«دست پنهان جمهوری اسلامی در ناآرامی‌های اخیر مسجدالاقصی»

درگیری‌ها در مسجدالاقضی و راکت‌پرانی‌ها به‌سمت اسرائیل، پس از مکالمه تلفنی علی‌اکبر ولایتی با زیاد النخاله و اسماعیل هنیه شدت گرفت

هم‌زمان با سفر هيئتی از رهبران حماس به تهران، روزنامه «اورشلیم‌پست» در یادداشتی به «دست پنهان» و نقش احتمالی جمهوری اسلامی ایران در تحریک تنش‌های اخیر در «کوه معبد» (حرم شریف) پرداخته است.

به گزارش رسانه‌های جمهوری اسلامی ایران، هیئتی از رهبران ارشد جنبش فلسطینی حماس، صبح روز چهارشنبه، هفتم اردیبهشت‌ماه، وارد تهران شده است. ریاست این هیئت برعهده خلیل الحیه، عضو دفتر سیاسی و رئیس دفتر روابط عربی و اسلامی حماس است؛ اسامه حمدان، از دیگر رهبران سیاسی این سازمان و نماینده آن در لبنان، و خالد قدومی، نماینده حماس در ایران، نیز این هیئت را همراهی می‌کنند. 

پیش‌تر اعلام شده بود که این هیئت برای دیدار با مقام‌های جمهوری اسلامی با تمرکز بر «آخرین وضعیت مقاومت ملت فلسطین» و همچنین شرکت در مراسم «روز قدس» که جمعه برگزار می‌شود، به تهران آمده‌اند و خلیل الحیه به همین مناسبت سخنرانی خواهد داشت. 

آخرین جمعه ماه رمضان در تقویم رسمی جمهوری اسلامی، «روز قدس» نامیده می‌شود و هرسال به این مناسبت در شهرهای مختلف ایران، راهپیمایی‌ها و تجمع‌های حکومتی به‌منظور ابراز حمایت از فلسطینیان و مخالفت با دولت اسرائیل برگزار می‌شود.

حضور گروهی از رهبران حماس در ایران، هم‌زمان با مناسبتی که به‌طور ویژه بر ادامه مقابله فلسطینیان با اسرائیل تاکید دارد، درحالی‌که طی ماه گذشته تنش میان دو طرف اسرائیلی و فلسطینیان بار دیگر شدت گرفته است، می‌تواند نشانه‌ای از تحریک ضمنی جمهوری اسلامی برای تشدید درگیری‌ها میان دو طرف باشد. 

تنش‌ها در کوه معبد و محوطه مسجدالاقصی در اورشلیم  از روز جمعه، ۲۶ فروردین (۱۵ آوریل) با درگیری‌ میان نیروهای امنیتی اسرائیل و فلسطینی‌ها آغاز شد که به‌سوی بازدیدکنندگان یهودی دیوار غربی (دیوار ندبه) سنگ پرتاب می‌کردند. علاوه‌بر این، رسانه‌ها گزارش دادند که گروهی از «جوانان خشن» نیز بمب‌هایی آتش‌زا پرتاب کرده‌اند که باعث آتش‌سوزی غیرعمد در مسجدالاقصی شده است.

این درگیری‌های خشونت‌آمیز در مسجدالاقصی که هم برای یهودیان و هم برای مسلمانان مکانی مقدس محسوب می‌شود، به‌ویژه به‌دلیل هم‌پوشانی زمانی ماه رمضان مسلمانان و عید پسح یهودیان، شدت گرفته است؛ زیرا گروه‌هایی از دو طرف هم‌زمان می‌خواهند در این مکان مقدس نیایش کنند.

براساس یادداشت اورشلیم‌پست، «رژیم جمهوری اسلامی که علاوه‌بر حمایت‌هایش از گروه‌های حماس و جهاد اسلامی فلسطین، همواره خود را به‌عنوان یک حامی دیرینه فلسطینی‌ها نشان داده است، تصمیم گرفته تا از ماه رمضان به‌عنوان فرصتی عالی برای بی‌ثبات‌کردن اوضاع و تحریک واکنش اسرائیل استفاده کند. مخالفت اولیه فلسطینی‌ها با عادی‌سازی روابط اسرائیل و کشورهای عربی براساس پیمان ابراهیم و همچنین نشست نقب در اسرائیل نیز بهره‌گیری از خشم فلسطینیان را برای جمهوری اسلامی ایران آسان‌تر کرده است.»

نویسنده این یادداشت، دلیل واقعی مداخله جمهوری اسلامی ایران در این ماجرا را ترسی می‌داند که برگزاری «نشست نقب» در تهران ایجاد کرده است. 

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

چهار وزیر خارجه کشورهای عربی بحرین، مصر، مراکش و امارات متحده عربی به‌همراه آنتونی بلینکن و یائیر لاپید، وزیران امور خارجه آمریکا و اسرائیل روزهای هفتم و هشتم فروردین‌ماه در نشستی در شهر سده‌بوکر واقع‌در صحرای نقب اسرائیل شرکت کردند. هدف از این اجلاس موسوم به «نشست نقب»، گفت‌وگو درباره همکاری بیشتر اقتصادی بین اسرائیل و جهان عرب و همچنین ایجاد یک معماری امنیتی جدید در منطقه‌ -یا آن‌طور که در یادداشت اورشلیم‌پست آمده است، نوعی «ناتوی کوچک» (mini-NATO)- برای مقابله با اقدام‌های بی‌ثبات‌کننده ایران بود.

یک مقام نظامی پیشین اسرائیلی این نشست را پیامی آشکار به تهران خواند و یائیر لاپید، وزیر خارجه اسرائیل، نیز در این زمینه گفت: «این معماری جدید، توانمندی‌های مشترکی که درحال ایجاد آنیم، دشمنان مشترکمان و در درجه نخست، ایران و نیروهای نیابتی‌اش را مرعوب می‌کند و بازدارنده آن‌ها خواهد بود.»

مقام‌ها و رسانه‌های جمهوری اسلامی نشست نقب را به شدت محکوم کردند و آن را «نشستی شیطانی در سرزمین‌های اشغالی» و نوعی سازشکاری و «خیانت به آرمان فلسطین» خواندند.

حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، نیز درپی برگزاری این نشست، بار دیگر به کشورهای عربی درباره عادی‌سازی روابط با «رژیم صهیونیستی» هشدار داد و آن را تهدیدی برای امنیت منطقه دانست.

در یادداشت اورشلیم‌پست آمده است: «ترس تهران بسیار منطقی است. نشست نقب می‌تواند برنامه‌های منطقه‌ای ایران را با چالش جدی مواجه کند. البته هنوز ایجاد ناتوی خاورمیانه (ME-NATO) در مراحل اولیه خود است، اما ایران را در تیررس خود قرار خواهد داد. تجربه فناورانه اسرائیل شامل گنبد آهنین ضد موشکی و فناوری لیزری ضدپهپاد، می‌تواند با تقویت سیستم دفاعی منطقه‌ای، برتری‌های ایران را خنثی کند.»

نویسنده به این اشاره می‌کند که درگیری‌ها در کوه معبد و راکت‌پرانی‌های جنبش جهاد اسلامی فلسطین، پس از مکالمه تلفنی علی‌اکبر ولایتی، مشاور ارشد سیاست خارجی علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، با زیاد النخاله، دبیرکل جنبش اسلامی فلسطین، و اسماعیل هنیه، رئیس دفتر سیاسی حماس، در ۲۸ فروردین‌ماه، شدت گرفته است. ولایتی در گفت‌وگو با النخاله، خواست تا «توطئه‌های آمریکا و اسرائیل علیه مردم مظلوم فلسطین را خنثی کند».

بامداد جمعه، نهم اردیبهشت‌ماه، دست‌کم ۴۲ فلسطینی در درگیری با نیروهای پلیس اسرائیل زخمی شدند. جمعه گذشته (دوم اردیبهشت) نیز گروهی از معترضان فلسطینی در محدوده مسجدالاقصی تظاهرات کردند که اقدام آنان به درگیری با نیروهای امنیتی اسرائیل و زخمی‌شدن دست‌کم ۳۱ نفر منجر شد. یک هفته پیش از آن هم گزارش‌هایی از زخمی‌شدن بیش از ۱۵۰ فلسطینی و دستگیری دست‌کم ۴۰۰تن از آنان در یک درگیری مشابه در مسجدالاقصی منتشر شد. 

در یادداشت اورشلیم‌پست آمده است: «از دیدگاه ایرانیان، شعله‌ور کردن آتش در ماه رمضان پاسخی کم‌هزینه و با منفعت زیاد به نشست نقب بود.»

حالا هیئتی از رهبران ارشد حماس به تهران رفته‌اند تا در این شرایط، با مقام‌های جمهوری اسلامی دیدار کنند. محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی، روز پنجشنبه، هشتم اردیبهشت، در دیدار با خلیل الحیه، رئیس این هیئت گفت: «امت اسلامی، گروه‌های مقاومت و جهان اسلام باید هزینه عادی‌سازی روابط با رژیم صهیونیستی را بالا ببرند.» جمله‌ای که معنایی جز درخواست ضمنی برای تشدید تنش‌های فعلی میان اسرائیل و فلسطینیان ندارد و احتمالا دیگر مقام‌های جمهوری اسلامی نیز در دیدارشان با این نمایندگان حماس، بر آن تاکید خواهند کرد.