سفر منطقه‌ای ولیعهد سعودی پیش‌از ملاقات با بایدن

شاهزاده محمد بن‌سلمان پیش از رسیدن به ایستگاه نهایی سفرش در ترکیه، به‌دنبال تقویت روابط با مصر و اردن است

سفر ولیعهد سعودی به مصر، اردن و ترکیه که در سال‌های اخیر کم‌سابقه بوده است، با هدف تقویت روابط منطقه‌ای انجام می‌شود (تصویر آرشیوی)- EGYPTIAN PRESIDENCY/ AFP

شاهزاده محمد بن‌سلمان، ولیعهد سعودی، در نخستین ایستگاه سفر منطقه‌ای سه‌روزه خود، روز دوشنبه، ۳۰ خردادماه، در مصر، نشست‌هایی با مقام‌های این کشور خواهد داشت. این سفر به کشورهای مصر، اردن و ترکیه که در سال‌های اخیر کم‌سابقه بوده است، با هدف تقویت روابط منطقه‌ای و ازجمله، بازسازی پل‌های ارتباطی با کشور رقیب پیشین، ترکیه، برنامه‌ریزی شده است. 

یک دیپلمات سعودی به نشریه «عرب ویکلی» گفته که قرار است در سفر شاهزاده محمد بن‌سلمان، قراردادهایی نیز در حوزه‌های سرمایه‌گذاری و انرژی امضا شود.

اهمیت این سفر در این زمان

سفر ولیعهد سعودی به‌ویژه در این زمان، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است؛ زیرا کمتر از یک ماه قبل از نشست جده انجام می‌شود که قرار است ۲۵ تیرماه (۱۶ ژوئیه) به میزبانی عربستان سعودی و با حضور سران ۹ کشور عربی و جو بایدن، رئیس جمهوری آمریکا، برگزار شود. بایدن و رهبران کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس (شامل بحرین، کویت، عمان، قطر و امارات متحده عربی) و همچنین ملک عبدالله دوم، پادشاه اردن، و عبدالفتاح السیسی، رئیس جمهوری مصر، و مصطفی الکاظمی، نخست‌وزیر عراق، قرار است به‌دعوت ملک سلمان بن عبدالعزیز، پادشاه سعودی، در جده گردهم بیایند و درباره مسائلی ازجمله بحران انرژی، سرمایه‌گذاری در حوزه‌های مختلف، جنگ در اوکراین و یمن، پرونده هسته‌ای ایران، امنیت سایبری و امنیت غذایی بین‌المللی گفت‌وگو کنند. 

این نخستین سفر جو بایدن به‌عنوان رئیس جمهوری ایالات متحده آمریکا به عربستان سعودی خواهد بود و در آن، با شاهزاده محمد بن‌سلمان نیز دیدار خواهد کرد.

تحرکات دیپلماتیک منطقه‌ای و بین‌المللی عربستان سعودی پیش‌از برگزاری نشست جده، شدت گرفته است و به‌جز سفر منطقه‌ای شاهزاده محمد بن سلمان، شاهزاده فیصل بن‌فرحان، وزیر خارجه آن کشور، نیز در چند روز گذشته علاوه‌بر پذیرایی از مقام‌های کشورهای مختلف در ریاض، به چندین پایتخت عربی، اسلامی و بین‌المللی سفر کرده است.

ایستگاه نخست: مصر

خبرگزاری رویترز روز شنبه به نقل از دو منبع دیپلماتیک نوشت که شاهزاده محمد بن‌سلمان قرار است در سفر روز دوشنبه‌اش به مصر، با رئیس جمهوری آن کشور دیدار و درباره مسائلی ازجمله تاثیر جنگ در اوکراین بر منطقه و مقدمات سفر ماه آینده جو بایدن به عربستان سعودی رایزنی کند.

این نشست بین ولیعهد سعودی و عبدالفتاح السیسی، پس از دیدار آن‌ها در ۱۷ اسفندماه (هشتم مارس) در ریاض، دومین ملاقات آن‌ها در سه ماه اخیر خواهد بود.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

مصر در حال حاضر، با مشکلات اقتصادی و افزایش بی‌سابقه قیمت‌ کالاهای مختلف، ازجمله غلات دست‌وپنجه نرم می‌کند که درپی تهاجم روسیه به اوکراین، تشدید شده است؛ این درحالی است که ریاض متحد نزدیک قاهره محسوب می‌شود و از زمان روی کار آمدن سیسی در آن کشور، از قاهره حمایت مالی زیادی کرده است. عربستان سعودی یکی از چندین کشور عربی حوزه خلیج فارس است که متعهد شده‌اند درمجموع بیش‌از ۲۰میلیارد دلار سپرده و سرمایه‌گذاری برای تقویت اقتصاد آن کشور اختصاص دهند.

براساس گزارش‌ها، عربستان سعودی به‌تازگی پنج‌میلیارد دلار در بانک مرکزی مصر سپرده‌گذاری کرده است؛ همچنین شركت بین‌المللی تامین مالی تجاری اسلامی (ITFC) که وابسته به بانک توسعه اسلامی و در عربستان سعودی مستقر است، منابع مالی جدیدی را برای واردات کالا به مصر ارائه داده و دولت مصر اعلام کرده که همکاری آن کشور با صندوق ثروت دولتی عربستان سعودی منجربه سرمایه‌گذاری ۱۰میلیارد دلاری خواهد شد.

پیش از ورود شاهزاده محمد بن‌سلمان به مصر، سیسی میزبان پادشاهان بحرین و اردن بود. آن‌ها در نشست سه‌جانبه‌ای که روز یکشنبه در تفرجگاه شرم‌الشیخ مصر در کرانه دریای سرخ برگزار شد، درباره راه‌های تعمیق روابط و هماهنگی درمورد «مسائل مورد علاقه مشترک» گفت‌وگو کردند.

ایستگاه دوم: اردن

روزنامه سعودی عکاظ روز دوشنبه گزارش داد که شاهزاده محمد بن سلمان قبل از عزیمت از مصر به ترکیه، در پادشاهی اردن نیز توقف و در این سفر با سران سه کشور درباره برخی مسائل منطقه‌ای و بین‌المللی و همچنین آینده همکاری‌های بین‌المللی و راه‌های تقویت روابط در زمینه‌های مختلف گفت‌وگو خواهد کرد.  

سفر ولیعهد سعودی به اردن پس از گفت‌وگوی تلفنی نزدیک به یک ماه پیش او با ملک عبدالله دوم، پادشاه اردن، انجام می‌شود که دو طرف در آن به روابط خوب برادرانه بین دو کشور و آخرین تحولات منطقه و جهان پرداخته بودند. پادشاه اردن در آن تماس تلفنی، بر اهمیت حفظ هماهنگی و رایزنی بین دو کشور درمورد مسائل مختلف مورد علاقه مشترک و تمایل به گسترش همکاری‌های دوجانبه تاکید کرده بود.

مقصد نهایی: ترکیه

آخرین ایستگاه سفر منطقه‌ای شاهزاده محمد بن‌سلمان در اول تیرماه (۲۲ ژوئن) کشور ترکیه خواهد بود. 

رجب‌طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه، هفته گذشته از سفر شاهزاده محمد بن‌سلمان به ترکیه، همزمان با گرم‌شدن دوباره روابط دو کشور پس‌از چند سال، خبر داد. او اعلام کرد که اول تیرماه، در آنکارا از ولیعهد سعودی استقبال خواهد کرد و محور اصلی این سفر، گفت‌وگو درباره چگونگی بهبود روابط دو کشور خواهد بود.

دیدار شاهزاده محمد بن‌سلمان و رئیس جمهوری ترکیه، پس‌از سفر اردوغان به جده در نهم اردیبهشت‌ماه (۲۹ آوریل)، دومین نشست آن‌ها طی کمتر از دو ماه خواهد بود. 

اردوغان با هدف تقویت تجارت و جذب سرمایه‌گذاری، درحال تلاش برای بهبود روابط با ریاض و دیگر پایتخت‌های منطقه است. نرخ تورم ترکیه درحال حاضر به بالای ۷۰درصد رسیده است که تهدیدی در راستای تضعیف حمایت از رهبر چندین‌ساله این کشور و حزبش در آستانه انتخابات برنامه‌ریزی‌شده در سال آینده محسوب می‌شود. این مرحله از سفر منطقه‌ای محمد بن‌سلمان ممکن است به بهبود وضعیت اقتصادی رو به وخامت ترکیه کمک کند.

پس از سال‌ها رقابت منطقه‌ای میان عربستان سعودی و ترکیه سفر اردوغان به جده نشانه روشنی از بهبود روابط بین دو کشور بود و حالا سفر متقابل ولیعهد سعودی به آنکارا نیز مهر تاییدی بر آن خواهد گذاشت.

روابط ترکیه و عربستان سعودی پیش از آن، در سال ۲۰۱۷ میلادی به‌دلیل حمایت آنکارا از قطر در جریان تحریم دوحه ازسوی گروه چهارجانبه عرب (عربستان سعودی، مصر، امارات متحده عربی و بحرین) به رهبری ریاض، تیره شده بود. تحریم قطر در پاسخ به حمایت دوحه از افراط‌گرایان اسلامی و روابط نزدیکش با حمهوری اسلامی ایران انجام شده بود. 

یک دیپلمات سعودی به خبرگزاری فرانسه گفته است که شاهزاده محمد بن‌سلمان «احتمالا در اواخر ماه ژوئیه» نیز به کشورهای یونان، قبرس و الجزایر خواهد رفت.

عربستان سعودی درمورد سفر خاورمیانه‌ای این هفته و سفرهای آتی ولیعهد آن کشور، هنوز به‌طور رسمی اظهار نظری نکرده است.