در گزارش سال ۲۰۲۱ سازمان دیده‌بان حقوق بشر، آمده است که به‌رغم آغاز مذاکرات صلح بین طالبان و دولت، افغانستان مرگبارترین کشور جهان در سال ۲۰۲۰ بوده ‌است.

دیده‌بان حقوق بشر می‌گوید همه‌گیری ویروس کرونا هم بحران انسانی را در این کشور، بیش از پیش گسترش داده است.

بر اساس این گزارش، بمب‌گذاری کنار جاده‌ای طالبان، عامل اصلی تلفات و جراحات شهروندان غیرنظامی در افغانستان بوده‌ است. اما حملات هوایی دولت افغانستان نیز ده‌ها غیرنظامی را کشته یا مجروح کرده ‌است که به ندرت مورد پیگرد قرار گرفته ‌است.

از سوی دیگر، دیده‌بان حقوق بشر به فعالیت داعش در افغانستان اشاره می‌کند و داعش را عامل شکل‌گیری حملات زیادی با تلفات غیرنظامی می‌‌داند.

تقریبا نیمی از تلفات جنگ جاری در افغانستان، زنان و کودکان بوده‌اند.

پتریشا گروسمن، از مدیران دیده‌بان حقوق بشر می‌گوید: «در حالی‌که جنگ ادامه یافت و مذاکرات صلح با تاخیر شروع شد، تمام طرف‌های جنگ به تحمیل عذاب سخت بر غیرنظامیان ادامه دادند.»

او از کشورهای حامی روند صلح افغانستان خواسته‌ است طرف‌‌های جنگ در این کشور را به دادن تعهدات قطعی برای محافظت از جان غیرنظامیان و احترام به حقوق بشر، به ویژه حقوق زنان، آموزش و آزادی بیان وادار کنند.

گزارش ۷۶۱ صفحه‌ای سالانه دیده‌بان حقوق بشر، وضعیت حقوق بشری در ۱۰۰ کشور جهان از جمله ایران و افغانستان را بررسی کرده ‌است.

دیده‌بان حقوق بشر از نقض مکرر آزادی‌های مدنی در افغانستان نیز انتقاد کرده است. این گزارش به تجاوز جنسی کرام‌الدین کریم، رئیس پیشین فدراسیون فوتبال این کشور، اشاره کرده ‌است.

آقای کریم محکوم به تجاوز جنسی به زنان فوتبالیست شده است. او به اجبار آنها را به اتاق کار خود که قفل و بستر خواب داشته است برده و مورد تجاوز جنسی قرار داده ‌است. کریم بعد از مطرح شدن این اتهامات، به زادگاهش فرار کرد و دولت مرکزی افغانستان، تاکنون نتوانسته ‌است او را بازداشت و به قانون بسپارد.

مورد دیگر نقض حقوق بشر، سوءاستفاده جنسی از کودکان در مدارس لوگر است که در گزارش دیده‌بان حقوق بشر بازتاب یافته ‌است. دادستانی افغانستان در ژانویه ۲۰۲۰، دست کم ۱۸ نفر را به اتهام بدرفتاری گسترده جنسی با محصلان پسر بازداشت کرد. تاکنون اما هیچ مقام ارشدی که مسئول این بدفتاری بوده،‌ دادگاهی نشده ‌است.

حملات هدفمند به خبرنگاران و فعالان مدنی، کشتار غیرنظامیان به دست نیروهای خارجی از جمله سربازان استرالیایی و بی‌توجهی به بازداشت ناقضان حقوق بشر، از دیگر مواردی ‌است که در گزارش سالانه دیده‌بان حقوق بشر بازتاب یافته ‌است.

تهیه‌کنندگان گزارش، با انتقاد از دولت دونالد ترامپ در عدم رعایت حقوق بشر و آزادی‌های مدنی، از جو بایدن، رئیس جمهور منتخب این کشور خواسته است آمریکا را دوباره به اردوگاه حامیان حقوق بشر در جهان بازگرداند.