تصاویر خیره‌کننده رصدخانه روبین از دوردست‌های گیتی؛ امید دانشمندان به کشف ماهیت ماده و انرژی تاریک

تصاویر تازه منتشرشده پیش‌نمایشی از ماموریت علمی ۱۰ ساله پیش‌ روی این رصدخانه به شمار می‌روند تا به انسان‌ها کمک کنند جایگاه خود را بر نقطه آبی کم‌رنگی به نام زمین بهتر درک کنند

عکس تزئینی - تصویر کهکشان - NSF-DOE Vera C. Rubin Observatory

نخستین تصاویر خیره‌کننده که از رصدخانه «ورا سی. روبین» (Vera C. Rubin)، متعلق به بنیاد ملی علوم و وزارت انرژی ایالات متحده منتشر شدند، آسمان شب را به‌شکلی بی‌سابقه به تصویر کشیده‌اند.

این تصاویر لحظه‌ای نتیجه خیره‌کننده‌ بیش از ۱۰ ساعت رصد آزمایشی را ثبت کرده‌اند و شگفتی مرموز گیتی را به تصویر می‌کشند. این تصاویر عبارت‌اند از میلیون‌ها ستاره و کهکشان و هزاران سیارک در رنگ‌هایی چون یاقوتی، کبود و طلایی که بر پس‌زمینه‌ تاریکی ژرف و یکدست گیتی شناخته‌شده ما نقش بسته‌اند. در فاصله‌ چند هزار سال نوری از زمین، سحابی‌های تریفید (Trifid) و مرداب (Lagoon)‌ــ ابرهای عظیمی از گاز و غبار‌ــ وجود دارند. در این تصاویر، آن‌ها را به رنگ صورتی فلامینگویی می‌بینیم.

تصاویر تازه منتشرشده پیش‌نمایشی از ماموریت علمی ۱۰ ساله پیش‌ روی این رصدخانه به شمار می‌روند تا به انسان‌ها کمک کنند جایگاه خود را بر نقطه آبی کم‌رنگی به نام زمین بهتر درک کنند.

برایان استون که وظایف مدیر بنیاد ملی علوم را بر عهده دارد، در اظهاراتی گفت: «رصدخانه روبین وابسته به بنیاد ملی علوم و وزارت انرژی، نسبت به مجموع تمامی تلسکوپ‌های نوری در طول تاریخ، اطلاعات بیشتری درباره گیتی ما ثبت خواهد کرد. از طریق این مرکز علمی شگفت‌انگیز، بسیاری از رازهای کیهانی را بررسی خواهیم کرد، از جمله ماده تاریک و انرژی تاریکی که در سراسر گیتی پراکنده‌اند و حضور دارند.»

هریت کونگ، سرپرست دفتر علوم وزارت انرژی، گفت: «ما وارد دوران طلایی علم در آمریکا شده‌ایم. رصدخانه روبین وابسته به بنیاد ملی علوم و وزارت انرژی آمریکا نشان می‌دهد زمانی که دولت فدرال از مهندسان و دانشمندان طراز اول با ابزارهایی پشتیبانی می‌کند تا آن‌ها بتوانند [در پژوهش‌های علمی] پیشگام باشند، چه کارهایی ممکن خواهد شد.»

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

این رصدخانه که به افتخار اخترشناس پیشگام آمریکایی که وجود ماده تاریک در کهکشان‌ها را اثبات کرد، نام‌گذاری شده است، بر فراز قله پاچون در کشور شیلی قرار دارد. این رصدخانه حاصل بیش از دو دهه تلاش است و تلسکوپی به قطر ۸.۴ متر دارد که به بزرگ‌ترین دوربین دیجیتالی که تاکنون ساخته شده، مجهز است. این دوربین به اندازه یک خودرو کوچک است و حدود دو هزار و ۸۰۰ کیلو وزن دارد. این دوربین که به دوربین «پیمایش میراث فضا و زمان» (LSST Camera) معروف است، هر تصویری که ثبت می‌کند، ناحیه‌ای از آسمان به وسعت ۴۵ قرص کامل ماه را پوشش می‌دهد.

ماموریت اصلی این رصدخانه اواخر سال جاری آغاز خواهد شد. این ماموریت که با نام «پیمایش میراث فضا و زمان» شناخته می‌شود، به مدت تقریبا ۱۰ سال، هر شب از آسمان تصویربرداری خواهد کرد تا یک تصویر زمان‌گریز (تایم‌لپس) با وضوح بسیار بالا از گیتی ثبت کند و به تولید میلیاردها کشف علمی منجر شود؛ برخی از آن‌ اکتشاف‌ها چیزی فراتر از تصورات کنونی ما خواهند بود.

کار این رصدخانه جستجو برای پاسخ به پرسش‌های فراوان درباره انرژی تاریک و پژوهش‌های روبین در خصوص ماده تاریک است؛ ماده‌ای نادیدنی که ماده معمولی، از جمله گاز و غبار را به حرکت درمی‌آورد. با آنکه ماده تاریک و انرژی تاریک ۹۵ درصد گیتی را تشکیل می‌دهند، ویژگی‌های آن‌ها همچنان ناشناخته باقی مانده‌اند. ستاره‌شناسان حتی تا قرن بیستم از وجود آن‌ها آگاه نبودند.

دانشمندان ناسا همچنین برنامه‌ریزی کرده‌اند تا با استفاده از تلسکوپ فضایی جدید خود با نام «نانسی گریس رومَن» که در سال ۲۰۲۷ آغاز به کار خواهد کرد، تعریف دقیق‌تری از این پدیده‌ها ارائه دهند. هرچند بودجه پیشنهادی سازمان [ناسا]، تامین مالی علمی [تلسکوپ نانسی گریس رومَن] را به‌شدت کاهش می‌دهد.

اما از نظر آنچه [با کمک این رصدخانه] می‌توانیم ببینیم، این رصدخانه تنها در نخستین سال خود، داده‌هایی بیش از مجموع داده‌های گردآوری‌شده تمامی رصدخانه‌های نوری جمع‌آوری خواهد کرد. به گفته گردانندگان آن، این رصدخانه کارآمدترین و موثرترین دستگاه کشف منظومه خورشیدی خواهد بود که تاکنون ساخته شده است. این رصدخانه، با تصویربرداری از آسمان نیمکره جنوبی هر سه تا چهار شب یک‌بار، سیارک‌های از نظرپنهان‌مانده را شناسایی و توانایی‌های ما را در دفاع سیاره‌ای تقویت خواهد کرد.

در نهایت، آنچه این رصدخانه امکان آن را فراهم می‌کند، «پیشرفت» خواهد بود. دانشمندان قادر خواهند بود تا از راه دور، به داده‌های روبین دسترسی داشته باشند و پژوهش‌های مستقل خود را انجام دهند.

این گروه‌ها گفتند: «این گنجینه اطلاعات به دانشمندان کمک خواهد کرد تا بی‌شمار کشف درباره گیتی انجام دهند و به مدت چند دهه، منبعی بی‌همتا برای کاوش علمی خواهد بود.»

© The Independent

بیشتر از علوم