بازارهای مالی در هفته گذشته

مشابه آنچه در ۴ ماه گذشته رخ داد، در هفته گذشته نیز بازارهای مالی به غیر از بازار سرمایه با نوسانات محدودی همراه بودند. قیمت دلار در این هفته با کاهش ۹/۰ درصدی به قیمت ۱۱۴۴۰ تومان رسید. این قیمت همچنان نشان از بازده منفی ۷/۱۷ درصدی دلار از ابتدای امسال می‌دهد. یورو در بازار آزاد به قیمت ۱۲۶۵۰ تومان معامله شد. این قیمت نسبت به هفته گذشته ۷/۰ درصد کاهش را نشان می‌دهد. با حساب بازده منفی در هفته گذشته، یورو از ابتدای امسال ۴/۱۵ درصد از ارزش خود را از دست داده است.

طلا به تبعیت از دلار در هفته گذشته با کاهش قیمت روبه‌رو شد. یک گرم طلای ۱۸ عیار در این هفته با کاهش ۳/۰ درصدی به حدود قیمت ۴۰۸ هزار تومان رسید. بازده طلا از ابتدای امسال در حدود منفی ۴ درصد بوده است؛ اما شرایط برای سکه بهار آزادی کمی سخت‌تر بود. سکه با کاهش ۵/۰ درصدی نسبت به هفته گذشته به قیمت ۴ میلیون و ۴۰ هزار تومان خرید و فروش شد. با ثبت این بازده، سکه از ابتدای امسال ۸/۷ درصد از ارزش خود را از دست داده است و تقریباً به ارزش ذاتی خود رسیده است.

همچنین لازم به ذکر است با توجه به نرخ ۲۰ درصد برای بازده بدون ریسک (همچون سود بانکی)، افرادی که از ابتدای امسال پول خود را با این نرخ سپرده کرده‌اند، بازده ۳۸/۱۰ درصدی کسب کرده‌اند.

ورود پرقدرت به کانال ۳۰۰ هزار

در هفته گذشته بعد از عبور شاخص کل از مقاومت مستحکم ۳۰۰ هزار، عرضه‌ها تحت تأثیر ۳ عامل گفته‌شده در مقاله هفته قبل افزایش پیدا کرد و شاخص کل تا مرز ۲۹۴ هزار واحد سقوط کرد. در این هفته بازار با حجم معاملات سنگین و با قدرت از مرز ۳۰۰ هزار واحد گذشت و در روز چهارشنبه شاخص کل با افزایش ۸۸/۶ درصدی نسبت به هفته گذشته بر روی عدد ۳۱۴۴۰۹ واحدی آرام گرفت. با ثبت این بازده، شاخص کل بورس از ابتدای امسال ۹۸/۷۵ درصد افزایش را نشان می‌دهد. این یعنی در شش ماه ابتدایی امسال بازار بورس در حدود ۵/۳ سال سود بانکی را برای سرمایه‌گذاران خود به ارمغان آورده است. لازم به ذکر است شاخص قیمت نیز با افزایش ۸۸/۶ درصدی به عدد ۸۴۵۰۴ واحدی رسید و نسبت به ابتدای امسال رشد ۵۳/۶۳ درصد داشته است.

بازار فرابورس نیز مشابه بازار بورس در هفته گذشته با بازده خوبی همراه بود. شاخص کل بازار فرابورس با افزایش ۲۴/۲ درصدی نسبت به هفته قبل روی عدد ۴۱۶۸ واحدی آرام گرفت. با ثبت این بازده، بازار فرابورس از ابتدای امسال بازدهی ۶/۸۴ درصدی را برای سرمایه‌گذاران به ارمغان آورده است.

حجم بالای معاملات

در هفته گذشته، میانگین حجم معاملات در بازار سرمایه ۲۹۲۵ میلیارد تومان بود. این به معنی کاهش حدود ۵/۴ درصدی نسبت به هفته قبل از آن است. با این وجود حجم و ارزش معاملات همچنان در سطح بسیار بالایی قرار دارد بسیار بالایی قرار دارد و می‌توانستیم نسبت به آینده بورس امیدوار باشیم ولی باید به بار روانی خروج اروپا از برجام توجه داشت.

رکوردشکنی پیاپی میزان مشارکت در عرضه‌‌های اولیه بورس

روند رکوردشکنی در عرضه‌های اولیه بازار سرمایه یکی پس از دیگری در حال شکسته شدن است. در ادامه این روند در روز چهارشنبه سوم مهرماه، ۵ درصد از سهام شرکت توسعه مولد نیروگاهی جهرم معادل ۱ میلیارد و ۲۰۷ میلیون و ۲۶۷ هزار سهم با مدیریت عرضه شرکت کارگزاری بانک سپه عرضه اولیه شد. در این عرضه اولیه ۸۲۳ هزار و ۵۶۵ نفر کد حقیقی و حقوقی اقدام به خریداری کردند که از این میان ۸۱۸ هزار و ۲۸۶ نفر کد در سقف دامنه قیمت اقدام به ثبت سفارش کرده و ۱۴۹۳ سهم به آن‌ها تعلق گرفت.

این در حالی است که در عرضه اولیه قبلی که متعلق به شرکت جنرال مکانیک بود تنها ۶۴۵۱۴۸ نفر در سقف دامنه قیمت اقدام به ثبت سفارش کردند. با این حساب می‌توان گفت میزان مشارکت در این عرضه اولیه ۶/۲۷ درصد نسبت به عرضه اولیه قبل افزایش داشته است.

با ادامه این روند می‌توان انتظار داشت در عرضه اولیه‌های بعدی بیش از ۱ میلیون نفر از سهامداران مشارکت داشته باشند.

خبرهایی از عرضه اولیه شستا

مدیرعامل شستا از عرضه اولیه شستا و ۲۸ زیرمجموعه آن در بازار سرمایه ایران خبر داد. رضوانی فر آبان ماه را زمان مناسب برای عرضه اولیه شستا عنوان کرد. با این حساب می‌توان انتظار یکی از بزرگ‌ترین عرضه اولیه‌های تاریخ بورس را در سال ۹۸ داشته باشیم. با اعلام این خبر به شهروندانی که قصد شرکت در این عرضه اولیه را دارند توصیه می‌شود با ثبت‌نام در یکی از کارگزاری‌های بورسی اقدام به افتتاح حساب کنند تا از این طریق در این عرضه اولیه مشارکت داشته باشند. با وجود استقبال شدید از عرضه‌های اولیه در سال جاری می‌توان انتظار داشت در صورتی که اطلاع‌رسانی مناسبی برای این عرضه اولیه صورت گیرد، بیش از ۲/۱ میلیون نفر در این عرضه اولیه مشارکت کنند. با این حساب حتی جذب ۲۴۰۰ میلیارد تومان نیز از بازار سرمایه فشار سنگینی به آن وارد نمی‌کند و هر کد معاملاتی تنها نیاز به ۲ میلیون تومان دارد.

خروج اتحادیه اروپا از برجام؟

در هفته گذشته با استناد به صحبت‌های رهبر جمهوری اسلامی ایران هرگونه ملاقات میان رئیس‌جمهوری ایران و آمریکا بعید خوانده شد. در این هفته گمانه‌زنی‌ها رنگ واقعیت گرفت و به‌رغم تلاش‌های صورت گرفته از سوی اروپایی‌ها، هیچ ملاقاتی بین رئیس‌جمهور ایران و آمریکا رخ نداد. از این رو گاردین در خبری که جمعه منتشر کرد اعلام کرد اروپایی‌ها به ایران هشدار دادند در صورتی که گام چهارم کاهش تعهدات خود را در قالب برجام انجام دهد از برجام خارج می‌شوند. این اقدام اروپایی‌‎ها می‌تواند به‌منزله پایان برجام و حتی بازگشت تحریم‌های سازمان ملل تلقی شود. در این صورت، این خبر می‌تواند آغازی بر پایان برجام باشد. خبری که در صورت تحقق می‌تواند شرایط را برای افزایش قیمت ارز و سخت‌تر شدن حلقه تحریم‌های ایران باشد. از طرف دیگر رهبر انقلاب در دیدار رئیس و نمایندگان مجلس خبرگان رهبری عنوان کرد اروپا به تحریم‌های آمریکا پایبند بماند باید از آن‌ها قطع امید کرد. با خبرهایی که از دو طرف شنیده می‌شود ایران بیش از همیشه به پایان برجام نزدیک شده است.

در صورت خروج ایران از برجام احتمالا شاهد موجی از خروج سرمایه از بازار بورس و ورود به بازارهای موازی همچون دلار و سکه باشیم و کلیت بازار با شرایط منفی همراه شود. با تنگ‌تر شدن حلقه تحریم‌ها، سهام شرکت‌هایی که با حباب مثبت در حال معامله شدن هستند وضعیت خطرناکی پیدا می‌کنند. شاید بتوان گفت تامین قطعات در شرکت‌های خودروسازی بیش از پیش سخت‌تر می‌شود. از طرفی افزایش قیمت ارز شاید بتواند به بعضی از صنایع صادراتی که تحریم بر آن‌ها اثرگذاری کمتری دارد، کمک کند. صنایع تولید سیمان که عمده صادرات آن به کشورهای همسایه است و یا صنایع دارویی و غذایی که در تحریم‌ها با افزایش فروش در بازار داخل رو به رو می‌شوند احتمالا وضعیت بهتری در بلندمدت پیدا کنند.

شرایط مناسب تولید در تابستان

گزارش وزارت صنعت از شرایط تولید ۵۷ کالای منتخب صنعتی نشان از وضعیت مناسب تولید در پنج ماه منتهی به مردادماه امسال می‌دهد. در این گزارش از میان ۵۷ کالای منتخب صنعتی ۳۶ کالای منتخب با رشد تولید و ۲۱ کالا با افت تولید نسبت به مدت مشابه سال گذشته مواجه شدند. با این حساب می‌توان گفت ۶۳ درصد از کالاهای منتخب ارزیابی‌شده با رشد تولید همراه بودند. بر طبق این ارزیابی بیشترین افت تولید متعلق به خودروسازان بوده است.

این گزارش سه گروه کالاهای «صنعتی»، «معدنی و صنایع معدنی» و «شیمیایی و پتروشیمی» را شامل می‌شود. در بخشی صنعتی از میان ۳۱ محصول ۱۸ محصول با رشد تولید همراه بودند و ۱۳ محصول افت تولید داشتند. در بخش محصولات معدنی از میان ۱۳ محصول ۹ محصول افزایش تولید و ۴ محصول افت تولید داشتند و در بخش ۱۳ محصول شیمیایی نیز ۹ محصول با رشد تولید و ۴ محصول افت تولید داشتند.

با وجود این آمار می‌توان نسبت به آینده بورس تهران کمی امیدوارتر شد. با وجود اینکه بخش خودرو با کاهش تولید روبه‌رو بوده است اما در سایر بخش‌ها عموماً صنایع و معادن با رشد تولید همراه بوده‌اند.

بازار بورس در هفته آتی

در هفته گذشته عمده خبرها در محور جلسات روحانی و ظریف در نیویورک سپری شد. خبرهایی که در نهایت منجر به توافق نشد و به نظر می‌رسد با توجه به تهدیدات ایران می‌تواند به خروج اتحادیه اروپا از برجام منجر شود. خبری که در صورت محقق شدن شوک منفی به بازار وارد می‌کند و احتمالا برای مدتی باعث ایجاد تنش در بازار داخلی خواهد شد. از طرف دیگر باید گفت عمده تحریم‌ها علیه ایران اعمال‌شده است و خروج اتحادیه اروپا از برجام نمی‌تواند باعث دگرگونی شرایط در بلند مدت شود. پایان برجام یک خبر بد تلقی می‌شود؛ اما با توجه به حجم بالای معاملات و پول سنگینی که وارد بازار سرمایه شده است به نظر نمی‌رسد بازار در کوتاه‌مدت قصد توقف داشته باشد. هرچند در بسیاری از نمادهای بورس با حباب مثبت همراه هستیم، اما سرمایه‌گذاران در هر لحظه باید آماده ترکیدن این حباب در برخی از نمادهای بورس باشند هر چند که کلیت بازار همچنان پتانسیل رشد را نشان می دهد.