نان مفهومی جهانی اما تعریف‌ناپذیر است. ویلیام روبل، مورخ نان و نویسنده کتاب «نان: تاریخی جهانی» معتقد است هر فرهنگ برداشت خاص خود را از نان دارد. نان را می‌توان از هر نوع آردی تهیه کرد و در واقع تبدیل غلاتی چون گندم، چاودار یا ذرت به غذایی ماندگار و قابل‌حمل است، خوراکی که از دوران انسان شکارچی و گردآورنده حدود ۱۰ هزار سال پیش در حرات الشام اردن تا امروز همراه انسان بوده است. در وست‌فالن آلمان، نان چاودار را ۲۴ ساعت بخار می‌دهند، در حالی که لواش ارمنی تنها در ۳۰ ثانیه در تنور پخته میشود. اینجرا در اتیوپی از خمیر تخمیرشده گیاه تِف و آرپا در ونزوئلا از خمیر ذرت داغ درست میشود. از سنگک ایرانی تا سیمیت ترکی، هر یک بازتابی از خلاقیت و میراث انسانی است. در ادامه، فهرست سی‌ان‌ان از ۵۰ نان شگفت‌انگیز جهان این تنوع را به تصویر می‌کشد.
سنگک، ایران
سنگک، نان سنتی و محبوب ایرانی، با همکاری دو نانوا و بر بستر سنگ‌ریزه‌های داغ پخته میشود. این سطح سوزان خمیر گندم را پر از حباب‌های طلایی می‌کند و بافتی نرم و جویدنی به آن می‌دهد. سنگک تازه از تنوردرآمده تضادی دلپذیر میان پوسته ترد و مغز نرم دارد. ایرانی‌ها آن را به‌تنهایی یا با پنیر و سبزی‌های معطر می‌خورند.
بولانی، افغانستان
بولانی نان نازکی است که درونش با سیب‌زمینی، اسفناج یا عدس و سبزیجات معطر پر میشود. این خمیر نرم در روغن داغ سرخ میشود و پوسته‌ای ترد و طلایی پیدا می‌کند.
لواش، ارمنستان
لاواش نان نازک و سنتی ارمنستان است که آن را روی بالش مخصوص می‌کشند و به دیواره تنور می‌چسبانند. این نان نماد برکت است و در مراسم عروسی، روی عروس و داماد انداخته میشود.
دمپر، استرالیا
نان ساده‌ای متشکل از آرد، آب و نمک است که در دوران پیشگامان استرالیا میان مسافران رواج داشت و در تابه چدنی و مستقیم روی آتش پخته می‌شد. امروزه، با افزودن شیر و کره، شبیه نان سودا‌ی ایرلندی تهیه میشود.
لوچی، بنگلادش
لوچی از خمیر نرم گندم درست میشود و در روغن سرخ می‌کنند تا پف‌کرده و طلایی شود. معمولا در وعده صبحانه با کاری سیب‌زمینی یا خوراک‌های معطر سرو میشود.
پائو دکیژو، برزیل
این نان از ریشه مانیوک (کاساوا) درست میشود که سیانور طبیعی‌اش در فرایند خیساندن و خشک کردن از بین می‌رود. نتیجه گلوله‌های کوچک نان پنیری با پوسته‌ای ترد و درون نرم است.
بیگل مونترال، کانادا
بیگل مونترال نانی فشرده و کمی شیرین است که در آب و عسل جوشانده و سپس، در تنور هیزمی پخته میشود. بیگل مونترال با طعم خاص عسل و بافت جویدنی بی‌تردید با نوع نیویورکی فرق دارد.
ماراکتا، شیلی
نان ماراکتا درون نرم و پوسته‌ای فوق‌العاده ترد دارد. چنان محبوب است که در فرهنگ عامه می‌گویند کودک خوشبخت با «ماراکتا زیر بغل» به دنیا می‌آید.
شائوبینگ، چین
این نان لایه‌لایه متعلق به شمال چین است که با خمیر نازک و دانه‌های کنجد پخته میشود. میان این نان را می‌توان با کنجد سیاه، گوشت دودی یا فلفل سیچوان پر کرد.
پن کوبانو، کوبا
پن کوبانو نانی نرم و سبک با اندکی طعم چربی پیه است و پوسته‌ای ترد و شکننده دارد. در آمریکا، این نان پایه ساندویچ‌های معروف کوبایی است.
لیبا، مصر
لیبا نان بادیه‌نشینان است که خمیر آن مستقیم در خاکستر داغ پخته میشود. پوسته‌ای برشته و ترد دارد و درونش نرم و داغ باقی می‌ماند.
پوپوساس، السالوادور
پوپوساس خمیر ذرت پرشده با پنیر، گوشت یا لوبیا است که روی صفحه فلزی داغ پخته میشود. همراه سالاد تند «کورتیدو» خورده میشود و ریشه‌ای مایایی دارد.
اینجرا، اتیوپی
نان اسفنجی و ترش‌مزه اینجرا از غله باستانی «تِف» و طی تخمیر چندروزه تهیه میشود. این نان هم غذای اصلی و هم قاشق طبیعی اتیوپیایی‌هاست.
باگت، فرانسه
این نان بلند و باریک با پوسته ترد نماد ملی فرانسه است. ریشه‌اش به قرن نوزدهم بازمی‌گردد و گاز زدن باگت در خیابان صحنه‌ای طبیعی است.
خاچاپوری، گرجستان
این نان قایقی‌شکل پر از پنیر و تخم‌مرغ است که داغ سرو میشود. خاچاپوری در فرهنگ گرجی به‌قدری مهم است که شاخص اقتصادی کشور بر اساس قیمت این نان سنجیده میشود.
پومپرنیکل، آلمان
این نان تیره و سنگین از آرد چاودار خالص درست میشود که تا ۲۴ ساعت در بخار ملایم می‌پزد. طعم شیرین طبیعی و رنگ قهوه‌ای تیره‌اش نتیجه این پخت طولانی است.
پای‌بائو، هنگ‌کنگ
این نان فوق‌العاده نرم و پف‌دار با روشی موسوم به «تانگ‌ژونگ» پخته میشود. بافت لطیف و طعم شیری آن باعث میشود روزها تازه بماند.
دوکت روپرث، ایسلند
نان چاودار تیره‌ای که با حرارت زمین و زیر خاک داغ پخته میشود. خمیر را در ظرف فلزی زیر خاک می‌گذارند و پس از ۲۴ ساعت، آماده خوردن است.
پراتا، هند
این نان لایه‌لایه گندم با تا زدن خمیر و چرب کردن هر لایه تهیه میشود. گاهی با سیب‌زمینی، سبزی یا ادویه پر میشود و یادآور قرن‌ها سنت آشپزی است.
روتی گامبانگ، اندونزی
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
نان شیرین و معطری که با شکر نخل و دارچین پخته میشود و از دوران استعمار هلند باقی مانده است. شکل باریک و رنگ قهوه‌ای آن یادآور ساز سنتی «گامبانگ» است.
نان سودا، ایرلند
این نان خانگی که بدون مخمر و با جوش‌شیرین تهیه میشود، در دوران قحطی سیب‌زمینی محبوب شد و امروزه، با کره نمکی سرو میشود.
خالا، اسرائیل
خالا نان مراسم یهودی است که در قالب‌های مختلف و گاه به‌شکل بافته پخته میشود. خمیر تخم‌مرغی و براقش نماد برکت و دوازده برآمدگی‌اش یادآور دوازده نان معبد است.
چیاباتا، ایتالیا
نانی به‌نسبت جدید که تاریخچه‌اش به دهه ۱۹۸۰ بازمی‌گردد. این نان با بافت جویدنی و ظاهر تخت، واکنشی به سلطه باگت فرانسوی بود و آغازگر موج نان‌های دست‌ساز مدرن شد.
نان بامی، جاماییکا
نان صاف و ترد از ریشه کاساوا تهیه میشود که ابتدا سم‌زدایی و سپس، سرخ میشود. با غذاهای دریایی محلی سرو میشود و ریشه در سنت‌های آراواک‌های بومی دارد.
کاری پن، ژاپن
این نان با کاری ژاپنی پر میشود و در پودر نان غلتانده و سرخ میشود. بیرونش ترد و درونش نرم و پر از کاری داغ است، تا جایی که قهرمان کارتونی هم دارد.
نان طابون، اردن
نانی سنتی که در تنور سفالی مخروطی پخته میشود و پوسته‌ای دودی و نرم دارد. همراه با غذاهایی مانند متبل و لبنیات محلی خورده میشود.
روتی کانای، مالزی
این نان لایه‌لایه و کره‌ای که منشا هندی دارد، در مالزی محبوب است. روی تابه داغ پخته میشود و هم با کاری و هم با تخم‌مرغ یا موز سرو میشود.
خبز تال‌مالتی، مالت
نان خمیرترش جزیره مالت پوسته طلایی و مغز نرم دارد. معمولا با گوجه تازه یا روغن زیتون خورده میشود و نماد ملی مالت است.
ترتیلا، مکزیک
نان نازک ذرتی که روی صفحه فلزی داغ برشته میشود و پایه انواع تاکو است. فرایند آهک‌دادن ذرت باعث هضم آسان‌تر و ارزش غذایی بالای این نان میشود.
خبز کسرا، مراکش
نان گرد و ضخیم گندم با پوسته‌ای کمی ترد که در تنورهای محلی پخته میشود. این نان به‌ویژه برای جذب سس خوراک‌های تجین محبوب است.
نان فرای، ناواهو (آمریکا)
نان سرخ‌کردنی طلایی‌‌رنگ که از آرد و پیه درست میشود و متعلق به سرخپوستان ناواهو است. این نان امروز نماد مقاومت و میراث فرهنگی آنان است.
نان تایگر، هلند
این نان سفید لایه‌ای از خمیر برنج دارد که سطح آن را طرح‌دار و ترد می‌کند. این نان در سایر نقاط دنیا نیز برای ساندویچ‌ها محبوب است.
نان ریوینا، نیوزیلند
این نان مائوری از خمیر ترشِ سیب‌زمینی تهیه میشود و طعمی شیرین-ترش دارد. معمولا با کره، مربا یا ماهی خام سرو میشود.
لفسه، نروژ
نان سیب‌زمینی نازکی است که در جشن‌ها با کره، شکر و دارچین پیچیده میشود. یادگاری از سنت‌های کهن اسکاندیناوی و آشپزی وایکینگی است.
پودپلومیک، لهستان
نان ساده و بدون مخمری است از آرد، آب و نمک تهیه و روی صفحه فلزی داغ برشته میشود. در گذشته، به نشانه دوستی بین همسایه‌ها تقسیم می‌شد.
بروا دمیلهو، پرتغال
نان روستایی شمال پرتغال که از آرد ذرت و گندم تهیه و در تنور سنگی پخته میشود. پوسته‌ای ترک‌خورده دارد و درونش فشرده و متراکم است.
کاراوایی، روسیه
نان تزیینی مراسم ازدواج است که با گل و نقش‌های خمیری آراسته میشود. طبق سنت، زن و مرد متاهل آن را می‌پزند و نماد خورشید و خوشبختی است.
پنه کاراساو، ساردینیا (ایتالیا)
نان نازک و شکننده‌ای است که دو بار پخته میشود تا ماندگار بیشتری داشته باشد. به‌دلیل صدای تردی که شکستنش دارد «کاغذ موسیقی» نام گرفته و همراه خوبی برای سفر است.
پروجا، صربستان
نان ذرت ساده و خانگی است که با پنیر شور یا چربی حیوانی سرو میشود. معمولا داغ و همراه خوراک‌های گوشتی صرف میشود.
گیران پانک، کره‌جنوبی
نان کوچک شیرینی که داخلش یک تخم‌مرغ کامل پخته میشود. در خیابان‌های سئول، به‌عنوان صبحانه داغ و میان‌وعده زمستانی محبوب است.
آپام، سری‌لانکا
نان نازک و تردی از خمیر برنج و شیر نارگیل که در تابه‌های گود پخته میشود. گاهی تخم‌مرغ در وسطش می‌شکنند و با چاشنی تند سرو می‌کنند.
کیسرا، سودان و سودان جنوبی
نان تخمیری نازکی از آرد سورگوم که طعمی ترش دارد. مثل اینجرا، هم غذای اصلی و هم قاشق خوراک‌های تند سودانی است.
نام لیمپا، سوئد
نان چاوداری معطر که محصول همکاری نانواها و آبجوسازان است. امروزه با آب پرتقال و ادویه طعم‌دار میشود و یادآور زمستان‌های اسکاندیناوی است.
بالپ کورکان، تبت
نان سنتی آرد جو برشته که طعمی آجیلی دارد. یکی از خوراک‌های اصلی فلات تبت است و حتی دالایی لاما نیز برای صبحانه می‌خورد.
سیمیت، ترکیه
نان حلقوی کنجدی با پوسته‌ای کاراملی و شیرینی ملایم که در تنور هیزمی پخته میشود. در استانبول، معمول‌ترین خوراک خیابانی صبحگاهی است.
کرامپت، بریتانیا
نان نرم و اسفنجی که روی صفحه فلزی داغ می‌پزند و با کره و مربا خورده میشود. درونش حفره‌های ریز دارد و پیش از خوردن دوباره برشته میشود.
بیسکویت، آمریکا
نان کوچک و نرمی که با آرد کم‌پروتئین پخته میشود و با کره یا سس گوشت خورده میشود. در جنوب آمریکا نماد غذاهای خانگی و مهمانی‌های خانوادگی است.
نان، ازبکستان
نان گرد و طرح‌دار با دانه‌های سیاه که در تنور پخته میشود. در شهرهای مختلف، از تاشکند تا سمرقند، سبک‌های گوناگون دارد.
آرپا، ونزوئلا
نان گرد ذرت با پوسته‌ای برشته و درون داغ که یادگار دوران پیش از ورود اروپایی‌ها و کشف قاره آمریکا است. این نان می‌تواند ساده یا پر از مواد گوشتی و سس‌های تند باشد.
ملوح، یمن
نان چندلایه و کره‌ای که خمیر پیچانده و در تابه سرخ میشود. روی آن دانه سیاه یا کنجد می‌ریزند و بافتی نرم و ترد دارد.
