یائسگی تغییرات جسمی و روانی بسیاری برای زنان ایجاد میکند. تغییرات جسمی، که معمولا در دوره میانسالی و در سنین ۴۵ تا ۵۵ سالگی رخ میدهد، با تغییرات هورمونی؛ گرگرفتگی، نوسانات خلقی، مه مغزی، مشکلات خواب و حتی تپش قلب همراه است. در این میان عارضه‌ای جانبی وجود دارد که کمتر درمورد آن صحبت می‌شود و البته دلیل ابتلا به بیماریهای قلبی است که از اصلی‌ترین دلایل مرگ و میر زنان آمریکایی به شمار می‌آید.
رسانه پرید (The Parade) به نقل از دکتر هانا روزنبلوم، متخصص قلب و استادیار در مرکز پزشکی کلمبیا، می‌نویسد: «در حالی که زنان بسیاری علائمی مانند گرگرفتگی و تعریق شبانه را با تغییرات هورمونی ناشی از یائسگی مرتبط می‌دانند، احتمالا با تغییرات ظریف متابولیسم کلسترول، توزیع چربی بدن و تنظیم فشار خون که خطر ابتلا به بیماریهای قلبی عروقی را افزایش میدهد، آشنایی چندانی ندارند.»
یائسگی چطور بر سلامت قلب تاثیر می‌گذارد؟
اولین نکته ارتباط هورمون استروژن و کلسترول با یکدیگر است. دکتر روزنبلوم میگوید که استروژن از قلب و رگ‌های خونی محافظت میکند. کاهش هورمون استروژن در دوران یائسگی سبب افزایش کلسترول بد یا ال‌دی‌ال و کاهش کلسترول خوب یا اچ‌دی‌ال می‌شود. این تغییر می‌تواند خطر ابتلا به حمله قلبی را افزایش میدهد.
دکتر آسیما احمد، متخصص زنان و زایمان و مدیر ارشد پزشکی مرکز باروری «کَرُت فرتیلیتی» (Carrot Fertility)، میگوید که کلسترول بد باعث گرفتگی عروق می‌شود، در حالی که کلسترول خوب از آن‌ها محافظت میکند. این موضوع باعث تصلب شرایین می‌شود و در نتیجه فشار خون افزایش می‌یابد. همچنین گرگرفتگی خطر بالا رفتن فشار خون را افزایش میدهد.
فشار خون بالا
فشار خون بالا زمانی آغاز می‌شود که فشار سیستولیک (عدد بالا) به ۱۳۰ میلی‌متر جیوه و فشار دیاستولیک (عدد پایین) به ۸۰ میلی‌متر جیوه برسد. این وضعیت می‌تواند خطر بروز سکته مغزی، کاهش بینایی، نارسایی قلبی یا کلیوی، اختلال در عملکرد جنسی و مشکلات دیگر را به همراه داشته باشد.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
مجموع این تغییرات خطر بیماریهای آترواسکلروتیک (تصلب شرایین) را افزایش میدهد و ممکن است حمله قلبی یا سکته را به دنبال داشته باشد. افرادی که پیش از ۴۵ سالگی وارد دوران یائسگی می‌شوند با خطرات بیشتر مواجه‌‌اند، زیرا سطح استروژن خونشان طولانی‌مدت پایین بوده است.
دکتر امی آنرت، متخصص قلب در مرکز پزشکی «موریس‌ویل»، میگوید: «زنان در دوران یائسگی بیشتر در معرض ابتلا به سندرم متابولیک هستند.» سندرم متابولیک ترکیبی از سه مورد از پنج وضعیت زیر است: تری‌گلیسیرید بالا، کلسترول خوب پایین، قند خون بالا، فشار خون بالا و افزایش اندازه دور کمر. هر یک از این موارد به‌تنهایی یا در ترکیب با یکدیگر، خطر بیماری قلبی را افزایش می‌دهند.
شش توصیه برای سلامت قلب در دوران یائسگی
برای محافظت از خود در برابر این خطرات، پزشکان راهکارهایی برای حفظ سلامت جسمی و به‌خصوص سلامت قلب پیشنهاد می‌کنند:
افزودن خوراکی‌های مغذی به رژیم غذایی
دکتر احمد میگوید سبزیجات تازه، پروتئین‌های بدون چربی و غلات کامل برای قلب و سلامت کلی بسیار مفیدند. پرتقال، ماهی تن، چای سبز، انواع توت، اسفناج و بادام ازجمله مواد غذایی مفید برای سلامت قلب به شمار می‌روند.
ورزش کافی
دکتر احمد توصیه میکند که تحرک روزانه داشته باشید و تمرینات قدرتی و مقاومتی را با هم ترکیب کنید. او توصیه میکند که پیاده‌روی روی سطح شیب‌دار با جلیقه وزنه‌دار را انجام دهید.
وزارت بهداشت ایالات متحده توصیه میکند که در طول هفته ۱۵۰ دقیقه ورزش هوازی با شدت متوسط یا ۷۵ دقیقه ورزش هوازی با شدت بالا انجام دهید تا خطر بیماری قلبی کاهش یابد.
ترک سیگار
طبق گزارش مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها، مصرف سیگار عامل اصلی بیماریهای قلبی عروقی است. در واقع ۲۵ درصد مرگ‌ها به دلیل مشکلات قلبی عروقی است.
ارزیابی عوامل خطر
بررسی عوامل خطر مانند سطح کلسترول، فشار خون و دیابت ازجمله اقدامات ضروری برای حفظ سلامت کلی بدن به‌خصوص سلامت قلبی عروقی است. دکتر احمد توصیه میکند که پیشگیری بهتر از درمان است.
مدیریت دوره یائسگی
علائم یائسگی ممکن است اسباب ناخوشی‌تان شود. بنابراین به‌‌جای تحمل کردن به متخصص مراجعه کنید و این دوره را با کمک او پشت سر بگذارید. متخصصان هورمون‌درمانی با استفاده از هورمون جایگزین (اچ‌آرتی) را توصیه می‌کنند. البته این روش درمانی عوارض جانبی هم دارد.
دکتر روزنبلوم میگوید که این درمان معمولا برای زنانی که کمتر در معرض خطر بیماریهای قلبی عروقی‌اند و آن را ۱۰ سال پس از شروع یائسگی آغاز کرده‌اند، بی‌خطر است. اما افرادی که مسن‌ترند یا زمان زیادی از شروع یائسگی‌شان گذشته است، ممکن است بیشتر در معرض خطر لخته‌شدن خون و سکته مغزی باشند.
درمان بیماریهای مرتبط
به‌گفته دکتر آهنرت، یائسگی می‌تواند به اختلالات خواب و افسردگی نیز منجر شود. درمان این مشکلات چه از طریق دارو، روان‌درمانی یا تغییر سبک زندگی به کاهش خطر بیماریهای قلبی کمک میکند.
اما باز هم باید توجه داشت که بدن هر فرد با دیگری متفاوت است. بنابراین اهمیت درمان‌های فردی را نادیده نگیرید. دکتر احمد توصیه میکند که درباره وضعیت فعلی سلامت جسمی، سبک زندگی و سابقه خانوادگی‌تان با پزشک صحبت کنید.
