دسترسی بیماران ایرانی به انواع مختلف دارو، از داروهای ویژه برای بیماران خاص گرفته تا انواع قرص و شربت و سرم، روز‌به‌روز دشوارتر می‌شود. در این میان، مسئولان به جای پیدا کردن راه‌حل اساسی، به هشدار درباره عواقب بحران دارو بسنده می‌کنند و گاهی هم انگشت اتهام را به سمت همدیگر نشانه می‌گیرند و وعده‌های بدون پشتوانه کارشناسی می‌دهند.
در حالیکه پیش‌بینی کارشناسان، از بروز فاجعه در حوزه دارو در ایران در سال ۱۴۰۲ حکایت داشت، با بی‌تدبیری مسئولان، قدمی برای این مشکل برداشته نشد و حالا کمبود و گرانی دارو در ماه‌های اخیر به یکی از فشار‌های روانی و اقتصادی مرتبط با سلامت ایرانی‌ها تبدیل شده است.
در تازه‌ترین اظهارنظر در زمینه مشکلات دارویی، محمد عبده‌زاده، رئیس سندیکای صاحبان صنایع داروهای انسانی ایران، دوشنبه، ۲۹ خرداد (۱۹ ژوئن)، از کمبود بیش از ۲۰۰ قلم دارو در کشور خبر داد.
عبده‌زاده در گفت‌وگو با خبرگزاری تسنیم، درباره وضعیت کمبودهای دارویی در ایران گفت که علل عمده این مشکل، تامین نشدن به‌موقع ارز و ریال، و نیز نبود قیمت‌گذاری بموقع و پرداخت نشدن تسهیلات به شرکت‌های دارویی است.
او با اشاره به اینکه کمبودهای دارویی از قبل پیش‌بینی‌پذیر بوده است، گفت: «همه دستگاه‌‌ها، ازجمله وزارت بهداشت، در جریان بودند که در ماه‌های خرداد و تیر قرار است با افزایش کمبود دارو مواجه شویم. در حال حاضر داروهای سرپایی، داروهای اتاق‌عمل و داروهای مورد نیاز در بخش بستری بیمارستان‌ها دچار کمبود شده است.»
کمبودهای کنونی دارو در شرایطی است که نمی‌توان به سادگی برای آن‌ها چاره‌ای یافت، زیرا به گفته رئیس سندیکای صاحبان صنایع داروهای انسانی، «بسیاری از کالاهای وارداتی زمان ساخت دارند و بسیاری از مواد اولیه وارداتی نیز مانند مواد اولیه آنتی‌بیوتیک‌ها، از زمان تخصیص ارز تا زمانی که به آزمایشگاه و خط تولید برسند، به حدود سه تا چهار ماه زمان نیاز دارند. بنابراین، حتی اگر امروز نیز تخصیص ارز صورت بگیرد، به مدت‌زمانی چندماهه برای تولید برخی انواع داروها نیاز است که در این فاصله، دسترسی بیماران به داروها کاهش می‌یابد.»
او همچنین از وعده بانک مرکزی برای پرداخت تسهیلات ۳۰ هزار میلیارد تومانی به شرکت‌های دارویی خبر داد و گفت که تاکنون هیچ میزانی از این مبلغ پرداخت نشده است.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
در همین حال، محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی ایران، دوشنبه ۲۹ خرداد (۱۹ ژوئن)، در سخنان خود در جلسه علنی، وعده‌های پیشین را که به سرگردانی مردم در داروخانه‌ها پایان نداده است، تکرار کرد و گفت که موضوع صفر شدن نرخ مالیات بر ارزش افزوده کالاهای اساسی، دارو و تجهیزات پزشکی را در جلسه سران قوا دنبال می‌کند.
قالیباف بعد از بررسی سومین گزارش کمیسیون بهداشت و درمان درمورد عملکرد دستگاه‌های اجرایی در حوزه‌های واردات و ترخیص تجهیزات پزشکی و مدیریت بازار، با بیان اینکه «در حال حاضر دارو در گمرک دپو شده و به دست مردم نمی‌رسد»، به اظهار تاسف از «فشار روانی» و «نارضایتی مردم از حوزه سلامت» بسنده کرد.
بهرام عین‌اللهی، وزیر بهداشت، نیز در نشست دوشنبه در مجلس شورای اسلامی حاضر بود و به اظهارنظر درباره دلایل مشکلات دارویی در ایران پرداخت.
بهرام عین‌اللهی در مورد گزارش کمیسیون بهداشت در حوزه تجهیزات پزشکی و دارو گفت: «بازرسی از داروخانه‌ها به صورت فعال در حال انجام است، هشت شرکت پلمب موقت شده‌اند و ۱۵۰ داروخانه هم به دلیل تخلف تعطیل شدند.»
او همچنین از تشکیل «قرارگاه تدبیر ویژه دارویی» برای هماهنگی میان سازمان‌های مختلف دخیل در فرایند تهیه دارو خبر داد و ابراز خوش‌بینی کرد که به زودی مشکلات دارویی برطرف شود.
وزیر بهداشت و درمان دولت ابراهیم رئیسی، ۱۵ آذر سال گذشته هم به دلیل مشکلات دسترسی بیماران به دارو، از مجلس کارت زرد گرفته بود. او اینک دوباره در حالی وعده‌ها و امیدواری‌های خود را برای رفع مشکلات دارویی مطرح می‌کند که از زمان دریافت کارت زرد از مجلس، این بحران نه‌تنها کاهش نیافته، بلکه شدت گرفته است.
در ماه‌های گذشته گزارش‌های متعددی از صادرات دارو از ایران به روسیه منتشر شده است؛ آن هم در شرایطی که مسئولان وزارت بهداشت اعلام کرده بودند که «تا زمانی که نیاز داخل کشور تامین نشود، مجوز صادرات به هیچ شرکتی داده نمی‌شود». با این حال، پس از علنی شدن صادرات دارو از ایران به روسیه، حسین شمالی، مدیرکل دارو و مواد تحت کنترل سازمان غذا و داروی وزارت بهداشت، گفت که این صادرات به دلیل «نزدیکی روابط بین دو کشور ایران و روسیه» انجام شده است.
پیش‌تر، مقام‌های آمریکایی اعلام کرده بودند که نظام بهداشت و درمان مردم ایران تحریم نیست و فروش دارو به ایران را ممنوع نکرده‌اند، اما مقام‌های جمهوری اسلامی ایران سال‌ها با طرح این ادعا کوشیدند کل تحریم‌ها را زیرسوال ببرند و از طریق نمایش رنج بیماران در ایران، مظلوم‌نمایی کنند. این حربه اینک دیگر کارساز نیست و خود مسئولان جمهوری اسلامی هم به ضعف‌های مدیریتی در حوزه سلامت و ناتوانی دست‌اندرکاران این حوزه اذعان می‌کنند.
