«افطار ما در قدس»؛ رویای مشترک طالبان و جمهوری اسلامی ایران

وجوه مشترک طالبان و جمهوری اسلامی ایران بیشتر از اختلاف‌ها و تضادهای آنان است

روز جهانی قدس یک رویداد سالانه است که روح‌الله خمینی، بنیان‌گذار جمهوری اسلامی، با هدف ابراز حمایت از فلسطین و مخالفت با اسرائیل آن را ایجاد کرد- hosseinimazari/Twitter@

شهرداری طالبان در کابل به‌تازگی بنرهایی با شعار «افطار ما در قدس» را در بخش‌هایی از این شهر نصب کرده است. شماری از اعضای طالبان هم عکس‌هایی از این بنرها را در توییتر همرسانی کردند و نوشتند که آرزوی آنان جنگیدن برای فلسطین، آزادسازی قدس از اشغال اسرائیل و افطار در بیت‌المقدس است.

یکی از اعضای طالبان ضمن به اشتراک گذاشتن عکسی از یکی از این بنرها نوشت: «افطارمان در قدس؛ این شعار روزی محقق خواهد شد؛ مانند فتح افغانستان.»

سیدعیسی حسینی مزاری، رئیس مرکز فرهنگی تبیان، که از مراکز وابسته به جمهوری اسلامی ایران است، هم در توییتی نوشت: «هم‌زمان با فرارسیدن ماه مبارک رمضان و در آستانه روز جهانی قدس، بیلبوردهایی با شعار افطار ما در قدس، سنفطر فی‌ القدس و زمونژ افطار په قدس کی در سطح شهر کابل به نمایش درآمدند که حال‌وهوای خاصی به خیابان‌‌ها بخشیده‌اند.»

اوایل ماه رمضان، گروهی از افراد در هماهنگی با شهرداری طالبان در کابل، ماکتی از مسجدالاقصی را که حدود یک‌ سال قبل ساخته شده بود، تزیین کردند و گفتند که رمضان در کابل به یاد بیت‌المقدس آغاز شد.

فعالان رسانه‌ای طالبان تصاویری هم پخش کردند که نشان می‌داد جلیقه‌ها و پیراهن‌هایی با شعار «افطار ما در قدس» بر تن دارند.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

تا پیش از سلطه طالبان بر افغانستان، مراکز فرهنگی تحت حمایت سفارت جمهوری اسلامی ایران در کابل، در آخرین جمعه ماه رمضان که «روز قدس» نامیده‌شده، گردهمایی‌های بزرگی برگزار می‌کردند اما در سال‌های ۲۰۲۱ و ۲۰۲۲، این گردهمایی‌ها کوچک و تنها در دفاتر این مراکز فرهنگی برگزار شدند.

روز جهانی قدس یک رویداد سالانه است که روح‌الله خمینی، بنیان‌گذار جمهوری اسلامی، برای ابراز حمایت از فلسطین و مخالفت با دولت اسرائیل بنا نهاد.

در یک‌ سال اخیر و با گسترش روابط فرهنگی و سیاسی طالبان و جمهوری اسلامی ایران، برنامه‌های تبلیغاتی مراکز فرهنگی وابسته به سفارت ایران در کابل هم بار دیگر رونق گرفته‌اند. منابع مطلع و نزدیک به این مراکز فرهنگی به ایندیپندنت فارسی گفتند که پس از واگذاری سفارت افغانستان در تهران و کنسولگری‌های این کشور در چند شهر ایران به طالبان، نهادهای فرهنگی وابسته به ایران در افغانستان فعال‌تر شده‌اند.

پیش از این، اداره اطلاعات طالبان برای نهادهای همسو با جمهوری اسلامی ایران در کابل محدودیت‌هایی وضع کرده بود؛ اما واگذاری سفارت افغانستان در تهران به طالبان دست این نهادها را برای ترویج و اجرای برنامه‌هایی که از نهادهای دولتی جمهوری اسلامی ایران دریافت می‌کنند، باز کرد.

محدود شدن فعالیت نهادهای وابسته به جمهوری اسلامی ایران در سال‌های ۲۰۲۱ و ۲۰۲۲ به این دغدغه دامن زده بود که ممکن است طالبان به دلیل تضاد مذهبی با تشیع، مانع فعالیت نهادهای مذهبی شیعه شوند. چندین مورد درگیری مرزی میان طالبان و مرزبانان ایرانی هم این نگرانی را تشدید کرد. با این حال به نظر می‌رسد، وجوه مشترک طالبان و جمهوری اسلامی، از اختلاف‌ها و تضادها میان آنان بیشتر است.

نحوه عملکرد و برخورد طالبان و جمهوری اسلامی ایران با مسائلی چون حقوق بشر، زنان و آزادی رسانه‌ها مشابه است اما یکی از بارزترین وجوه مشترک این دو رژیم، اعتقادشان به جنگ بی‌پایان با کفار است. ملا هیبت‌الله آخوندزاده، رهبر طالبان، ژوییه ۲۰۲۲ در پیامی صوتی، گفت: «جنگ ما با دنیای کفر جنگ برای خاک، مال و پول نبود؛ بلکه جنگ بر سر عقیده بود. جنگ ما با کافران پایان نیافته است و تا قیامت ادامه دارد.» این پیام خیلی شبیه یکی از سخنان روح‌الله خمینی، بنیان‌گذار جمهوری اسلامی، است که گفته بود: «ما مى‌گوييم تا شرك و كفر هست، مبارزه هست.»

باور مشترک جمهوری اسلامی و طالبان برای جنگیدن در فلسطین و آزادسازی قدس از دست اسرائیل یکی از محورهای مشترکی است که می‌تواند سیاست خارجی رژیم امارت و جمهوری اسلامی را در یک جهت قرار دهد.

از زمان سلطه طالبان بر افغانستان تاکنون، میان طالبان و سران جنبش حماس که از سوی آمریکا، کانادا و بریتانیا به عنوان یک گروه تروریستی شناخته می‌شود، تماس‌های مکرری برقرار شده است. چند روز پیش از سلطه طالبان بر افغانستان، ملا عبدالغنی برادر، معاون نخست‌وزیر طالبان، با اسماعیل هنیه، رئیس دفتر حماس، دیدار کرد. مکان این دیدار فاش نشد اما دو طرف در صحبت‌های خود، بر گسترش مقاومت جهان اسلام علیه اسرائیل تاکید کردند.

اسماعیل هنیه اواسط سپتامبر ۲۰۲۱ در تماس تلفنی با مولوی امیرخان متقی، وزیر خارجه طالبان، گفت: «طالبان می‌توانند در حمایت از برادران خود در فلسطین برای آزادسازی قدس نقش داشته باشند.» رئیس دفتر حماس همچنین بر یاد کردن مداوم از فلسطین و به ویژه قدس و تجاوزهای مداوم رژیم صهیونیستی در سخنرانی‌های وزارت خارجه افغانستان تاکید کرد. 

ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی طالبان، و هیئت همراهش آبان ۱۴۰۱ در سفر به ترکیه، با اسماعیل هنیه دیدار کردند. سخنگوی طالبان در این ملاقات تصریح کرد: «قضیه فلسطین قضیه تمام امت مسلمان است.»

هرچند پیش از این خبرهایی منتشر شد مبنی بر اینکه افرادی در میان رهبران طالبان خواهان برقراری تماس با اسرائیل‌اند، به نظر می‌رسد به دلیل مسلط بودن جریان تندرو و افراطی در میان طالبان، آن چند چهره از این گروه که با دولت‌های غربی در تعامل نزدیک‌اند، توان حرکت مستقل ندارند.