سفارت بریتانیا در تهران در بیانیه‌ای اعلام کرد که ایران ۴.۲ میلیون دُز واکسن تولیدشده توسط دانشگاه آکسفورد و شرکت آسترازنکا را از طریق ابتکار کوواکس دریافت خواهد کرد. براساس این بیانیه بریتانیا ۵۴۸ میلیون پوند به ابتکار کوواکس (مسئول پخش واکسن در جهان) کمک کرده است.

در این بیانیه که در حساب توییتر سفارت بریتانیا منتشر شده، آمده است کووید-۱۹ یک بیماری جهانی است و تا زمانی که در همه جا کنترل نشود، هیچ کشور دیگری در امان نخواهد بود.

همزمان کیانوش جهانپور، رئیس مرکز روابط عمومی وزارت بهداشت در توییتر خود با درج هشتگ «واکسن مطمئن» نوشت: «مستندات تکنیکال و گزارش تفصیلی مطالعه پیش بالینی و مراحل ۳ گانه کارآزمایی بالینی یک واکسن خارجی دیگر تکمیل شده و در حال داوری در کمیسیون تشخیص صلاحیت ساخت و ورود دارو و فرآورده‌های بیولوژیک است». او در این توییت به واکسن آسترازنکا اشاره نکرده اما پیش‌تر برخی مقامات جمهوری اسلامی از خرید واکسن سوئیسی خبر داده بودند.

علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی در سخرانی ماه گذشته خود با ادعای اینکه به آمریکا و اروپا اعتماد ندارد، ورود واکسن‌های تولید آمریکا، انگلیس و فرانسه به ایران را نیز ممنوع اعلام کرد.

این در حالی است که رئیس سازمان غذا و دارو گفته است که ایران برای واردات دو میلیون دُز واکسن کرونا از روسیه، با تولیدکننده واکسن اسپوتنیک قرارداد بسته است.

پیش‌تر، مینو محرز در گفت‌وگو با روزنامه جهان صنعت و با بیان این که واکسن کرونای «اسپوتنیک وی» ساخت روسیه از سوی هیچ کشوری تأیید نشده است، گفت «تهیه و واردات واکسن کرونای روسی توسط دولت از شانس بد مردم ایران است.»

در مقابل، کیانوش جهان‌پور سخنان مینو محرز را «اظهار نظر سلیقه‌ای» خواند و گفت که او «شأنی برای ارزیابی واکسن‌های دیگر ندارد».

در همین راستا، روز یکشنبه ۱۲ بهمن سازمان نظام‌پزشکی اعلام کرد که ۹۸ نفر از اعضای این سازمان در نامه‌ای به حسن روحانی، نوشتند که مدارک و مستندات و دلایل تأیید این واکسن در اختیار صاحب‌نظران جامعه پزشکی قرار نگرفته است.

در همین رابطه، ینس اشپان، وزیر بهداشت آلمان هفته گفت که اداره داروی اروپا تنها نهاد تصمیم‌گیرنده درباره صدور مجوز برای استفاده از دارو و واکسن در کشورهای اروپایی است. این اداره تاکنون هیچ واکسن چینی و روسی را تأیید نکرده و به همین دلیل فعلاً واکسن‌های تولید این دو کشور، در اتحادیه اروپا استفاده نخواهد شد.

سوئیس و سوئد نیز در حال بررسی نتایج آزمایش‌های واکسن روسی هستند تا بر اساس آن تصمیم بگیرند که آن را خریداری کنند یا خیر.

«اسپوتنیک وی» نام تجاری واکسن گام‌- کووید‌-‌واک (Gam-KOVID-Vak) است که مؤسسه پژوهشی میکروبیولوژی و همه‌گیرشناسی «گامالیا» وابسته به وزارت بهداشت روسیه، آن را با مشارکت صندوق سرمایه‌گذاری‌های مستقیم روسیه (تشکیلات دولتی تأمین‌کننده مالی طرح‌های سرمایه‌گذاری این کشور) تولید کرده است.

این واکسن که با روش استفاده از ویروس ضعیف شده ساخته شده، در ماه اوت سال ۲۰۲۰(مرداد) به ثبت رسیده است.

تاکنون کشورهای آرژانتین، بلاروس، بولیوی، برزیل، مصر، مجارستان، هند، قزاقستان، مکزیک، نپال، صربستان، ازبکستان و ونزوئلا واحدهایی از این واکسن را از روسیه خریداری کرده‌اند. کشورهایی مانند بلاروس، چین، هند، کره جنوبی و ونزوئلا هم با روسیه برای تولید مشترک واکسن در کشورشان قرارداد بسته‌اند.

وزارت بهداشت امارات متحده عربی نیز که یکی از کشورهای میزبان مرحله سوم آزمایش‌های بالینی واکسن «اسپوتنیک وی» بود، دوم بهمن‌ماه، از تأیید این واکسن برای استفاده اضطراری خبر داد.

منتشر نشدن عمومی اطلاعات مربوط به مرحله سوم آزمایش‌های بالینی واکسن «اسپوتنیک وی»، صدور مجوز زودهنگام تولید آن در روسیه و همچنین تأیید نشدنش در سازمان‌های بین‌المللی متولی بهداشت و درمان، نکاتی است که موجب نگرانی کارشناسان از ایمنی و تأثیرگذاری این واکسن شده است.