بهزاد اشتیاقی، بازیگر و کمدین باسابقه ایرانی که در دهه ۱۳۵۰ با ایفای نقش «آقای مربوطه» به همراه همسر سابقش، شخصیت اصلی یکی از برنامه‌های طنز پرطرفدار تلویزیون ملی ایران بود، در سن ۸۲ سالگی درگذشت.
برنامه‌های نمایشی کوتاه طنز آقا و خانم مربوطه از سال ۱۳۵۳ بعد از خبر ساعت ۲۱ پخش می‌شد. بهزاد اشتیاقی و فرشته هوشمند، بازیگران این نمایش تلویزیونی، از چهره‌های محبوب سالهای پایانی فعالیت تلویزیون ملی ایران در دوران حکومت محمدرضا شاه پهلوی بودند. انتشار خبر درگذشت این هنرمند پیشکسوت که در کنار بازیگری و کارگردانی، در رشته نقاشی و مدلینگ نیز فعالیت داشت، بار دیگر بخشی از تاریخ پررونق تلویزیون ملی را یادآوری کرد: مجموعه‌ای از شوها و سریال‌هایی که در دهه ۱۳۵۰ پخش شدند و امروز برنامه‌هایی خاطره‌ساز و محبوب نسل‌های بعدی ایرانیان‌اند.
چهره‌هایی مانند فریدون فرخزاد، پرویز کاردان، پرویز قریب‌افشار، حسن خیاطباشی، نوذر آذری و کارگردانان صاحب‌نامی مانند علی حاتمی و ناصر تقوایی که سریال‌های مطرح آن سال‌ها را می‌ساختند، هرکدام بخشی از حافظه تکرارنشدنی تلویزیون ملی ایران شده‌اند.
در میان چهره‌ها و برنامه‌سازان تلویزیون ملی ایران، فریدون فرخزاد نزد نسل‌های بعد از انقلاب جایگاهی متمایز دارد.
این هنرمند و برنامه‌ساز محبوب که تا پیش از بهمن ۱۳۵۷ در ایران بود، نمایش‌ها و برنامه‌های تلویزیونی را کارگردانی و اجرا کرد که سبکی متفاوت و جدید داشتند؛ از جمله برنامه «میخک نقره‌ای» که در کنار معرفی چهره‌های جوان موسیقی، همواره فرصتی برای بیان دیدگاه‌ها و انتقادهای اجتماعی و سیاسی بود.
در غیاب بسیاری از امکانات امروزی، فریدون فرخزاد در آن دوران با تبدیل موسیقی به نمایش بر صحنه، شاید نخستین موزیک‌ویدیوهای ایران را ساخته باشد که به صورت زنده اجرا می‌شدند.
از دیگر برنامه‌سازان محبوب تلویزیون ملی، پرویز قریب‌افشار بود. او برای بخش زیادی از جامعه ایران با «ویژه‌برنامه‌های نوروزی» در دهه ۱۳۵۰ به یاد می‌آید.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
حسن خیاطباشی نیز با برنامه پرطرفدار «شبکه صفر» و شخصیت «مهندس بیلی» همچنان در خاطره‌ها باقی است؛ مجموعه‌ای طنز با رویکرد انتقادی به مسائل روز جامعه ایران که سال ۱۳۵۶ یکی از پربیننده‌ترین برنامه‌های تلویزیون ملی بود. محبوبیت این برنامه باعث شد خیاطباشی همچنان با نام مهندس بیلی شناخته شود.
مجموعه تلویزیونی «خارج از محدوده» دیگر ساخته تلویزیونی خیاطباشی برای تلویزیون ملی است که از بخش‌های نمایشی کوتاه تشکیل شده بود و با بن‌مایه طنز از مشکلاتی مانند ترافیک، گرانی، صف اتوبوس، کمبود تاکسی انتقاد می‌کرد.
تلویزیون ملی ایران در حوزه سریال‌سازی نیز سابقه‌ای درخشان داشت و مجموعه‌های داستانی ساخت دهه ۱۳۴۰ و ۱۳۵۰ همچنان از محبوب‌ترین سریال‌های ایران محسوب می‌شوند.
پرویز صیاد که برای بسیاری از ایرانی‌ها یادآور شخصیت «صمد» است، از دیگر چهره‌های پرکار تلویزیون ملی ایران در ساخت سریال بود. ساخته‌های مشترک پرویز صیاد و پرویز کاردان دوره‌ای طلایی برای تلویزیون ملی رقم زدند. «اختاپوس»، «سرکار استوار»، «مامور ما صمد در بالاتر از خطر» سه سریال ماندگار صیاد در تلویزیون ملی ایران به شمار می‌روند که همچنان موردتوجه مخاطبان فارسی‌زبان قرار دارند.
«اختاپوس» که تجربه مشترک صیاد و پرویز کاردان بود، با ایده یک انجمن که در آن شخصیت‌های مختلفی خلق شدند و به زبان طنز، مسائل اجتماعی، سیاسی، فرهنگی روز را نقد می‌کردند، طرح اولیه ابراهیم گلستان و پیشنهاد او به پرویز صیاد بود. این برنامه با بیش از ۱۵۰ قسمت، طولانی‌ترین برنامه‌های تلویزیون ملی ایران شناخته می‌شود.
آخرین قسمت برنامه اختاپوس با نام «کاف شو» در نوروز ۱۳۵۴ چنان موردتوجه بود که امروز به‌عنوان تک‌برنامه‌ای مستقل در کارنامه هنرمندان حاضر در آن است.
«خانه‌به‌دوش» یکی دیگر از سریال‌هایی بود که طی دهه ۱۳۵۰ پخش می‌شد و شبکه‌های ماهواره‌ای فارسی‌زبان به درخواست مخاطبان همچنان آن را بازپخش می‌کنند.
پرویز کاردان هم با سریال «سرکار استوار» به موفقیت دست یافت. او در این سریال شخصیت تلویزیونی «مراد برقی» را خلق کرد.
سریال تلویزیونی «ایتالیا ایتالیا» با بازی نوذر آذری در نقش «قاطبه» از دیگر برنامه‌های نمایشی خاطره‌ساز تلویزیون ملی است. شخصیت قاطبه در این سریال از شیرین‌ترین شخصیت‌های تلویزیونی ایران است که تکیه‌کلام‌های او در فرهنگ عامه همچنان استفاده می‌شود.
«خانه قمر خانم»، «آلاخون‌والاخون» و «مورچه داره» دیگر برنامه‌های پرطرفدار تلویزیون ملی ایران به شمار می‌روند که همچنان در حافظه مردم نقش بسته‌اند.
در کنار سریال‌های طنز، سریال‌های تاریخی نیز بخشی از کارنامه پربار تلویزیون ملی ایران است. سریال‌های «دلیران تنگستان»، «سلطان صاحبقران»، «سمک عیار» و «آتش بدون دود» از جمله برنامه‌های نمایشی تاریخی آن دوره است.
«سریال دایی جان ناپلئون» ساخته ناصر تقوایی که برگرفته از رمان مشهور ایرج پزشکزاد به همین نام است، به دلیل کیفیت بالای ساخت و محبوبیتی که در دهه ۱۳۵۰ و سالهای پس از آن نزد مخاطبان به دست آورد، به افتخاری برای سریال‌سازی ایران بدل شد.
مجموعه‌های داستانی مانند «آدم به آدم»، «آدم کاغذی»، «طلاق»، «پهلوان سرگردان»، «خانه بی‌زن»، «زیر بازارچه»، «غریبه» و «هوس» نیز هرکدام یادآور دوره طلایی تلویزیون ملی ایران‌اند.
در سالهای ۱۳۵۰، نشستن پای تلویزیون و تماشای برنامه‌های آن تفریح گروهی مردم ایران بود و البته علاوه بر برنامه‌ها و سریال‌هایی که از آن‌ها نام برده شد، احتمالا هر کدام از خانواده‌های ایرانی برنامه‌ای دیگر از آن دوران را در فهرست آثار تلویزیونی محبوبشان داشته باشند.
