بیش از یک میلیون ایرانی در تعطیلات نوروز از مجموعه فرهنگی و تاریخی سعدآباد که مهم‌ترین بنای به جا مانده از دوران پهلوی است، بازدید کردند. رکوردی که به اذعان مسئولان گردشگری، بی‌سابقه است. با این‌ حال، گزارش‌ها نشان می‌دهد که بازدید از موزه‌ها و یادگار‌های دوران پادشاهی در ایران به کاخ سعدآباد محدود نبود و ایرانیان برای گذر از دالان‌های تاریخ به منظور مرور و یادآوری تمدن چندین هزارساله خود، به کاخ نیاوران در تهران تا آرامگاه کورش در شیراز هم بیشتر از قبل سر زدند.

مجموعه فرهنگی و تاریخی سعدآباد پس از پایان تعطیلات نوروز در حساب رسمی‌اش خبر داد که در نوروز ۱۴۰۲، یک میلیون و ۲۴ هزار و ۳۷۴ نفر از موزه‌های سعدآباد بازدید کرده‌اند. آماری که نسبت به سال قبل از آن، افزایش ۲۵ درصدی نشان می‌دهد.

این مجموعه پیش‌تر نیز اعلام کرده بود که در هفته نخست فروردین‌ماه، نزدیک به ۶۰۰ هزار بازدید از موزه‌های مجموعه سعدآباد انجام شد که نسبت به بازه زمانی مشابه سال قبل، حدود ۳۰ درصد افزایش یافت.

آمار‌های روزانه مجموعه فرهنگی و تاریخی سعدآباد نیز افزایش قابل‌توجه شمار بازدیدکنندگان نسبت به سال‌های قبل را نشان می‌دهد. این مجموعه در نخستین روز بهار پذیرای ۱۰ هزار و ۸۹۹ بازدیدکننده بود؛ در حالی‌ که در زمان مشابه سال قبل هشت هزار و ۴۸۹ نفر از مجموعه تاریخی سعدآباد دیدن کرده بودند.

بر مبنای گزارش وب‌سایت مجموعه فرهنگی و تاریخی سعدآباد، در دومین روز بهار ۱۴۰۲ نیز بالغ‌ بر ۱۰ هزار نفر از موزه‌های سعدآباد بازدید کردند. روز سوم فروردین شمار بازدیدکنندگان از ۱۶ هزار و ۸۰۰ نفر عبور کرد. این روند طی روز‌های پس از آن هم ادامه یافت؛ به‌ طوری‌ که روز نهم فروردین‌ماه بیشتر از ۹۳ هزار بازدید از کاخ‌موزه‌ها و موزه‌های مجموعه سعدآباد ثبت شد که نسبت به زمان مشابه سال گذشته، ۴۳ درصد رشد داشت.

گزارش آماری مجموعه فرهنگی و تاریخی سعدآباد حاکی از آن است که بیشتر آمار بازدید‌ها از مجموعه تاریخی سعدآباد مربوط به کاخ‌موزه ملت است؛ بنای مشهوری که علاوه بر کاربری اداری و تشریفاتی‌، اقامتگاه تابستانی محمدرضا شاه و شهبانو فرح پهلوی بود و به دلیل نمای سفیدش، به کاخ سفید ایران شهرت داشت.

رضا شاه پهلوی دستور ساخت کاخ ملت یا همان کاخ سفید را در سال ۱۳۱۰ صادر کرد. این مجموعه که شامل ۵۴ واحد از جمله ۱۰ تالار تشریفات و یک سفره‌خانه ۲۲۰ مترمربعی است، در سال ۱۳۱۵ به بهره‌برداری رسید.

در ساخت کاخ ملت، هنرمندان برجسته و مشهوری نقش داشتند؛ گچ‌بری‌های درونی کاخ را استادانی چون حسین کاشی و غلامرضا پهلوان برعهده گرفتند. سنگ مرمر‌ سرسرا‌ها از معادن شهر‌های یزد و تربت‌حیدریه آمد و دورتادور سرسرا‌ها نیز با نقاشی‌های استاد حسین بهزاد و شاگردانش و تابلوفرش‌های نفیس ایرانی مزین شد.

سابقه ساخت کاخ سعدآباد به دوران قاجار بازمی‌گردد اما این مجموعه در دوران رضا شاه پهلوی و پس از آن، محمدرضا شاه تکمیل شد و اکنون متشکل از بخش‌های مختلف از جمله موزه مردم‌شناسی، موزه خودرو، موزه سبز، موزه آب، موزه برادران‌ امیدوار، موزه ظروف سلطنتی و ساختمان جمهور است.

افزایش قابل‌توجه شمار بازدیدکنندگان نوروزی از مجموعه فرهنگی و تاریخی سعدآباد در سال ۱۴۰۲ از آن جهت اهمیت دارد که بسیاری از ایرانیان در جریان خیزش سراسری، خدمات رضا شاه و محمدرضا شاه پهلوی به ایران را ستودند و شعار‌هایی مانند «رضا شاه، روحت شاد» پای ثابت اعتراض‌ها بود. این موضوع وقتی اهمیت مضاعف پیدا می‌کند که بدانیم شمار بازدیدکنندگان نوروزی کاخ نیاوران هم نسبت به سال‌های گذشته افزایش معناداری داشت؛ موضوعی که از چشم خبرگزاری‌های حکومتی نیز پنهان نماند.

خبرگزاری فارس، وابسته به سپاه پاسداران، در هفتمین روز نوروز به نقل از ستاد مرکزی هماهنگی خدمات کشوری نوشت که در شش روز اول فروردین بیش از ۲۱۲ هزار نفر از کاخ نیاوران بازدید کرده‌اند. در این گزارش آمده بود که کاخ‌موزه اختصاصی نیاوران با ۳۹ هزار و ۱۴۶ بازدیدکننده در رتبه نخست قرار داشت و موزه‌های کوشک احمدشاهی، خودرو‌های اختصاصی، جهان‌نما و کتابخانه در رتبه‌های بعدی بودند.

کاخ‌موزه اختصاصی نیاوران یا همان کاخ صاحبقرانیه ابتدا به دستور ناصرالدین‌شاه قاجار ساخته شد و پس از توسعه کاخ نیاوران در زمان پهلوی دوم، به دفتر کار محمدرضا شاه پهلوی تبدیل شد.

خبرگزاری دولتی ایرنا روز یکشنبه ۱۳ فروردین به نقل از‌ امیر قاسمی، سرپرست ستاد گردشگری شهرداری تهران، خبر داد که در ایام نوروز، سه میلیون نفر از موزه‌ها، باغ‌موزه‌ها، خانه‌موزه‌ها و کاخ‌موزه‌های شهر تهران بازدید کردند.

مرور آمار بازدید‌های نوروزی از موزه‌ها و مکان‌های تاریخی در تهران از این موضوع پرده برمی‌دارد که دو مکان تاریخی متعلق به محمدرضا شاه پهلوی یعنی اقامتگاهش در کاخ سعدآباد و دفتر کارش در کاخ نیاوران در صدر مکان‌های پربازدید نوروز ۱۴۰۲ بوده‌اند.

در شیراز، نیز شمار زیادی از بازدیدکنندگان برای یادآوری دوران شکوه ایران به آرامگاه کورش رفتند. به گفته مرتضی ادیب‌زاده، قائم‌مقام وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی، تخت جمشید، حافظیه، سعدیه، ارگ کریم‌خانی و پاسارگاد، باغ فین، چهلستون و عمارت عالی‌قاپو، کاخ سعدآباد، کاخ نیاوران، کاخ گلستان و آرامگاه فردوسی پربازدیدترین بنا‌های تاریخی در نوروز ۱۴۰۲ بودند و نزدیک به شش میلیون نفر از موزه‌ها بازدید کردند که این آمار نسبت به سال قبل، افزایش قابل‌توجهی داشت.