همزمان با آغاز دور دوم مذاکرات صلح افغانستان در دوحه قطر، دولت پاکستان از کریم خلیلی یکی از سیاستمداران افغان و رهبر حزب وحدت اسلامی دعوت کرد تا برای یک سفر دو روزه به این کشور برود. وزارت خارجه پاکستان در اعلامیه‌ای که به نشر رسانده گفته است که آقای خلیلی در این سفر، با عمران خان نخست وزیر پاکستان، رئیس مجلس نمایندگان، وزیر خارجه و دیگر مقام‌های دولتی پاکستان دیدار خواهد داشت. وزارت خارجه پاکستان هدف از سفر آقای خلیلی را «تلاش این کشور برای دستیابی به صلح در افغانستان و توافق سیاسی و تحکیم روابط میان دو ملت» عنوان کرده است.

قبل از این نیز تعدادی از سیاستمداران و اعضای عالیرتبه دولتی به کشور پاکستان سفر کرده بودند. تنها در دو سه ماه گذشته، دکتر عبدالله عبدالله رئیس شورای مصالحه ملی، میر رحمان رحمانی رئیس مجلس نمایندگان و گلبدین حکمتیار رهبر حزب اسلامی به پاکستان سفر کردند.

سفر‌های رسمی میان مقام‌های دولتی کشور‌ها بخشی عادی از دیپلماسی دولت‌ها نسبت به همدیگر است. اما دعوت یک چهره سیاسی غیر حکومتی، آن هم در وضعیتی که این چهره‌ها منتقد حکومت بر سر قدرتند، قابل تامل است. در آغاز آبان ماه گلبدین حکمتیار رهبر حزب اسلامی افغانستان به پاکستان سفر کرد. او در سفر به پاکستان و دیدار با شاه محمود قریشی وزیر خارجه آن کشور گفته بود که پاکستان خانه دوم او است. این جمله هرچند شاید برای تشکر از میزبانی به شدت گرم پاکستان در قبال سفر او بوده باشد اما از سوی دیگر نشانگر وابستگی و ارتباط بسیار نزدیک حکمتیار با پاکستان نیز بود. آقای حکمتیار بعدها سنگ بیشتری برای پاکستان به سینه زد و در برگشتش به افغانستان و سخنرانی‌هایش، نقش این کشور در بحران افغانستان را کاملا انکار کرد. او حتی حضور طالبان را نیز در پاکستان ا‌نکار کرد.

اما حساب آقای خلیلی با حکمتیار تفاوت زیادی دارد. آقای خلیلی از احزاب جهادی هشت‌گانه بود که پایگاه‌شان در دوران جهاد در ایران بود و بعدها براساس طرح جمهوری اسلامی ایران، این احزاب هشت‌گانه با هم وحدت کردند و حزب وحدت را پایه‌گذاری کردند. یعنی شناخت چندانی نسبت به آقای خلیلی در پاکستان وجود ندارد و نه هم رابطه چندانی میان مقام‌های پاکستانی و آقای خلیلی وجود دارد. حتی در زمان تصدی ریاست شورای عالی صلح که آقای خلیلی از سال ۱۳۹۶ در راس آن قرار داشت، باز هم این رابطه شکل نگرفت. حالا چگونه است که آقای خلیلی به دعوت رسمی دولت پاکستان به این کشور می‌رود؟

واقعیت این مساله را باید در تلاش پاکستان برای دور زدن دولت رسمی افغانستان در روند صلح جست‌وجو کرد. پاکستان می‌خواهد تا ابتکار عمل را در روند صلح از دولت افغانستان بگیرد و این مساله به باور دولت پاکستان تنها با ایجاد یک جریان سوم مستقل از دولت شکل می‌گیرد. به این معنا که پاکستان در تلاش است که چهره‌های سیاستمدار ولی بیرون از حوزه قدرت را به عنوان یک جریان اثرگذار سیاسی در روند صلح وارد کند، تا از این طریق جایگاه دولت افغانستان در روند صلح تا حدی تضعیف شود. از سوی دیگر این روز‌ها بحث ایجاد حکومت موقت نقل محافل سیاسی در افغانستان شده است.

شاید بتوان گفت نخستین زمزمه‌های ایجاد حکومت موقت، پیش از این که از زبان طالبان یا حتی سیاستمداران افغان شنیده شود، از زبان عمران خان نخست وزیر پاکستان بیرون آمد. او چندین بار عنوان کرد که برای حل بحران افغانستان، باید یک حکومت موقت در این کشور ایجاد شود. سفر آقای خلیلی می‌تواند در راستای تقویت این دیدگاه نیز باشد. دولت پاکستان به شدت از سیاست‌های منطقه‌ای اشرف غنی شکایت دارد و آن را مخل سیاست‌های این کشور در منطقه می‌داند. به همین دلیل برای پاکستان هرکس دیگر به جز غنی گزینه مناسب برای تحمیل خواسته‌های این کشور به افغانستان است.

آقای خلیلی به احتمال زیاد در جریان سفرش به پاکستان ترغیب خواهد شد تا از ایجاد حکومت موقت در افغانستان حمایت کند. این که او در برگشت چگونه سفرش را توجیه خواهد کرد، آینده نزدیک نشان خواهد داد.