روند احیای روابط دیپلماتیک در خاورمیانه ادامه دارد و احتمال می‌رود که به زودی روابط دومین و سومین کشور بزرگ منطقه (از نظر مساحت)، پس از ده‌ها سال دوباره برقرار شود. روزنامه «نشنال» ابوظبی چهارشنبه، ۲۴ مه (سوم خرداد)، به نقل از مقام‌های مصری خبر داد که پیش‌بینی می‌شود تهران و قاهره در چند ماه آینده با ارتقای روابط خود، سفیر تبادل کنند. به گفته این مقام‌ها، عمان نقش میانجی را در این زمینه ایفا کرده است. این در حالی است که سلطان هیثم بن طارق، سلطان عمان، یکشنبه، ۲۸ مه (۷ خرداد)، عازم سفری دوروزه به تهران می‌شود. ابراهیم رئیسی، رئیس‌ جمهوری اسلامی ایران، سال گذشته در سفر خود به مسقط، از سلطان هیثم دعوت کرده بود. حاکم عمان چند روز پیش سفری دوروزه به مصر داشت و گفته می‌شود که روابط تهران و قاهره از موضوعاتی بوده که او با عبدالفتاح السیسی، رئیس ‌جمهوری مصر، مطرح کرده است. 

به گزارش نشنال، مقام‌های جمهوری اسلامی ایران و دولت مصر بر سر دیدار رئیسی و السیسی نیز توافق کرده‌اند و پیش‌بینی می‌شود که این دیدار تا پیش از پایان سال جاری میلادی صورت گیرد.

مقام‌های جمهوری اسلامی ایران مدت‌ها است که از خواست خود برای روابط بهتر با مصر سخن می‌گویند. اما دولت مصر اظهار نظری علنی در این مورد نکرده است؛ هرچند، اخیرا اعلام کرد که دریافت روادید گردشگری را برای شهروندان ایرانی تامین خواهد کرد. مقام‌های مصری به‌ «نشنال‌» گفتند که عادی‌سازی روابط با ایران، باعث همکاری تهران در راستای تلاش‌های قاهره برای بهبود روابط اقتصادی خود با کشورهایی همچون عراق، سوریه و لبنان خواهد شد که جمهوری اسلامی ایران در آن‌ها نفوذ دارد. به گفته این مقام‌ها، قاهره همچنین امیدوار است که حمایت جمهوری اسلامی ایران از گروه‌های فلسطینی حاضر در نوار غزه (حماس و جهاد اسلامی) قطع شود یا دست‌کم کاهش یابد. غزه بین اسرائيل و شبه‌جزیره سینا در مصر واقع شده است و از این رو، درگیری‌های آن بر مصر تاثیر می‌گذارد. حمایت جمهوری اسلامی ایران از این گروه‌های پیکارجو، روابط تشکیلات خودگردان فلسطین را نیز با آن‌ها مخدوش کرده است. مصر و سایر کشورهای عربی خواهان‌ آشتی گروه‌های فلسطینی با یکدیگر به منزله پیش‌شرط مذاکرات صلح با اسرائیل‌اند. 

طبق اطلاعات ایندیپندنت فارسی، مقام‌های دیپلماتیک و امنیتی مصر و جمهوری اسلامی ایران، در دو ماه گذشته جلسات متعددی پشت درهای بسته داشته‌اند. آخرین دور این مذاکرات چند هفته پیش در بغداد انجام شد. بغداد در سال‌های اخیر در قالب مثلث عراق-اردن-مصر‌، روابط خود را با قاهره گسترش داده است. به گزارش رسانه‌های عربی، از جمله موضوعاتی که در جلسه بغداد مطرح شد، کاهش تنش در لبنان، سوریه و یمن بود. توافق اخیر تهران و ریاض برای ازسرگیری روابط دیپلماتیک، باعث این امیدواری شده است که جنگ داخلی یمن بالاخره به پایان برسد. در هفته‌های اخیر همچنین شاهد ازسرگیری روابط دیپلماتیک سوریه با سایر کشورهای عربی بوده‌ایم. حکومت بشار اسد پس از ۱۲ سال توانست بار دیگر به اتحادیه عرب راه یابد و هفته گذشته شخصا در نشست این اتحادیه در جده شرکت کرد. 

اما قطع روابط تهران و مصر به سال‌ها پیش بازمی‌گردد. روابط این دو کشور در پی انقلاب ۵۷ قطع شد و استقبال گرم انور سادات، رئیس ‌جمهوری وقت مصر، از محمدرضاشاه پهلوی، پادشاه فقید ایران باعث توهین‌های روح‌الله خمینی و مقام‌های دیگر جمهوری اسلامی ایران به سادات و مصر شد. محمدرضاشاه پهلوی، در ۱۹۸۰ درگذشت و انور سادات تشیع‌جنازه درخوری با حضور شخصیت‌های سیاسی مختلف، از جمله ریچارد نیکسون، رئیس ‌جمهوری اسبق آمریکا، برای او برگزار کرد. مزار پادشاه ایران همچنان در مسجد الرفاعی قاهره است و دوستداران و خانواده او هر سال، معمولا با حضور افرادی از خانواده سادات، برای ادای احترام از آن دیدن می‌کنند.

عداوت جمهوری اسلامی ایران با سادات چنان بود که وقتی او در ۱۹۸۱ به دست اسلامگرایی به نام خالد اسلامبولی کشته شد، «خیابان وزرا» را در تهران به نام او تغییر دادند. تا امروز نیز این نام حفظ شده است و اعتراضات مکرر قاهره با خواست تغییر نام آن، به نتیجه نرسیده است. با مخدوش شدن روابط ایران و کشورهای عربی در پی دخالت‌های جمهوری اسلامی ایران در این کشورها در سال‌های اخیر، مصر کوشیده است در راستای سنت دیرین خود، از منافع عربی دفاع کند. سیسی بارها گفته است که در صورت لزوم، به کمک کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس می‌آید، که  هشدار روشنی به جمهوری اسلامی ایران است. 

با وجود این اختلافات، ایران و مصر همچنان دفترهای حفاظت منافع در تهران و قاهره دارند که از بعضی جهات در سطح سفارتخانه عمل می‌کنند. اما ارتقای روابط می‌تواند این اوضاع را بهبود بخشد.

با این حال، موانعی نیز در این راه وجود دارد. خبرگزاری فارس، نزدیک به سپاه پاسداران، چهارشنبه، سوم خرداد، در تحلیلی، به برخی از این موانع از دیدگاه خود اشاره کرد. این خبرگزاری مثلا به روابط گسترده سیسی و آمریکا اشاره کرد و نوشت: «برداشتن گام‌هایی مانند بهبود روابط با جمهوری اسلامی ایران که در تضاد با مواضع آمریکا در منطقه به نظر می‌رسد، برای مصر چندان ساده نخواهد بود.» 

فارس روابط دیپلماتیک مصر و اسرائیل را مانع دیگر موجود دانست و افزود: «عادی‌سازی روابط مصر و ایران ممکن است مواضع قاهره را علیه اسرائیل شدت بخشد، لذا [دولت اسرائیل] با تمام توان خود قصد دارد مانع از چنین رویدادی شود.» اما این خبرگزاری مدعی شد که دلایلی هم برای نزدیکی تهران و قاهره وجود دارد؛ از جمله خروج آمریکا از افغانستان و شکاف قاهره و تل‌آویو بر سر سد النهضه (که موضوع اختلاف مصر و اتیوپی، متحد نزدیک اسرائيل است). فارس همچنین یادآوری کرد که جمهوری اسلامی ایران و سیسی در برخی مسائل منطقه مواضع یکسان دارند؛ مثلا هر دو خواهان باقی ماندن بشار اسد در قدرت‌اند. 

در رسانه‌های مصری نیز نظرات مختلفی در این مورد مطرح شده است. محمد السید صالح، سردبیر سابق «المصری الیوم»، در ستون خود در این روزنامه نوشت که امیدوار است روابط دو کشور بازبینی شود. او یادآوری کرد که سیسی از توافق اخیر تهران و ریاض در پکن، بلافاصله استقبال کرده است. 

عمادالدین حسین، سردبیر روزنامه «الشروق» مصر، نیز گفت که برقراری روابط دیپلماتیک با ایران، به نفع شهروندان هر دو کشور است. او گفت، امیدوار است توافق تهران و ریاض باعث شود جمهوری اسلامی ایران از دخالت در سوریه، یمن، لبنان و منطقه خلیج فارس دست بردارد. 

محمود ظاهر، ستون‌نویس روزنامه «وفد»، به زوایای اقتصادی اشاره کرد و گفت که بهبود روابط، به نفع اقتصاد مصر خواهد بود. او نوشت: «از طرف ما، غیرمنطقی است که با ایران روابط دیپلماتیک نداشته باشیم… زمان آن رسیده است که مصر رویکرد جدیدی بر مبنای این اصل اتخاذ کند که آینده ریشه در گذشته دارد، اما بی‌شک تعیین‌کننده آن نیست.»

اما برخی تحلیلگران مصری نظری انتقادی‌تر در این زمینه دارند. مثلا محمد العربی، وزیر خارجه سابق (که در دولت موقت حسین طنطاوی و عصام شرف در ۲۰۱۱، چند ماه در این مسند بود)، گفت که قاهره نگران دخالت‌های ایران در منطقه است و باید تاکید کند که ایران در مسائل داخلی مصر دخالت نخواهد کرد. او گفت که از جمله شروط قاهره، باید این باشد که جمهوری اسلامی ایران «از سازمان‌های افراطی در مصر پشتیبانی نکند، گسترش‌طلبی خود را در منطقه متوقف کند، از ایفای نقش منفی در پایتخت‌های عربی دست بردارد و امنیت دولت‌های حاشیه خلیج فارس و همسایگان آن‌ها را مستقیم و غیرمستقیم زیر سوال نبرد». 

عبدالمنیم سعید، سناتور مصری، نیز در گفت‌وگو با شبکه «الحدث الیوم» گفت که ایران میزبان تروریست‌های مصری گروه «القاعده» است، و این در معادلات قاهره محسوب خواهد شد.