ایران دور زدن تحریم‌ها را به روسیه آموزش می‌دهد

مهمترین موضوعی که تهران می‌تواند آن را با مسکو به اشتراک بگذارد، تخصص این کشور در دور زدن تحریم‌های غرب است.

وال استریت ژورنال: ایران می‌تواند روسیه را در مورد چگونگی کاهش فشار تحریم‌های غرب راهنمایی کند _ ایرنا

وال استرت ژورنال در گزارشی به تاکتیک‌ها و تجربه جمهوری اسلامی ایران در دور زدن تحریم‌ها پرداخت و نوشت که حکومت ایران در حال انجام گفت‌وگوهایی با کرملین در خصوص همکاری برای دور زدن تحریم‌ها و محدودیت‌هایی است که حالا روسیه نیز همچون ایران با آنها روبرو است. این گزارش تاکید دارد که اگر آمریکا و متحدانش به دنبال محدود کردن این همکاری‌ها هستند، باید از اشتباهات خود در روند تحریم‌هایی که علیه ایران برای جلوگیری از دستیابی به سلاح هسته‌ای داشتند، درس بگیرند.

این نشریه یک ماه قبل در گزارشی به ایجاد یک سیستم بانکی و مالی مخفی پرداخت که توسط آن تهران ده‌ها میلیارد دلار تجارت سالانه خود زیر سایه تحریم‌های آمریکا را مدیریت می‌کند. این همان سیستمی است که تهران می‌تواند آن را به مسکو بیاموزد. همچنین حکومت ایران می‌تواند با بهره‌برداری از سیستم خود، همچون یک دلال برای کرملین عمل کرده و تجارت پنهانی روسیه را تسهیل کند. تجمیع شدن و در کنار هم قرار گرفتن تخصص روسیه و ایران در حوزه فعالیت‌های مالی غیرقانونی، می‌تواند به تشکیل گسترده‌ترین و پیچیده‌ترین شبکه دور زدن تحریم‌ها در جهان توسط این دو کشور منجر شود. این مسئله از آن رو بیشتر حائز اهمیت می‌شود که بی‌اثر شدن تحریم‌ها علیه روسیه، فشار غرب بر مسکو برای پایان دادن به جنگ علیه اوکراین را کاهش می‌دهد.

در ایران برخی نهادهای مالی اصلی حکومت مانند بانک مرکزی، نقش اصلی در مدیریت انتقال منابع مالی به گروه‌های تروریستی همچون حماس و حزب‌الله را برعهده دارند. کاندولیزا رایس، در دوران فعالیت خود به عنوان وزیر امور خارجه آمریکا، ایران را «بانکدار اصلی تروریسم» نامیده بود.

در این گزارش با اشاره به مذاکرات هسته‌ای وین و احتمال موافقت دولت جو بایدن با لغو تحریم‌های بانک مرکزی ایران و سایر نهادهای حامی تروریست، عنوان می‌شود که در صورت پذیرش محدودیت‌های موقت برنامه هسته‌ای ایران، این اقدام دولت آمریکا در تضاد با تعهدی خواهد بود که آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه، برای حفظ تحریم‌های مربوط به تروریسم علیه ایران و تلاش برای پاسخگویی اقدامات روسیه در حمله به اوکراین، به کنگره داده بود.

بانک مرکزی جمهوری اسلامی در سال ۲۰۱۹ توسط دولت ترامپ به دلیل ارائه خدمات مالی به سپاه پاسداران و نیروهای تروریستی از جمله حزب‌الله تحریم شد. حالا دولت بایدن برای لغو تحریم این نهاد بزرگ مالی ایران باید اثبات کند که این بانک، حمایت مالی خود از تروریست‌ها و مدیریت ایران برای دور زدن تحریم‌ها را متوقف کرده است.

وال استریت ژورنال در ادامه بر این نکته تاکید کرده که سیستم تامین مالی تروریسم که توسط بانک مرکزی ایران صورت می‌گرفت به تنهایی عمل نکرده و کل سیستم مالی این کشور را تحت  تاثیر قرار داد. در سال ۲۰۰۷ شبکه جرایم مالی وزارت خزانه‌داری ایالات متحده در مورد ارتباط سیستم مالی ایران با فعالیت‌های تروریستی هشدار داد و اعلام کرد که تامین مالی غیرقانونی در کل اقتصاد ایران نفوذ کرده است. براین اساس تاکید شد که بانک‌های خارجی فعال در ایران باید اقدامات احتیاطی لازم در این خصوص را در نظر داشته باشند.

پس از یک سال بعد از خروج دولت ترامپ از توافق هسته‌ای، شورای حاکمیت فدرال رزرو و شبکه مبارزه با جرایم مالی (FinCEN) برمبنای شواهد یافت شده، ایران را عاملی مهم در پولشویی و به دنبال آن محدودیت‌های الزام‌آوری برای بانک‌های ایالات متحده در مقابل آن اعمال کرد.

این نشریه در ادامه به اهمیت موضوع گروه ویژه اقدامات مالی (FATF) پرداخته و عنوان کرده که ایالات متحده آمریکا باید از طریق این گروه به اقدامات غیرقانونی مالی روسیه بپردازد. گروه ویژه اقدامات مالی یا FATF در سال ۲۰۰۷ ایران را به عنوان تهدیدی برای سیستم مالی جهانی به دلیل تامین مالی تروریسم و پولشویی، اعلام کرد. به تبع آن در سال ۲۰۰۸ این گروه  ایران را در فهرست خاکستری خود قرار داد و از اعضای خود خواست که هنگام معامله با موسسات مالی ایران دقت زیادی داشته باشند. یک سال پس از آن به دلیل آنکه ایران نقاط ضعف خود در این زمینه را اصلاح نکرد به لیست سیاه گروه ویژه اقدام مالی منتقل شد. در توافق ۲۰۱۵، دولت اوباما اقدمات گروه ویژه اقدامات مالی علیه ایران را به مدت دو سال به حالت تعلیق درآورد و از ایران خواسته شد که استانداردهای خود را با FATF مطابقت دهد، موضوعی که هیچ‌گاه ایران اقدامی به منظور رفع نگرانی‌ها نسبت در خصوص تامین مالی تروریسم و پولشویی انجام نداد. این موضوعی است که به اعتقاد این نشریه، واشنگتن باید آن را مورد توجه قرار دهد که نباید در مقابل دولت‌های سرکش، ملایمت اعمال کرد.

اما وال استریت ژورنال با اشاره به این سوابق در خصوص عملکرد ایران، عنوان می‌کند که دولت بایدن به جای درس گرفتن از گذشته مصمم به تکرار کردن آنها است. توافق هسته‌ای مورد مذاکره با ایران، موضوعی است که روسیه نیز تهران را برای انعقاد آن تشویق می‌کند. برای ایران، شرایط توافق پیشنهادی مطلوب‌تر از توافق اولیه است و حالا این نگرانی وجود دارد که واشنگتن، یک امکان کمک مالی برای روسیه با اطمینان از پیشبرد این توافق، فراهم می‌آورد.