اسنادی که به دست فعالان و خبرنگاران میراث فرهنگی رسیده است، آشکار میکند که در آخرین روزهای آبان، بافت تاریخی شهر سبزوار با دستور رضا صالحی امیری، وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، و در سکوت خبری، از ۲۷۵ هکتار به ۱۹۸ هکتار کاهش یافته است.
در طرح موسوم به «کوچکسازی» بافت تاریخی شهر سبزوار، امضای علیرضا ایزدی، مدیرکل دفتر ثبت آثار تاریخی و علی دارابی، قائم مقام وزارت میراث فرهنگی، دیده میشود. به گفته فعالان میراث فرهنگی، کاهش بافت تاریخی آثار تاریخی یکی از برنامههای وزیر میراث فرهنگی دولت چهاردهم است که تحت عنوان «نهضت کوچکسازی حریم» و «بازنگری حرایم» دنبال میشود.
درباره بافت تاریخی سبزوار نیز پیش از این محمدرضا ثانی، نماینده این شهر، به خبرگزاری دولتی ایرنا گفته بود که ساختوسازها در حریم بافت تاریخی سبزوار با «نظر مساعد» وزارت میراث فرهنگی انجام میشود و اکنون محدودیتهای پیشین در بافت تاریخی این شهر برداشته شده است.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
اقدام وزارت میراث فرهنگی برای کاهش حریم بافت تاریخی شهر سبزوار در حالی است که این محدوده به همراه حریم ۱۶۷ بافت تاریخی دیگر در نقاط مختلف ایران است که یک بار محدوده آنها در سال ۱۳۸۸ در سازمان وقت میراث فرهنگی ابلاغ شد و بار دیگر شورای عالی معماری و شهرسازی در سال ۱۳۹۴ آن را به دستگاههای مربوط ابلاغ کرد.
به گزارش میراثباشی، از آنجا که بافت تاریخی سبزوار ثبت ملی نشده، متولی تصمیمگیری در این خصوص دفتر بناها، محوطهها و بافتهای تاریخی است نه دفتر ثبت و حریم، اما از امضای کارشناسان یا مدیر این دفتر پای این سند ابلاغی اثری نیست و حتی به این موضوع واکنش هم نشان ندادهاند.
بر مبنای این گزارش، وزارت میراث فرهنگی برای کوچکسازی بافت تاریخی دیگر نقاط ایران از جمله باغ ۳۳ هکتاری رامسر، بافت تاریخی گرگان و بافت اطراف بقعه شیخ صفیالدین اردبیلی نیز خیز برداشته است.
روزنامه پیام ما روز دوشنبه نوزده آذر در گزارشی تحت عنوان «بازنگری حرایم یا حذف بافتهای تاریخی از فهرست حفاظتی» به این موضوع پرداخت و نوشت: «بازنگری حرایم اسم رمز تخریب بافتها و محوطههای تاریخی است؛ نهضتی که صالحی امیری در روز کسب رای اعتماد قولش را به نمایندگان مجلس داده بود.»
بر اساس این گزارش، «کوچکسازی حرایم» در بافتهای تاریخی سراسر ایران آغاز شده است و نخستین خبر آن نیز کوچک شدن بافت تاریخی گرگان بود که پس از سفر وزیر به استان گلستان مجوزش صادر شد. بعد هم خبر کوچک شدن ۷۷ هکتاری بافت تاریخی سبزوار بیرون آمد و حالا نیز زمزمههایی درباره کوچک شدن بافت تاریخی اصفهان شنیده میشود.
تمام این موارد در حالی است که مسئولان وزارت میراث فرهنگی پاسخگوی سوالات نیستند و کسی نمیداند شهر بعدی که قرار است حریم بافت تاریخی آن با «نهضت بازنگری حرایم» کوچکتر و در پی آن مجوز تخریب هکتارها بافت تاریخی آن صادر شود، کدام شهر ایران است.
کوچکسازی عرصه و حریم آثار تاریخی ایران برنامهای سازمانیافته و هدفمند است که در پوشش حمایت از مالکان و ساکنان محلی، تخریب میراث تاریخی و ملی ایران را دنبال میکند.
پیشتر در دولت سیزدهم هم عزتالله ضرغامی، وزیر سابق میراث فرهنگی، به بهانه حمایت از مردم محلی کوچکسازی حریم پاسارگاد را وعده داد و ادعا کرد که مردم این منطقه به دلیل آرامگاه کوروش «بیچاره» شدهاند، اما اعطای مجوزهای ساختوساز و حفر چاههای کشاورزی در نهایت به بحرانیتر شدن پدیده فرونشست زمین در این منطقه منجر شد.
