یک‌شنبه گذشته ۱۵ ژوئن ۲۰۲۵، عوامل موساد چند خودرو بمب‌گذاری‌شده را در نقاط مختلف تهران منفجرکردند. صدای انفجار شدیدی در مرکز پایتخت و در نزدیکی ساختمان مجلس شنیده شد و همچنین صدای انفجارهایی در مناطق مختلف تهران به گوش رسید. رسانه‌های ایران از وقوع انفجارهایی در دو منطقه تهران، یکی نزدیک خیابان طالقانی و اطراف میدان ولیعصر و دیگری در نزدیکی مقر نیروی هوایی در خیابان پیروزی، خبر دادند.
همچنین پهپادهای اسرائیلی که از داخل خاک ایران به پرواز درآمده بودند، چندین پایگاه نظامی را هدف قرار دادند. به گفته مقام‌های مسئول و کارشناسان تسلیحاتی، ماموران اطلاعاتی اسرائیل پهپادهایی را به داخل ایران قاچاق کرده بودند.
مقام‌های آگاه اسرائیلی درباره این عملیات اعلام کردند که اسرائیل طی ماه‌ها قطعات صدها پهپاد انفجاری را با چمدان، کامیون و کانتینرهای باری قاچاق کرده و مهماتی را وارد کرده که از طریق سکوی پرتاب پهپاد قابل شلیک است. آنها همچنین گفتند که عوامل موساد در داخل ایران این مهمات را جمع‌آوری و در میان تیم‌هایی توزیع کردند که اسرائیل فرماندهان آنها را در کشورهای ثالث آموزش داده بود.
این حملات نه اولین مورد است و نه آخرین، بلکه بخشی از یک جنگ پنهانی است که اسرائیل از طریق سرویس اطلاعاتی‌اش موساد علیه جمهوری اسلامی به راه انداخته است. حال این پرسش مطرح می‌شود که استراتژی موساد در این مواجهه چیست و چگونه موفق به اجرای چنین عملیات جسورانه‌ای در عمق خاک ایران شده است؟
موساد: ماشین جنگ پنهانی اسرائیل
موساد صرفا یک سرویس اطلاعاتی معمولی نیست، بلکه ابزار نخست اسرائیل در جنگ‌های سایه به شمار می‌رود. از زمان تاسیس آن در سال ۱۹۴۹، موساد در انجام عملیات‌های جسورانه شهرتی افسانه‌ای کسب کرده، ازجمله ربودن آدولف آیشمن، نازی معروف، از آرژانتین در سال ۱۹۶۰ و سرقت آرشیو هسته‌ای ایران از قلب تهران در سال ۲۰۱۸. اما نقش آن در جنگ با ایران، بی‌تردید، پیچیده‌ترین و خطرناک‌ترین ماموریت آن است.
استراتژی موساد بر سه محور اصلی استوار است:
الف) جاسوسی و جذب عوامل
موساد بر شبکه‌ای از جاسوسان درون ایران تکیه دارد. برخی از آنها ایرانیانی هستند که از طریق تطمیع مالی یا باج‌گیری جذب شده‌اند و برخی دیگر عوامل اسرائیلی‌اند که از طریق مرزهای کشورهای همسایه چون عراق و جمهوری آذربایجان وارد ایران شده‌اند. این عوامل اطلاعات حساسی درباره مکان‌های دفاع هوایی، جابه‌جایی فرماندهان نظامی و جزئیات برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی جمع‌آوری می‌کنند.
ب) خرابکاری و ترور
از سال ۲۰۰۷ تاکنون، موساد دست‌کم شش دانشمند هسته‌ای ایرانی را ترور کرده است، از جمله:
مسعود علی‌محمدی، در سال ۲۰۱۰: کشته‌شده با انفجار بمب کارگذاشته‌شده در نزدیکی منزلش
مجید شهریاری، در سال ۲۰۱۰: ترور با انفجار خودرو بمب‌گذاری‌شده
مصطفی احمدی روشن، در سال ۲۰۱۲: کشته‌شده با اتصال بمب به خودرو
محسن فخری‌زاده، در سال ۲۰۲۰ : ترور با سلاح کنترل‌شونده از راه دور
و اسماعیل هنیه، رهبر حماس، نیز در سال ۲۰۲۴ در تهران و در اتاق محل اقامتش با بمب کار گذاشته‌شده ترور شد.
ج) حملات سایبری و تخریب تاسیسات
در سال ۲۰۲۱، تاسیسات هسته‌ای نطنز پس از نفوذ به سامانه‌های کنترل، با ویروس «استاکس‌نت» دچار انفجاری ویرانگر شد. در سال ۲۰۲۴ نیز، اسرائیل با استفاده از بمب‌های پیشرفته سنگرشکن، بخش‌هایی از سایت زیرزمینی «فردو» را نابود کرد.
موساد حمله اخیر را چگونه اجرا کرد؟
طبق گزارش‌های اطلاعاتی، عملیات «طلوع شیران» در سه مرحله اجرا شده است:
مرحله اول: ترور فرماندهان و دانشمندان
تیم‌های مخفی کماندویی و پهپادها، فرماندهان بلندپایه سپاه پاسداران را هدف قرار دادند، از جمله: سرتیپ محمد باقری، فرمانده ستاد کل نیروهای مسلح، سرتیپ حسین سلامی، فرمانده سپاه پاسداران، و دکتر محمدمهدی طهرانچی، دانشمند فیزیک هسته‌ای.
مرحله دوم: نابودی سامانه‌های پدافند هوایی
موساد از تسلیحات دقیقی استفاده کرد که قبلا در داخل ایران مخفی شده بودند، مانند:
- پهپادهای انفجاری پرتاب‌شده از مکان‌های سری نزدیک تهران
- موشک‌هایی که درون کامیون‌ها پنهان شده و برای هدف قرار دادن پدافند هوایی استفاده شدند
مرحله سوم: حملات هوایی اسرائیل
پس از خنثی‌سازی پدافند هوایی، اسرائیل با استفاده از ۲۰۰ هواپیمای جنگی، تاسیسات هسته‌ای و نظامی را در تهران و اصفهان هدف قرار داد.
چرا جمهوری اسلامی در برابر حملات موساد ناتوان است؟
به‌رغم برخورداری از ارتش نیرومند و تسلیحات پیشرفته، جمهوری اسلامی سه ضعف اساسی دارد:
- ضعف امنیت داخلی: موساد توانسته در نهادهای حساس جمهوری اسلامی نفوذ و زمینه را برای انجام عملیات‌های خرابکاری و ترور در ایران فراهم کند.
- اتکا به نیروهای نیابتی: جمهوری اسلامی به جای رویارویی مستقیم، به گروه‌های نیابتی مانند حزب‌الله و انصارالله وابسته است، که همین رویکرد آسیب‌پذیری آن در برابر حملات پنهانی را افزایش داده است.
- برتری فناوری اسرائیل: در حوزه جنگ الکترونیکی و پهپادها، اسرائیل برتری قابل‌توجهی دارد که باعث می‌شود حملاتش بسیار دقیق و موثر باشد.
پیامدهای حملات موساد برای جمهوری اسلامی
استفاده از جاسوسان و علنی کردن عملیات آنها، تاثیرات امنیتی، نظامی و روانی عمیقی دارد. ماموریت‌های جاسوسی معمولا نیازمند حضور نزدیک در صحنه و اطلاع دقیق از وضعیت اهداف است، چیزی که با تجهیزات پیشرفته مانند هواپیماها جایگزین نمی‌شود.
موساد توانسته از طریق عواملش اطلاعات بسیار مهمی درباره سامانه‌های پدافند هوایی، مراکز فرماندهی و جزئیات برنامه هسته‌ای ایران به دست آورد. از لحاظ نظامی، عوامل موساد مامور تخریب برخی سامانه‌های پدافند هوایی و دیگر تاسیسات مهم امنیتی و نظامی شدند تا مسیر را برای حملات هوایی اسرائیل هموار کنند. همچنین این ماموران شمار بسیاری از فرماندهان ارشد امنیتی و نظامی و نیز دانشمندان هسته‌ای را ترور کردند.
چنین اقداماتی باعث بی‌اعتمادی در میان اعضای نیروهای امنیتی و نظامی شده و بر اعتماد عمومی به توانایی فرماندهان جمهوری اسلامی تاثیر منفی گذاشته است.
آیا جمهوری اسلامی استراتژی‌اش را تغییر خواهد داد؟
موساد بار دیگر نشان داد که توانایی ضربه زدن به ایران در عمق خاکش را دارد. اما سوال اصلی این است: آیا ایران همچنان به سیاست تنش و تقابل ادامه خواهد داد یا این ضربات مکرر او را به بازنگری در محاسباتش وادار خواهد کرد؟
جنگ جمهوری اسلامی و اسرائیل جنگی متعارف نیست، بلکه نبردی بی‌پایان در حوزه اطلاعات و جاسوسی است. در این میدان، به نظر می‌رسد که موساد هنوز هم برگ برنده را در دست دارد.
