محمدکاظم آل صادق، سفیر جمهوری اسلامی ایران در عراق، گفت: «در راهپیمایی اربعین امسال، حدود ۱۰۰ نفر زائر ایرانی به دلیل حوادث جاده‌ای، داشتن بیماری زمینه‌ای، و یا کهنسالی جان خود را از دست داده‌اند.» 

آل صادق روز یکشنبه، ۲۷ شهریور ۱۴۰۱ (۱۸ سپتامبر) با اشاره به اینکه در سال‌های گذشته نیز در راهپیمایی اربعین، شماری از ایرانیان جان‌ خود را از دست داده‌اند، گفت که با وجود جان باختن حدود ۱۰۰ نفر در پیاده‌روی اربعین سال‌ جاری، این تعداد در قیاس با پیاده‌روی اربعين در سال ۱۳۹۸ کاهش یافته است.

همزمان، مجید میراحمدی، رئیس ستاد مرکزی اربعین، گفت: «در اربعین امسال ما ۹۱ نفر فوتی در خاک عراق داشتیم، در حالیکه در سال ۱۳۹۸، آمار فوتی‌ها ۱۳۴ نفر بود.»

پیش از این، صادق حسینی، رئیس سازمان حج و زیارت، اعلام کرده بود که «تا ۲۱ شهریورماه ۴۸ نفر از شرکت‌کنندگان در پیاده‌روی اربعین جان خود را از دست داده‌اند» و ۷۰ درصد از این درگذشتگان مشمول بیمه نیستند.

هنوز مشخص نیست که آیا شمار درگذشتگان طی یک هفته از ۴۸ نفر به ۱۰۰ نفر افزایش یافته است، یا این که رئیس سازمان حج و زیارت، هفته گذشته آمار درگذشتگان ایرانی در پیاده‌روی اربعین را کمتر از تعداد واقعی اعلام کرده بود.

فجیع‌ترین سانحه منجر به مرگ ایرانیان در پیاده‌روی اربعین سال‌ جاری، تصادف و انفجار یک خودرو ون بود که طی آن دست‌کم ۱۱ نفر، از جمله شش مرد و پنج زن ایرانی، کشته شدند.

آمار درگذشتگان ایرانی پیاده‌روی که مقام‌های مسئول اعلام کرده‌اند، فقط شامل زائران ایرانی جان‌باخته در عراق است، و این در حالی است که امسال تعدادی از این افراد نیز در مسیر گذرگاه‌های مرزی، در اثر تصادف یا سوانح مشابه جان باختند.

هزاران نفر از ایرانیان شرکت‌کننده در پیاده‌روی اربعین سال‌ جاری نیز دچار گرمازدگی شدند که بخشی از آن به دلیل سوء‌مدیریت مقام‌های مسئول و بروز بحران در گذرگاه‌های مرزی ایران با عراق بود.

پیرحسین کولیوند، رئیس جمعیت هلال احمر ایران، روز یکشنبه، ۲۷ شهریور، تازه‌ترین آمار گرمازدگی ایرانیان شرکت‌کننده در پیاده‌روی اربعین را ۴۶۴ هزار و ۷۷۱ نفر اعلام کرد. این تعداد مربوط به ایرانیانی است که به پایگاه‌های هلال احمر ایران در عراق رجوع کرده‌اند.

کولیوند همچنین گفت که به  هفت هزار و ۳۸۵ نفر از زائران، خدمات گچ‌گیری و آتل‌بندی ارائه شده است، اما توضیح نداد که این افراد در چه سوانحی دچار مصدومیت شده‌اند.

مقام‌های جمهوری اسلامی ایران در سال‌ جاری با صرف صدها میلیارد تومان، اختصاص بخش عمده‌ای از امکانات کشور، و ارائه مشوق‌هایی، از جمله وام پنج میلیون تومانی به شرکت‌کنندگان در پیاده‌روی اربعین، از حضور هفت تا ۱۰ میلیونی ایرانیان در آن مراسم خبر داده بودند.

اما در نهایت به گفته مجید میراحمدی، رئیس ستاد مرکزی اربعین، طی ماه صفر در مجموع  سه‌میلیون و ۴۶۱ هزار ایرانی برای شرکت در این مراسم وارد عراق شدند که اینک  بیش دو میلیون و ۷۵۰ هزار نفر از آنان به کشور بازگشته‌اند.

مراسم پیاده‌روی اربعین که در گذشته به مثابه مراسمی مذهبی و به شکل محدود برگزار می‌شد، در سال‌های اخیر از طرف حکومت ایران به مراسمی ایدئولوژیک و حکومتی تبدیل شده است و جمهوری اسلامی ایران از آن برای تبلیغات حکومتی بهره می‌گیرد.

هرچند مقام‌های حکومتی و نهادها و وزارتخانه‌های مختلف در ایران طی چند هفته گذشته از اختصاص امکانات گسترده و نیز میلیاردها تومان بودجه برای برگزاری پیاده‌روی اربعین خبر دادند، بروز بحران در مدیریت جمعیت و ارائه خدمات گذرگاه‌های مرزی، به انتقادهای گسترده از نحوه برگزاری این مراسم انجامیده است.