فدراسیون فوتبال ایران مشغول فسخ قرارداد با مارک ویلموتس است و تنها گزینه‌ای که به عنوان جانشین ویلموتس مطرح شده، کسی نیست جز برانکو ایوانکوویچ. مارک ویلموتس البته هر توافقی با فدراسیون فوتبال ایران را تکذیب کرده و از فسخ یک‌طرفه قرارداد و ادعای دریافت خسارت -احتمالا به دلیل متعهد نبودن فدراسیون در پرداخت‌ دستمزد- خبر داده است.

اما رقم قرارداد مارک ویلموتس با فدراسیون فوتبال در روزهای فسخ دقیق‌تر از گذشته فاش شده، رقمی که حیرت‌آور است. فدراسیون فوتبال قرارداد ۳ ساله‌ای را با ویلموتس امضا کرده بود با دستمزد ۲.۷ میلیون یورو برای هر سال. کارنامه ویلموتس با یک مربی ۲.۷ میلیون یورویی فاصله‌ای عمیق دارد و عجیب است که فدراسیون از کارلوس کی‌روش که حدود یک میلیون یورو کمتر از ویلموتس دستمزد می‌گرفت، گذر کرد تا به ویلموتس برسد. چنین قراردادی در روزگار امروز ایران که بحران‌های اقتصادی به زندگی شهروندان هجوم آورده، رقم گزاف و عجیبی به نظر می‌رسد اما فارغ از این موضوع، قیمت جهانی ویلموتس سالیانه ۲.۷ میلیون یورو و برای ۳ سال ۸.۱ میلیون یورو نیست و این قرارداد تردیدهای بسیاری ساخته است، از جمله اینکه فراکسیون ورزش مجلس بررسی این پرونده را شروع کرده اما همه می‌دانیم که این بررسی‌ها اغلب به نتیجه‌ای نمی‌رسد و چنین پرونده‌هایی خیلی زود فراموش خواهند شد و هیچ‌کس نمی‌فهمد چرا قراردادی اینچنین گزاف امضا شده است.

مهدی تاج، رئیس فدراسیون فوتبال ایران می‌کوشد تا با ویلموتس برای جدایی به توافق برسد اما ویلموتس می‌تواند در صورت دریافت حکم اخراج یا فسخ یک‌طرفه به دلیل متعهد نبودن فدراسیون در پرداخت دستمزد، مبلغ سه سال قراردادش را طلب کند. بهانه تاج این است که چون ویلموتس حاضر نیست تمام‌وقت در ایران باشد، مجبور به فسخ و توافق شود. در روزهای آینده مشخص خواهد شد که پرونده این جدایی با چه شرایطی مختومه می‌شود. فدراسیون که رقم واقعی قرارداد ویلموتس را اعلام نکرده بود، لابد هزینه سنگین فسخ را نیز دقیق اعلام نمی‌کند.

مذاکرات پرحاشیه با برانکو ایوانکوویچ

استخدام احتمالی برانکو ایوانکوویچ به عنوان جانشین ویلموتس یعنی یک قرارداد سه ساله دیگر در فدراسیون فوتبال که احتمالا رقمی مشابه ویلموتس دارد. برانکو بی‌شک حاضر نمی‌شود برای چهار بازی دور برگشت قراردادی موقت را امضا کند و قرارداد بلندمدت برای فدراسیون بار مالی بزرگی دارد. فارغ از بحث قرارداد و هزینه‌ها، حضور برانکو در ایران حاشیه‌های بسیاری را برای تیم ملی می‌سازد. او که در دوره مربیگری کارلوس کی‌روش جدل‌های رسانه‌ای تندی را در مقابله با سرمربی وقت تیم ملی پشت سر گذاشت، برای طیفی از هواداران فوتبال در ایران مربی محبوبی نیست و درباره حضور او در تیم ملی بحث‌ها داغ است و مخالفت‌ها کشدار. اما شاید با توجه به شناخت او از فوتبال ایران، برانکو مطمئن‌ترین گزینه در این شرایط حساس تیم ملی باشد، مگر آنکه حاشیه‌ها و مخالفت‌ها با او، تیم ملی را دچار حاشیه‌هایی خانمان‌سوز کند.

برانکو که مشتاقانه به جلسه با سفیر ایران در کرواسی رفته، از علاقه خود به حضور در تیم ملی ایران حرف زده: «برای هر مربی در دنیا کار کردن با بازیکنان تیم ملی ایران جالب است».

چرا فدراسیون با ویلموتس به اینجا رسید؟

برای فدراسیونی که باید با تحقیق و بررسی دقیق جانشین کارلوس کی‌روش را انتخاب می‌کرد، این هرگز منطقی نیست که در اولین موقعیت بد، درباره سرمربی جدید به سمت تصمیم اخراج یا فسخ قرارداد برود.

دو شکست پی در پی مقابل بحرین و عراق در راه جام جهانی قطر برای تیم ملی ایران ناباورانه نبود اما گره افتادن به کار تیم ملی در مرحله گروهی مسیر جام جهانی حتما ناباورانه است. ایران با برانکو ایوانکوویچ و کارلوس کی‌روش صعودهای نه چندان دشواری به جام‌های جهانی را تجربه کرده بود و وضعیت هولناک در ابتدای مسیر صعود تجربه‌ای دور از انتظار با مارک ویلموتس است.

ویلموتس اگرچه نمایش‌های ناامیدکننده‌ای را مقابل بحرین و عراق به صحنه برد اما نباید کم‌کاری فدراسیون فوتبال ایران را در تدارک تیم ملی نادیده بگیریم. تیم ملی ایران ۶ روز فیفا را برای برگزاری بازی تدارکاتی از دست داد و هیچ راهی برای برگزاری بازی‌های تدارکاتی تیم ملی پیدا نکرد. تحریم ایران، مذاکرات برای بازی تدارکاتی تیم ملی را سخت می‌کند اما کارلوس کی‌روش به رغم همین تحریم‌ها با بهره بردن از اعتبار شخصی‌اش بارها برای ایران فرصت بازی تدارکاتی مهیا می‌کرد. کی‌روش فقط سرمربی تیم ملی نبود و نقش مدیر تیم ملی را نیز ایفا می‌کرد، نقشی که او دوست داشت بر عهده بگیرد و البته آشفتگی‌ها و سوءمدیریت در فوتبال ایران به او هشدار می‌داد که باید بازیگر چنین نقشی باشد. مارک ویلموتس اما از چنین نقشی دور بود. ویلموتس نه پیگیر بود که چرا روزهای فیفا -فرصت بازی‌های تدارکاتی- از دست می‌روند و نه حتی اعتراض داشت به اینکه چرا تیمش باید بدون بازی‌های تدارکاتی در مسیری سخت به سوی جام جهانی آماده شود. این نکته در رفتار ویلموتس، تردید ایجاد کرد که انگار او مسئولیت بزرگی را احساس نمی‌کند و از اهمیت کارش غافل است.

فدراسیون فوتبال البته شاید خوشحال بود که مربی‌اش اعتراضی به آشفتگی‌های فدراسیون فوتبال ندارد و مانند کی‌روش با صدای بلند عملکرد فدراسیون را نقد نمی‌کند. در اخراج ویلموتس اراده‌ای برای کم کردن مسئولیت فدراسیون فوتبال ایران در مورد شکست‌های اخیر دیده می‌شود. فدراسیون موظف بود که دستمزد سرمربی تیم ملی را به موقع بپردازد تا منجر به قهر او پیش از بازی حساس با عراق نشود. فدراسیون باید برنامه تدارکاتی بهتری برای تیم ملی می‌نوشت یا تقاضای ویلموتس برای اجرای برنامه‌اش را دریافت می‌کرد. رسانه‌ها نمی‌دانند ویلموتس تقاضایی برای بازی‌های تدارکاتی از فدراسیون داشته یا نه. ویلموتس آنطور که مهدی تاج در قرارداد با او گنجانده، اجازه ندارد همه چیز را در مصاحبه‌هایش بگوید و شاید به همین دلیل در مقابل فدراسیون سکوت کرد. اما این سکوت نمی‌تواند منافعی برای تیم ملی ایران داشته باشد.

پروژه‌ی ساختن یک مقصر بزرگ به نام مارک ویلموتس برای حذف احتمالی در راه جام جهانی قطر، شروع شده است اما فراموش نکنیم که ویلموتس انتخاب فدراسیون فوتبال بود و تدارک تیم ملی نیز مسئولانه و هدفمند نبود و این یعنی فدراسیون فوتبال خود را پشت سر ویلموتس پنهان کرده است.

مسیر سخت تیم ملی

تیم ملی بازی‌های سرنوشت‌سازی را در فروردین و خرداد ۹۹ پیش رو دارد. پنج‌شنبه ۷ فروردین ۹۹ (ایران - هنگ کنگ)، سه‌شنبه ۱۲ فروردین ۹۹ (کامبوج - ایران)، پنج‌شنبه ۱۵ خرداد ۹۹ (ایران - بحرین) و سه‌شنبه ۲۰ خرداد ۹۹ (ایران - عراق). در میان این بازی‌ها اگرچه هنگ‌کنگ و کامبوج حریفان دردسرسازی برای ایران نیستند اما بحرین و عراق برای شکست به تهران سفر نمی‌کنند، حتی اگر صعود هر کدام‌شان از گروه تا آن روز قطعی شده باشد. تیم ملی ایران که مقابل دو حریف جدی‌اش در دور رفت نمایش‌های ضعیفی را ارائه کرد، بدون اردوها و بازی‌های تدارکاتی نمی‌تواند در دور برگشت متحول شود.

ایران تا حذف از مسیر جام جهانی قطر و از دست دادن فرصت صعود مستقیم به جام ملت‌های آسیا ۲۰۲۳ فاصله چندانی ندارد. ایران با توجه به تساوی بحرین و عراق (صفر - صفر) صاحب این فرصت است که سرنوشت خود را با چهار پیروزی تعیین کند و به عنوان صدرنشین صعود کند، اما آنچه در فدراسیون فوتبال می‌گذرد، شبیه یک جریان سرزنده و پویا برای موفقیت نیست. فدراسیون اطلاعات دقیقی درباره تصمیمات آینده‌اش منتشر نمی‌کند اما اخبار فسخ قرارداد ویلموتس و توافق با ایوانکوویچ بدون اعلام رسمی از سوی فدراسیون فوتبال، قابل تایید هستند.