سراج‌الدین مهرالدین، وزیر خارجه تاجیکستان، روز یکشنبه، ۲۵ سپتامبر (سوم مهر)، در سخنرانی خود در هفتادوهفتمین مجمع عمومی سازمان ملل متحد، با اشاره به تهدید روزافزون از جانب افغانستان علیه کشورهای آسیای میانه، گفت که کشورش از استقرار شبه‌نظامیان آسیای میانه در شمال افغانستان نگران است.
وزیر خارجه تاجیکستان افزود: «افغانستان به سرعت در حال تبدیل شدن به پناهگاه امن گروه‌های تروریستی و سکوی پرشی برای گسترش افراط‌گرایی رادیکال طالبان است. علاوه بر این، ما تلاشی هدفمند را شاهدیم که طی آن، گروه‌های شبهنظامی متشکل از اتباع سابق کشورهای آسیای مرکزی به منظور تحکیم قدرت خود و ایجاد یک کانون جدید تنش در نزدیکی مرزهای ما، به شمال افغانستان منتقل می‌شوند.»
وزیر خارجه تاجیکستان در ادامه گفت که کشورش برای مقابله با تروریسم، طرح و برنامه مفصلی دارد و به همین منظور، «استراتژی ملی و برنامه اقدام جمهوری تاجیکستان برای مقابله با تروریسم و افراط‌گرایی برای سال‌های ۲۰۲۱ تا ۲۰۲۵» را تنظیم کرده است، اما سازمان ملل و همه اعضای این نهاد بین‌المللی باید نقش فعالی در مبارزه با تروریسم ایفا کنند.
سراج‌الدین مهرالدین با اشاره به سخنان امامعلی رحمان، رئیس جمهوری تاجیکستان، که سال گذشته در سخنرانی خود در هفتاد و ششمین مجمع عمومی سازمان ملل متحد، خواستار ایجاد دولت فراگیر در افغانستان شد، گفت: «با وجود درخواست‌های مکرر افغان‌ها، کشورهای منطقه، و جامعه بین‌المللی برای تنوع قومی، سیاسی و جغرافیایی در افغانستان، هیچ اقدامی در راستای ایجاد دولت فراگیر نشده است.»
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
وزیر خارجه تاجیکستان افزود که حتی زمانی که طالبان قدرت را در افغانستان در دست گرفتند و این کشور در بحران فقر و گرسنگی فرو رفت، تاجیکستان همچنان به کمک‌های خود به افغانستان ادامه داد و از تامین برق مورد نیاز آن دست نکشید. مهرالدین سپس با اشاره به گسترش نقض حقوق بشر در افغانستان، گفت: «محیط ارعاب و بدتر شدن اوضاع حقوق بشر، از جمله حقوق زنان و دختران در افغانستان، نگران کننده است.»
سراج‌الدین مهرالدین همچنین گفت که اختلاف نظر و تضاد میان طالبان، باعث ایجاد گروه‌های مخالف مسلح و ظهور و قدرت‌گیری داعش خراسان و دیگر گروه‌های تروریستی در افغانستان شده است.
وزیر خارجه تاجیکستان افزود: «ناتوانی طالبان در کنترل شبه‌نظامیان و دیگر گروه‌های تروریستی، وضعیت را دشوار و پیچیده کرده است. کشته شدن ایمن الظواهری، رهبر سابق القاعده، گواه روشنی بر روابط طالبان با سازمان‌های تروریستی است.»
مهرالدین تاکید ورزید که بدتر شدن اوضاع در افغانستان و مستقر شدن تروریست‌ها در شمال این کشور، پیامدهای بسیاری برای تاجیکستان که ۱۴۰۰ کیلومتر مرز مشترک با افغانستان دارد، خواهد داشت. او یادآوری کرد که در شرایط نگران کننده کنونی، کشورش می‌کوشد تا امنیت مرزهای خود را تقویت کند.
تاجیکستان با استان‌های بدخشان، قندوز و تخار افغانستان مرز مشترک دارد و بندر تجارتی شیرخان، مرز رسمی تردد کالاهای تجارتی میان دو کشور است. با سلطه طالبان بر افغانستان در ۱۵ اوت ۲۰۲۱، دولت تاجیکستان گفت که تا تشکیل دولت فراگیر در افغانستان، نظم حاکم بر کابل را به رسمیت نمی‌شناسد. امامعلی رحمان، رئیس جمهوری تاجیکستان، در هفتاد و ششمین مجمع عمومی سازمان ملل متحد، از طالبان خواست که به انحصار قدرت پایان دهند و نمایندگان همه اقوام و گروه‌های سیاسی کشور را در ساختار قدرت شریک کنند تا ثبات افغانستان تضمین شود. رهبران طالبان در واکنش به سخنان رئیس جممهوری تاجیکستان، او را به مداخله در امور داخلی افغانستان متهم کردند و گفتند که حکومت تشکیل‌شده در کابل، نماینده همه اقوام افغانستان است و رهبران سایر کشورها حق مداخله در این مورد ندارند.
در بیش از یک سال سلطه طالبان بر افغانستان، دولت تاجیکستان هیچ گونه روابط رسمی دیپلماتیک با این گروه برقرار نکرد و سفارت تاجیکستان در کابل نیز تعطیل است. با آنکه کشورهای ازبکستان، ترکمنستان، قرقیزستان، و قزاقستان با اعزام دیپلمات به کابل و پذیرش دیپلمات‌های طالبان در کشورهای خود، روابط خود را با این گروه گسترش دادند، تاجیکستان تاکنون از این کار خودداری کرده است.
تاجیکستان برای بحث با جامعه بین‌المللی در مورد نگرانی‌هایش از اوضاع افغانستان و تهدید روزافزونی که متوجه همسایه‌های این کشور است، میزبان یک کنفرانس امنیتی در روزهای ۱۸ و ۱۹ اکتبر سال جاری میلادی است. این کنفرانس با همکاری دفتر مبارزه با تروریسم سازمان ملل متحد و با حضور نمایندگانی از کشورهای مختلف برگزار می‌شود.
وزیر خارجه تاجیکستان در سخنرانی‌اش در مجمع عمومی سازمان ملل متحد، از اعضای این سازمان دعوت کرد که برای بحث در مورد اوضاع امنیتی آسیای مرکزی، در این کنفرانس شرکت کنند. پیش از این، شهباز شریف، نخست‌وزیر پاکستان، نیز در سخنرانی‌اش در مجمع عمومی سازمان ملل متحد، گفت که پاکستان و جامعه بین‌المللی، نگران حضور تروریست‌های خارجی در افغانستان‌اند.
آمریکا و شش کشور اروپایی نیز هفته گذشته با انتشار بیانیه‌ای، نگرانی خود را از تداوم حضور سازمان‌های تروریستی در افغانستان بیان کردند و گفتند که طالبان به تعهد خود مبنی بر مبارزه با تروریسم پایبند نمانده‌اند و این نقض صریح توافق‌نامه دوحه است. در این بیانیه هشدار داده شد که اگر در افغانستان دولت فراگیر شکل نگیرد، درگیری‌های مسلحانه نیز افزایش می‌یابد.
