اکسپو دبی؛ فرصتی که با حسرت از دست می‌رود

مهرگان و آبانگان می‌توانست نقاط درخشانی در معرفی ایران در قرن جدید باشند

خط قرمزهای ایدئولوژیک مقامات کشوری، بازدیدکنندگان را از  تماشای بخش‌ بزرگی از زیبایی‌های آیینی، فرهنگ، هنر و تاریخ ایران محروم کرد-expo2020dubai

دبی، برگزارکننده یکی از چالش‌برانگیزترین اکسپوهای معاصر، در رویارویی با همه‌گیری جهانی، این رویداد را با یک سال تأخیر برگزار کرد و ایران نیز مطابق معمول چند دهه گذشته در آن حضوری بی‌رمق دارد.

بیش از یک قرن پس از آغاز این هماورد جهانی، این نمایشگاه در نزدیک‌ترین فاصله با مرزهای ایران در حال برگزاری است اما بازدید از غرفه ایران چندان شور و شعف و افتخاری برای بازدیدکنندگان ایرانی ایجاد نکرده است.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

 درحالی‌که مقامات گردشگری در ایران «حفظ آبروی کشور» را دغدغه اصلی برگزارکنندگان اعلام کرده بودند اما طبق روال معمول برگزاری این نمایشگاه‌ها توسط مجریان دولتی در جمهوری اسلامی ایران، مجموعه‌ای از بی‌دقتی، بی‌سلیقگی، شتاب‌زدگی و بی‌مبالاتی، این فرصت بزرگ را تبدیل به یک آبروریزی منطقه‌ای کرد.

خط قرمزهای ایدئولوژیک مقامات کشوری، بازدیدکنندگان را از  تماشای بخش‌ بزرگی از زیبایی‌های آیینی، فرهنگ، هنر و تاریخ ایران محروم کرد. جشن مهرگان به عنوان مثال می‌توانست نقطه آغاز بسیار مناسبی برای غرفه ایران باشد. جشن آبانگان که در ستایش «زنان و آب‌» در ایران باستان انجام می‌شد می‌توانست با توجه ویژه این رویداد جهانی به انرژی و خشک‌سالی و توانمندی‌های زنان، نقطه درخشانی در این نمایشگاه باشد که به‌آسانی از دست رفت.

ایران به‌عنوان کشوری که بحران خشک‌سالی و فرونشست زمین در آن آغاز شده اما درعین‌حال یکی از بهترین نقاط جهان برای استفاده از انرژی‌های تجدید پذیر است می‌توانست از این رویداد جهانی برای جذب سرمایه‌گذاران خارجی با تکیه بر تعهدات جهانی کشورها بر پایین آوردن استفاده از سوخت‌های فسیلی و رد پای کربنی، تکیه کرده و غرفه‌ای با تمرکز بر این موارد آماده نمایش عموم کند.

عناصر فضا، نور، جغرافیا در امارت متحده بسیار به جغرافیایی بخش بزرگی از ایران که با بحران بیابان‌زایی دست‌به‌گریبان است نزدیکی دارد. عواملی که می‌توانست یک عامل مثبت در طراحی غرفه‌ای چشمگیر باشد.

فناوری‌های باستانی ایران در مهار آب، باد، باران و کم کردن اثر تابش خورشید کوچک‌ترین حضوری در طراحی این بنا ندارند. پرده‌های اطراف بنا که قرار بود از مهره‌های سفالی ساخته شود و سپس با مهره‌های چوبی جایگزین شد هویت مشخصی در معماری ایرانی ندارند.

حضور کمرنگ پوشش گیاهی نیز از مواردی است که بازدیدکنندگان از آن انتقاد کرده‌اند. علاوه بر آن بی‌سلیقگی در نمایش‌های برگزارشده از جمله حضور نامناسب عروسک‌های آیینی «عروس گلی، پیربابا و غول» در این نمایشگاه باعث انتقاد فعالان فرهنگی در ایران شد.

 ایده برگزاری نمایشگاه جهانی، بعد از انقلاب صنعتی در اروپا، برای به رخ کشیدن پیشرفت‌های فناوری کشورها به یکدیگر و محلی برای محک زدن توان اقتصادی و تبلیغاتی آن‌ها بود.

نمایشگاهی که یادگارش برای فرانسه، برج ایفل و آغاز یک کارزار تبلیغاتی برای «پاریس نوین» بود، معمولاً برای شرکت‌کنندگان و کشور میزبان محل درآمدهای تجاری است. بازرگانان و مقام‌های دولتی به امید بستن قراردادهای پروپیمان راهی این نمایشگاه می‌شوند.

ساخت و تزئین غرفه هر کشور نمادی از تفاخر صنعتی و فرهنگی آن کشور و کشاندن تعداد بیشتر بازدیدکنندگان به آن است. طراحی و اجرای این غرفه‌ها که گاه خودشان به اثری هنری تبدیل می‌شوند معمولاً در مسابقه میان معماران پیشرو برگزیده می‌شود.

درحالی‌که نزدیکی به ایران فرصت بی‌بدیلی را برای گردشگران و بازرگانان ایرانی به وجود آورد تا در دوران سخت اقتصادی پیش‌آمده برای اقتصاد ایران و شرایط جهانی پساکرونا، از این روزنه برای «تنفس اقتصادی» استفاده کنند؛ اما فضای به نمایش گذاشته‌شده بیشتر به برگزاری نمایشگاه کتاب تهران شبیه است تا یک رویداد مهم تجاری اقتصادی فرهنگی.

مردادماه ۱۳۹۸ طرح ارائه‌شده از سوی «شرکت مهندسین مشاور تغییر روند طرح» به‌عنوان طرح برتر برای ساخت «پاویون ایران در اکسپو دوبی» برنده مسابقه اعلام شد.

 در اکسپو ۲۰۲۰ دبی که با موضوع «ارتباط ذهن‌ها، خلق آینده» در حال برگزاری است ۱۸۰ کشور برای مدت شش ماه تا اسفندماه، حضور خواهند داشت. مساحت پاویون ایران ۲۰۱۴ متر است که در همسایگی فرانسه و شیلی واقع‌شده است.

بیشتر از فرهنگ و هنر