قطعی‌های پیاپی برق این روزها فقط به خاموشی چراغ‌ها، کولرها و لوازم خانگی محدود نیست. همان چند ثانیه قطع برق تا وصل شدن برق اضطراری در بیمارستان‌ها گاه فاصله بین مرگ و زندگی را کوتاه می‌کند و حتی چند ثانیه بی‌برقی در بخش‌های مراقبت ویژه، می‌تواند اکسیژن را از ریه‌های بیمار بگیرد و چراغ عمرش را خاموش کند.

«پرستاری در آی‌سی‌یو با یک دست گوشی تلفن را گرفته تا وضعیت بیمار را برای پزشک توضیح دهد و با دست دیگر سعی می‌کند زنی مضطرب را آرام کند که ناگهان برق می‌رود. سکوتی سنگین حاکم می‌شود اما بلافاصله آژیر دستگاه‌های ونتیلاتور، پرفیوزر و پمپ تشک‌های مواج به صدا درمی‌آید. جوانی با وضعیت ناپایدار روی تخت افتاده و دستگاه تنفسش خاموش شده است. پرستار با آمبوبگ، به‌صورت دستی به او اکسیژن می‌رساند تا پس از پنج تا ۳۰ ثانیه برق اضطراری وصل شود. این چند ثانیه، برای او و بیمار، طولانی‌تر از یک عمر می‌گذرد.»

این توصیف روزنامه پیام ما از وضعیت یک بیمارستان هنگام قطع برق است. بر اساس این گزارش، قطعی برق در روزهای اخیر، علاوه بر ایجاد مشکلات گسترده برای عموم مردم، خدمات درمانی را نیز با اختلال جدی روبرو کرده است.

بسیاری از بیماران در بخش‌های مختلف بیمارستان‌ها و حتی افرادی که در خانه تحت درمان‌اند، در پی قطع برق با خطر مرگ مواجه می‌شوند و این موضوع نگرانی فعالان حوزه سلامت را دوچندان کرده است.

علاوه بر آن، قطع برق موجب استهلاک دستگاه‌ها و تجهیزات پزشکی می‌شود و در درازمدت آن‌ها را به‌کلی از کار می‌اندازد. با این حال محمدرضا ظفرقندی، وزیر بهداشت دولت چهاردهم، همچنان وقوع این دست حوادث را پس از قطعی‌های برق، انکار می‌کند.

به گفته یکی از پرستاران بخش مراقبت‌های ویژه، کادر درمان هربار که برق قطع می‌شود، تا وصل شدن برق اضطراری، استرسی مضاعف را تحمل می‌کنند، چون در این بازه زمانی، تمام دستگاه‌های متصل به بیماران هم‌زمان خاموش می‌شود و باید فورا به بیمار امدادرسانی شود. او توضیح می‌دهد که با قطع برق، آلارم تمام دستگاه‌ها هم‌زمان به صدا در می‌آید و اضطراب بیماران و کادر درمان را بیشتر می‌کند.

با این حال مشکل فقط به بیماران بستری در بیمارستان محدود نیست و به گفته همین پرستار، بیمارانی که در خانه بستری‌اند و به دستگاه‌های ونتیلاتور و ساکشن متصل‌اند، هنگام قطع برق با مشکل جدی مواجه می‌شوند.

او بیان اینکه قطع و وصل‌ شدن برق، دستگاه‌های این بیماران را خراب می‌کند، می‌افزاید که خانواده‌ها مجبور می‌شوند هزینه سنگین تعمیر یا اجاره دستگاه‌ها را بپردازند. از طرفی، برای جلوگیری از خفگی بیمار، باید کپسول اکسیژن و تجهیزات باتری‌دار تهیه کنند که این نیز هزینه‌هایشان را بالا می‌برد.

به گفته یکی از پرستاران اتاق عمل، علاوه بر بیماران قلبی یا بستری در آی‌سی‌یو که از قطع برق آسیب می‌بینند، «در بعضی جراحی‌ها، فاصله بین قطع برق و وصل‌ شدن برق اضطراری بسیار حساس و خطرناک است. حدود ۳۰ ثانیه طول می‌کشید تا برق بیمارستان وصل شود و در این مدت، چراغ سیالیتیک خاموش می‌شود و پزشکان و تکنسین‌ها مجبورند زیر نور موبایل به کار ادامه دهند».

او توضیح می‌دهد که در جراحی‌هایی مثل لاپاراسکوپی، پس از وصل شدن برق، دو دقیقه زمان لازم است تا دستگاه دوباره راه‌اندازی شود و در جراحی‌های حساس قلب، عروق، شکم یا پیوند کلیه که ثانیه‌ها حیاتی‌اند، این تاخیر می‌تواند خطرناک باشد.

رسانه‌های داخلی ایران پیش‌تر نیز در گزارش‌های میدانی، پیامدهای قطعی‌های پیاپی برق بر جان و سلامتی بیماران را بازتاب داده‎‌اند. برخی از این گزارش‌ها نشان می‌دهد که حتی مراکز درمانی دارای ژنراتور نیز در سال ۱۴۰۴ تحت فشار قرار گرفتند و در مواردی خود این دستگاه‌ها نیز دچار نقص شدند.

علاوه بر این، گزارش‌ها حاکی از آن است که قطعی برق بر صنایع دارویی نیز اثر گذاشته است. به گفته محمد عبده‌زاده، رئیس هیئت‌مدیره سندیکای صاحبان صنایع دارویی، «برق کارخانه‌های تولید دارو بین دو تا سه روز در هفته قطع می‌شود که کاهش ۴۰ درصدی ظرفیت تولید را در پی دارد».

به گفته او، «کارخانه‌ها برای جبران، مجبورند از ژنراتور استفاده کنند که در یک شیفت هشت‌ساعته حدود هزار و ۶۰۰ لیتر گازوئیل مصرف دارد و این یعنی فقط هزینه سوخت روزانه حدود ۴۰ میلیون تومان و در سه روز قطعی برق، ۱۲۰ میلیون تومان در هفته».

مشکلات ناشی از قطعی برق، حوزه آزمایشگاهی را هم تحت‌تاثیر قرار داده است. چنانچه محمدعلی برومند، عضو هیئت‌مدیره انجمن علمی آسیب‌شناسی، گفته است که قطع برق دستگاه‌های آزمایشگاهی را معیوب می‌کند و تعمیر آن‌ها نیز بیش از ۱۵۰ میلیون تومان هزینه دارد.