در حالی‌ که تشدید درگیری‌ها در اوکراین و گسترش دامنه آشفتگی‌های سیاسی، بسیاری از کشورها را با کمبود غذا مواجه کرده است، ژنرال کریستوفر کاولی، فرمانده عالی نیروهای ناتو در اروپا، در اقدامی پیشگیرانه به‌منظور کاهش پیامدهای منفی جنگ اوکراین بر امنیت غذایی در جهان، درخواست کرد به دلیل ایجاد چالش در پی محاصره بندرگاه‌های اوکراین، در قبال روسیه رویکردی جدی اتخاذ شود.

کاولی در سخنانی که در روزنامه آمریکایی وال‌استریت ژورنال منتشر شد، چنین بیان کرد: «مشکل صادرات غلات بحرانی نیست که پیامدهای آن به کشور اوکراین محدود باشد؛ بلکه این معضل سراسر جهان را با چالش امنیت غذایی روبه‌رو می‌کند؛ به‌ویژه اینکه اوکراین حدود ۱۰ درصد از گندم موردنیاز جهان را تامین می‌کند».

او خاطرنشان کرد: «آنچه بر میزان تهدید می‌افزاید این است که درگیری‌ در اوکراین هم‌زمان با نزدیک شدن فصل برداشت گندم در پایان خرداد، شدت بیشتری گرفت. علاوه بر اینکه روسیه از زمان آغاز جنگ در اسفند ۱۴۰۰ همه بندرگاه‌های اوکراین در دریای سیاه را کنترل کرد یا عملا بست، صادرات غلات از اوکراین کاملا متوقف شد.»

سازمان ملل متحد اعلام کرد که ادامه درگیری در اوکراین، صادرات گندم و سایر محصولات و تولیدات اوکراین را با مشکل مواجه کرده و به مصرف‌کنندگان آسیب رسانده است. توقف صادرات غلات از اوکراین به افزایش قیمت مواد غذایی منجر شده و جهان را در معرض یک بحران غذایی شدیدی قرار داده است.

در همین زمینه محمود خلیفی، کارشناس روابط خارجی، در صحبتی با اسکای‌نیوز عربی، گفت: «در واکنش به بحران روزافزون امنیت غذایی، روسیه و غرب به تبادل اتهام‌ها مشغول‌اند و مسئولیت این بحران را به گردن یکدیگر می‌اندازند».

او افزود: «کشورهای غربی می‌گویند روسیه با لشکرکشی به اوکراین عامل اصلی این بحران است؛ در حالی‌ که از دیدگاه مسکو، کمبود غذا در جهان ناشی از تحریم‌هایی فراگیری است که غرب علیه روسیه اعمال کرده است.»

خلیفی گفت: «وضعیت ناهنجار فعلی بسیاری از کشورها را در آستانه فاجعه قرار داده است، به‌ویژه اینکه روسیه و اوکراین یک‌سوم گندم موردنیاز جهان را تامین می‌کنند. تردیدی نیست که ادامه جنگ، مانع از برداشت محصولات کشاورزی امسال اوکراین می‌شود و بر وخامت بحران می‌افزاید.»

روسیه که غرب را عامل بحران امنیت غذایی می‌داند، تاکید می‌کند که مسکو مانع از صادرات غلات اوکراین نشده و برای انتقال محصولات کشاورزی اوکراین به خارج از این کشور گزینه‌های دیگری وجود دارد. ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه، با بیان اینکه «هیچ مشکلی برای صادرات غلات از اوکراین وجود ندارد»، گفت: «اوکراین می‌تواند محصولات کشاورزی خود را از طریق رومانی و لهستان به خارج صادر کند.» 

پوتین در اظهارات خود تاکید کرد: «مسکو آماده تضمین امنیت صادرات غلات از بندرگاه‌های اوکراین و بندرهای دریای آزوف است و کشتی‌های حمل‌ونقل غلات می‌توانند بدون مشکل تردد کنند. بنابراین اوکراین باید بندرگاه‌هایی خود را از مین‌ پاکسازی کند و البته روسیه در جریان عملیات پاکسازی مین از حمله به بندرگاه‌ها خودداری می‌کند.»

در همین حال، امین عوض، هماهنگ‌کننده سازمان ملل متحد برای بحران اوکراین، با اشاره به تشدید بحران غذایی ناشی از جنگ اوکراین، گفت که سازمان ملل همه تلاش‌های خود را برای تضمین انتقال محصولات کشاورزی که در بندرگاه‌های اوکراین در دریای سیاه گیرافتاده‌اند، انجام می‌دهد. او افزود: «حدود ۱.۵ میلیارد نفر در سراسر جهان به غلات انبارشده در بندرهای اوکراین نیاز دارند؛ بنابراین امیدواریم گفت‌وگوها برای پایان دادن به محاصره بندرگاه‌ها به‌زودی و قبل از آنکه شاهد بحران دیگری باشیم، به نتیجه برسد تا روند انتقال محصولات کشاورزی از سرگرفته شود.»

از سوی دیگر، الکساندر آرتاماتوف، ژنرال سابق ارتش روسیه، در مصاحبه‌ای با اسکای‌نیوز عربی، گفت: «غرب از هیاهویی که در مورد بحران امنیت غذایی راه‌ انداخته است، به عنوان سلاحی علیه روسیه استفاده می‌کند؛ در حالی‌ که عامل اصلی بحران امنیت غذایی تحریم‌هایی است که غرب در عرصه‌های مختلف بر روسیه اعمال کرده است.»

او افزود: «غرب به دنبال آن است تا کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا که بیشترین نیاز را به گندم دارند، روسیه را برای خروج از اوکراین تحت فشار قرار دهند؛ اما واقعیت این است که مسکو در ایجاد بحران غذایی نقشی ندارد و تنها راه برون‌رفت از وضعیت دشوار کنونی رفع کلیه تحریم‌هایی اعمال‌شده از سوی غرب است».

آرتاماتوف تصریح کرد: «با توجه به تحریم‌های شدید غرب، چگونه می‌توان به صادرات محصولات کشاورزی ادامه داد؛ به‌ویژه اینکه تمام مبادلات تجاری و دادوستدهای مالی از طریق سیستم جهانی سوییفت انجام می‌شود و غرب روسیه را از سیستم مالی سوییفت جدا کرده است و قصد دارد آن را منزوی کند.»