حضور فیلم «لولیتاخوانی در تهران» با موضوع آزادیهای بهیغمارفته زنان در جمهوری اسلامی ایران، در جشنواره بینالمللی کن موجی از واکنش کنشگران و رسانههای بینالمللی را به دنبال داشت و بسیاری همزمانی آن را با جنبش «زن، زندگی، آزادی» به فال نیک گرفتند. این فیلم با بازی گلشیفته فراهانی، زر امیرابراهیمی و مینا کاویانی به کارگردانی اران ریکلیس، کارگردان مشهور اسرائیلی، ساخته شده و محصول مشترک ایتالیا و اسرائیل است.
فیلمنامه «لولیتاخوانی در تهران» اقتباسی از رمان آذر نفیسی، نویسنده و استاد دانشگاه، است که سال ۲۰۰۳ در آمریکا به همین نام منتشر شد و تا چندین سال در فهرست پرفروشترین کتابها قرار داشت.
«لولیتاخوانی در تهران» بهنوعی روایت هنرمندانهای از زندگی واقعی آذر نفیسی در حدود چهار دهه پیش است. این فیلم همانند رمان اصلی، ماجرای هفت دختر دانشآموز و معلم بیباک و روشنفکرشان را روایت میکند که در بحبوحه بگیروببندهای حکومتی در سالهای ابتدایی انقلاب اسلامی میکوشند با سلاح علم و ادبیات مقابل افراطگرایانی که قصد دارند زنان را به پستوها برانند، بایستند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
معلم شجاع این داستان در واقع خود آذر نفیسی است که در سالهای نخست پس از انقلاب هر هفته شاگردانش را دور هم جمع میکرد تا گروهی کتاب بخوانند. برخی شاگردان او از خانوادههای مذهبی بودند، برخی سابقه زندان داشتند و برخی هم خانوادههایی سکولار میآمدند. یکی از کتابهای مهمی که در این حلقههای گروهی بازخوانی شد، رمان «لولیتا» اثر مشهور ولادیمیر ناباکوف بود که سال ۱۹۵۵ به زبان انگلیسی منتشر شد. این کتاب پیش از انقلاب اسلامی در ایران ترجمه و منتشر شده بود اما پس از انقلاب در فهرست ممنوعههای حکومت قرار گرفت.
رمان «لولیتاخوانی در تهران» ماجراهای بازخوانی این کتاب و دیگر ممنوعهها در اوایل انقلاب را شرح میدهد. این کتاب تاکنون بارها به زبانهای مختلف ترجمه و در کشورهای متعددی منتشر شده است. فیلم «لولیتاخوانی در تهران» نیز تقریبا همین خط سیر را دنبال میکند.
در خلاصه فیلم آمده است: «با قدرت یافتن جمهوری اسلامی، نیروهای منتسب به اخلاق در تهران حملات خودسرانهای را علیه مردم آغاز کردند. دانشگاهها نیز به دست عوامل حکومت تصرف شدند اما زنانی که به شکل ساختارمند حقوقشان نادیده گرفته شده بود، در خانه آذر نفیسی جمع شدند و با برداشتن حجاب اجباری و بیان دیدگاههایشان خود را به خطر انداختند و به این نتیجه رسیدند که تنها راه آزادی ترک خانهای است که هنوز دوستش دارند.»
همزمانی نمایش فیلم «لولیتاخوانی در تهران» در جشنواره کن با خیزش انقلابی ایرانیان و مخالفت آشکار زنان با حجاب اجباری بازتاب وسیعی در رسانهها داشته است و بسیاری آن را نشانه چهار دهه مبارزه زنان ایران با حجاب اجباری و نقض آشکار حقوقشان در جمهوری اسلامی ایران میدانند.
«لولیتاخوانی در تهران» در ایتالیا فیلمبرداری شده است و نقش اول آن را زر امیرابراهیمی بازی میکند که سال گذشته موفق شد برای بازی در فیلم «عنکبوت مقدس» جایزه بهترین بازیگر زن همین جشنواره را دریافت کند.
اران ریکلیس، کارگران «لولیتاخوانی در تهران»، پیشتر به نشریه ورایتی گفته بود کتاب آذر نفیسی بهشدت او را تحتتاثیر قرار داده است. این کارگردان اسرائیلی همچنین اذعان کرد که از پیچیدگیهای بالقوه بیان چنین داستانی درباره زنان در ایران آگاه بوده اما با توسل به احساسش برای حمایت از مبارزات انسانی به این چالش فوقالعاده وارد شده است.
گلشیفته فراهانی در آستانه آغاز جشنواره فیلم کن با انتشار تصویری در حساب کاربریاش درباره فیلم «لولیتاخوانی در تهران» توضیح کوتاهی داد و نوشت که خواندن این کتاب در کنار دیگر بازیگران این فیلم برایش لذتبخش بوده است. زر امیرابراهیمی نیز پست او را بازنشر کرد.
هفتادوششمین جشنواره فیلم کن پانزدهم مه در شهر کن فرانسه افتتاح شد و تا ۲۸ مه، میزبان اهالی سینما در کاخ این جشنواره خواهد بود.