هرچند پس از حمله پلیس اسرائيل به مسجدالاقصی، وضعیت محوطه و اطراف مسجدالاقصی روز شنبه، ۱۶ آوریل، به حالت آرامش محتاطانه بازگشت، اما درگیری‌ میان دو طرف بار دیگر آغاز شد. این در حالی است که فلسطینی‌ها همچنان ابراز نگرانی می‌کنند که ممکن است یهودیان افراطی برای برگزاری مراسم قربانی عید پسح که یک هفته ادامه دارد، وارد مسجدالاقصی شوند.

از سوی دیگر، پلیس اسرائيل که جمعه گذشته بیش از ۴۰۰ تن از جوانان فلسطینی را در جریان حمله به مسجدالاقصی دستگیر کرده بود، سپس به دنبال بازگشت آرامش به بیت‌المقدس، اکثریت جوانان بازداشت شده را آزاد کرد.

شیخ عکرمه صبری، خطیب مسجدالاقصی، با اشاره به ناآرامی‌های اخیر گفت تا زمانی‌که مراسم عید پسح ادامه داشته باشد، احتمال نبرد با نیروهای امنیتی فلسطین و شهرک‌نشینان ادامه خواهد داشت. او از فلسطینیان خواست که به حضور خود در مسجدالاقصی ادامه دهند و برای هرگونه حمله احتمالی آمادگی داشته باشند.

نشست اضطراری رهبری فلسطین

در همین حال، حسین الشیخ، عضو کمیته اجرایی سازمان آزادی‌بخش فلسطین، گفت شورای رهبری فلسطین به ریاست محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین، قصد دارد روز یکشنبه، ۱۷ آوریل ۲۰۲۲، نشست ویژه‌ای برای بررسی وضعیت اضطراری در قدس برگزار کند تا در پاسخ به تهاجم‌های متجاوزانه جاری، تصمیم‌ راهبردی اتخاذ شود.

محمود عباس همچنین با اشاره به اینکه تداوم تهاجم اسرائیل به مردم فلسطین قابل تحمل نیست، تاکید کرد: «لازم است جامعه جهانی برای حمایت از ملت فلسطین و اجرای قطع‌نامه‌های شورای امنیت سازمان ملل، برای جلوگیری از تشدید تنش و وخامت بیشتر اوضاع وارد عمل شود.»

در پی افزایش تنش و تهاجم‌های اسرائیل در کرانه باختری که باعث شد از آغاز ماه آوریل جاری بیش از ۱۶شهروند فلسطینی به‌دست ارتش اسرائیل کشته شوند، رهبری فلسطین روز پنجشنبه گذشته خواستار برگزاری نشست ویژه برای بررسی وضعیت امنیتی در کرانه باختری شد.

احتمال قطع روابط با اسرائیل

نبیل ابوردینه، سخنگوی رسمی ریاست‌ دولت خودگردان فلسطین، گفت: «همه گزینه‌ها، از جمله قطع روابط با اسرائیل و عقب‌نشینی از به رسمیت شناختن آن، روی میز رهبری فلسطین است.» او افزود: «قطع‌نامه‌های شورای امنیت سازمان ملل متحد به تنهایی کافی نیست و اسرائیل با آتش بازی می‌کند و همه مسائل را به بن‌بست کشانده است، بنابراین، چنانچه تصمیمی جدی اتخاذ نشود، اوضاع به شکل کنونی باقی نخواهد ماند.»

از سوی دیگر، رهبران جنبش حماس نیز با توجه به نگرانی از احتمال تشدید تنش در ماه رمضان ، با میانجی‌های مصری و یکی از مقام‌های سازمان ملل تماس گرفته‌اند. عزت الرشق، یکی از اعضای دفتر سیاسی حماس، گفت که جنبش حماس پیام‌هایی را به میانجی‌ها و سران کشورها ارسال کرده است مبنی بر آنکه «بیت المقدس و مسجدالاقصی خط قرمزند و هر گونه اقدام تحریک‌آمیز با رویارویی مواجه خواهد شد». او خاطرنشان کرد که حماس به دنبال جنگ تازه‌ای در غزه نیست، اما «نیروهای مقاومت با انگشت روی ماشه، جریان تحولات را دنبال می‌کنند».

نکوهش تهاجم اسرائیل به مسجدالاقصی

تهاجم اسرائیل با محکومیت‌های بسیاری مواجه شد؛ از جمله از سوی وزارت امور خارجه عربستان سعودی که حمله ارتش اسرائیل به مسجدالاقصی، بستن دروازه‌های آن، و حمله به نمازگزاران بی‌دفاع داخل آن را محکوم کرد. 

وزارت امورخارجه عربستان سعودی افزود: «این تشدید نظام‌مند، تعرض آشکار به حریم مقدس مسجدالاقصی و جایگاه آن در قلب امت اسلامی است.» 

ریاض از جامعه جهانی خواست که «اسرائیل را به طور کامل مسئول عواقب تداوم این جنایت‌ها و تجاوزها علیه فلسطینیان بی‌دفاع، سرزمین فلسطین، و مقدسات مسلمانان بداند».

در ابوظبی نیز وزارت امور خارجه امارات متحده عربی با اشاره به موضع امارات مبنی بر لزوم احترام گذاردن مقام‌های اسرائیلی به حق فلسطینیان در ادای آیین‌های عبادی، خواستار خویشتن‌داری و حمایت از نمازگزاران شد و بر جلوگیری از هرگونه اقدامی که حرمت مسجدالاقصی را نقض می‌کند، تاکید کرد.

آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد، نیز خواست که از اقدام‌های تحریک‌آمیز در مسجدالاقصی و تشدید تنش در بیت‌المقدس جلوگیری شود. او همچنین خواستار حفظ آرامش در اماکن مقدسه در بیت‌المقدس شد.

با آنکه وزارت امور خارجه فلسطین از مواضع کشورهایی که تجاوز اسرائیل را محکوم کرد‌ه‌اند استقبال کرد، اما از اظهارات اخیر برخی از وزرای خارجه کشورها درباره حوادث مسجدالاقصی ابراز شگفتی کرد و افزود که اظهارات آن‌ها در سطحی نبود که بتواند با میزان وخامت رویداد و انتظار فلسطینیان برابری کند. وزارت امور خارجه فلسطین اظهار داشت که «بیانیه‌ها به طور کل به سطحی نمی‌رسند که واقعیت حادثه را بازگو کنند و واکنش درستی نشان دهند، به ویژه اینکه در اغلب بیانیه‌ها مستقیما به عاملان حمله اشاره نشده است، بلکه همگان به حفظ آرامش دعوت شده‌اند».

وزارت خارجه فلسطین تاکید کرد: «این گونه اظهارات هیچ فشاری بر اسرائیل برای توقف تعرض و جنایت وارد نمی‌کند، بلکه اسرائیل از بیانیه‌های غیرجدی برای تداوم رفتار خود به عنوان کشوری که فراتر از قانون و پاسخگویی است، استفاده می‌کند و به ارتکاب جنایات و تجاوزات خود ادامه می‌دهد.»

در همین راستا، بلال الشوبکی، رئیس دانشکده علوم سیاسی دانشگاه الخلیل، گفت: «اسرائیل به دلیل آنکه نگران از دست دادن کنترل اوضاع در سرزمین‌های فلسطینی است، علاقه‌ای به تشدید تنش ندارد.» او حمله پلیس اسرائیل به مسجدالاقصی را در سحرگاه روز جمعه گذشته، «نمایشنامه‌ای با هدف دل‌جویی از جناح راست اسرائیل» توصیف کرد، به ویژه که «دولت کنونی اسرائیل برخلاف سیاست جناح راست، به دنبال حفظ آرامش در همه مناطق است».

بلال الشوبکی همچنین خاطرنشان کرد که «حماس نیز علاقه‌ای به تشدید تنش ندارد»، و آمادگی حماس برای میانجی‌گری نشان می‌دهد که جنبش حماس موفق شده است بیت‌المقدس را نیز در معادله آرامش در ازای آرامش در نوار غزه قرار دهد.