند.»
در اصل در این موضوع دو نکته اصلی وجود دارد: «باروری»، یعنی توانایی بارور کردن یک زن و «نتیجه تولیدمثل»، یعنی شانس داشتن یک نوزاد سالم.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
دکتر نایوت توضیح می‌دهد: «با افزایش سن در مردان، کیفیت اسپرم کاهش می‌یابد و تحرک اسپرم، شکل آن (مورفولوژی) و یکپارچگی دی‌ان‌ای همگی افت می‌کنند. این‌ها می‌توانند بارداری را دشوارتر کنند و خطر سقط جنین، برخی اختلالات ژنتیکی و اختلالات عصبی‌رشدی مانند اوتیسم را افزایش دهند. گذشته از کیفیت اسپرم، عملکرد جنسی نیز با افزایش سن کاهش می‌یابد و میل جنسی، حفظ نعوظ و انزال همگی می‌توانند تحت تاثیر قرار بگیرند.»
آنچه اوضاع را پیچیده‌تر می‌کند، این است که مشکلات مربوط به اسپرم معمولا بدون آزمایش قابل تشخیص نیستند. برای مثال مردانی که وازکتومی انجام داده‌اند، همچنان ممکن است انزال داشته باشند، اما اسپرم تولید نکنند. به این ترتیب اغلب مردان تا زمانی که تصمیم به فرزندآوری نگیرند، از وضعیت اسپرم خود بی‌خبرند و ممکن است آن زمان دیگر برای مداخله موثر دیر شده باشد.
با توجه به حساسیت این موضوع، تست‌های خانگی اسپرم می‌توانند گزینه‌ای خصوصی‌تر و «راحت‌تر» برای ارزیابی عواملی مانند تعداد و تحرک اسپرم باشند که به گفته نایوت، می‌تواند به مردان کمک کند مشکلات احتمالی را زودتر شناسایی کنند و سریع‌تر به دنبال راه‌حل باشند.
متخصصان باروری سن بالا برای لقاح مردان را معمولا ۴۰ سال و بیشتر می‌دانند. اما خبر خوب این است که می‌توان برای بهبود قدرت باروری کارهایی انجام داد، به‌خصوص اگر هنوز نسبتا جوانید.
نایوت توصیه می‌کند هرچه سریع‌تر عادت‌های سالم‌تری را پیش بگیرید، چرا که تولید اسپرم فرایندی پیوسته است که حدود دو تا سه ماه زمان می‌برد و به شدت تحت تاثیر سبک زندگی قرار دارد.
او می‌گوید: «پژوهش‌ها به‌طور مداوم نشان داده‌اند که عواملی مانند سیگار کشیدن، مصرف بیش از حد الکل و چاقی همگی باعث کاهش کیفیت اسپرم می‌شوند. در واقع، سلامت اسپرم اغلب به‌عنوان شاخصی برای سلامت کلی بدن در نظر گرفته می‌شود و این اهمیت توجه جدی به سلامت جسمانی را دوچندان می‌کند.»
توصیه‌های دکتر نایوت برای بهینه‌سازی کیفیت اسپرم عبارت‌اند از:
- بهبود کیفیت خواب
- افزایش فعالیت بدنی
- ترک سیگار
- پیروی از یک رژیم غذایی سالم
- مصرف برخی مکمل‌ها مانند: کوآنزیم Q10، روی، ویتامین ئی، ال‌ــ‌کارنیتین، فولات، سلنیوم و دی‌اچ‌ای (DHA)
البته صحبت درباره باروری مردان بدون اشاره به تستوسترون، کامل نمی‌شود. هورمونی حیاتی که پژوهش‌ها نشان می‌دهند در سال‌های اخیر سطح آن میان مردان جوان به میزان قابل‌توجهی کاهش داشته است.
برخی معتقدند این آمار (کاهش سطح تستوسترون) تنها به دلیل تغییر در روش‌های اندازه‌گیری آن در طول زمان است، اما گروهی دیگر بر این باورند که عواملی مشابه با آنچه به همه‌گیری چاقی دامن زده‌اند‌ــ مانند اضافه‌وزن، اختلالات محیطی و سبک زندگی کم‌تحرک‌ــ عامل اصلی این کاهش‌اند.
به هر حال یک چیز مسلم است: این روند نه برای مردان و نه برای زنان، خبر خوبی نیست و این موضوع پیامدهای گسترده‌ای برای باروری و نسل‌های آینده دارد. نایوت برای مقابله با چیزی که برخی آن را «بحران باروری در دنیای مدرن» می‌نامند، توصیه می‌کند از همین حالا اقدام کنید: «یک برنامه‌ریزی مشخص داشته باشید. با شریک زندگی‌تان درباره اهداف و بازه‌های زمانی فرزندآوری صحبت کنید. سلامت خود را با تغییر سبک زندگی در اولویت قرار دهید و انجام دادن تست اسپرم در خانه را هم در نظر داشته باشید، زیرا تشخیص زودهنگام، امکان مداخله به‌موقع را فراهم می‌کند.»
