گروهی از کارشناسان سازمان ملل متحد روز سه‌شنبه یکم اسفند (۲۰ فوریه)، با صدور بیانیه‌ای، ضمن اشاره به نقض گسترده حقوق بشر و به‌ویژه سرکوب زنان در افغانستان درخواست کردند که تبعیض جنسیتی به‌عنوان جنایت علیه بشریت به رسمیت شناخته شود.

در بیانیه کارشناسان سازمان ملل متحد آمده است: «آپارتاید جنسیتی صرفا یک احتمال نظری یا مفهوم قانونی نیست، بلکه یک تهدید واقعی و یک واقعیت ملموس برای میلیون‌ها زن و دختر در سراسر جهان است؛ واقعیتی که در حال حاضر به‌صراحت در حقوق بین‌الملل مدون نشده است.»

طالبان از زمان سلطه بر افغانستان زنان را از حق تحصیل و اشتغال محروم و تحصیل دختران را تا کلاس ششم محدود کردند. ملا هبت‌الله آخندزاده، رهبر طالبان، در این مدت با صدور بیش از ۵۰  فرمان، زنان را آزادی‌های اساسی مانند حق سفر، گشت‌وگذار در شهر بدون همراهی مرد محرم، حق انتخاب پوشش و کار در محیط بیرون از خانه محروم کرده و هرچند صدور این فرمان‌ها با اعتراض‌های گسترده در داخل و خارج از افغانستان مواجه شده، اما هیچ از این فرمان‌ها لغو نشده است.

کارشناسان سازمان ملل متحد با اشاره به فرمان‌های طالبان علیه زنان گفتند این فرمان‌ها به روندی برای نهادینه‌ کردن تبعیض، ستم و سلطه بر زنان تبدیل شده‌اند که مصداق آپارتاید جنسیتی است. در بیانیه آمده است: «عملکرد طالبان [با زنان] به رسمیت شناختن آپارتاید جنسیتی در حقوق بین‌الملل را  ضروری می‌کند، زیرا به جامعه بین‌المللی اجازه می‌دهد حملات رژیم [طالبان ] به زنان و دختران در افغانستان را بهتر شناسایی و رسیدگی کند.»

کارشناسان سازمان ملل خاطرنشان کردند نقش عمده‌ای را که نیات، ایدئولوژی و نهادینه‌سازی در رژیم‌هایی مانند طالبان در افغانستان ایفا می کنند، تنها در چارچوب آپارتاید جنسیتی می‌توان به طور کامل درک کند.

در دو سال گذشته، مدافعان حقوق بشر و فعالان زن در افغانستان، بارها در تجمع‌های اعتراضی از سازمان ملل متحد و دولت‌های حامی حقوق بشر خواستند که نحوه برخورد و عملکرد طالبان با زنان و دختران را به عنوان تبعیض جنسیتی به رسمیت شناسند تا زمینه دادخواهی و اقدام عملی برای حفاظت از زنان فراهم شود. 

در سال‌های اخیر، فعالان زن در ایران نیز خواستار به رسمیت شناخته شدن عملکرد رژیم جمهوری اسلامی در برابر زنان به‌عنوان آپارتاید جنسیتی شده‌اند.

پارلمان بریتانیا اوایل بهمن‌ماه خبر داد که برای نخستین‌بار به صورت رسمی، تبعیض علیه زنان در جمهوری اسلامی ایران و افغانستان را تحت عنوان «تحقیقات آپارتاید جنسیتی» بررسی می‌کند تا مشخص شود آیا ماهیت عملکرد طالبان و جمهوری اسلامی با زنان مصداق آپارتاید جنسیتی است یا خیر.

کارشناسان سازمان ملل متحد با تاکید بر اینکه به رسمیت شناخته شدن آپارتاید جنسیتی به جلوگیری از عملکرد ظالمانه رژیم‌های سرکوبگر علیه زنان کمک می‌کند، از کشورهای عضو ناظر در مجمع عمومی سازمان ملل متحد خواستند با هدف حمایت از برابری جنسیتی، به منظور به‌رسمیت شناختن تبعیض جنسیتی اقدام کنند.

آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد، نیز روز دوشنبه در پایان دومین‌ دور نشست دوحه در مورد افغانستان، با یادآوری محدودیت‌های وضع‌شده برای زنان در افغانستان، گفت که امیدوار است زنان و دختران در افغانستان از تمامی حقوق انسانی خود برخوردار شوند.